Jasiołka
.jpg) Jasiołka, widok z mostu we Wrocance, 2024 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kontynent | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lokalizacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rzeka | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 76 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Powierzchnia zlewni |
513,2 km² | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Średni przepływ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Źródło | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejsce | na stokach góry Kanasiówki | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wysokość |
ok. 800 m n.p.m. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Współrzędne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ujście | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Recypient | Wisłoka | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejsce | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wysokość |
225 m n.p.m.[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Współrzędne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jasiołka – rzeka w południowo-wschodniej Polsce, prawy dopływ Wisłoki[3]. Ma ona długość 76 km, a powierzchnia dorzecza wynosi 513,2 km².
Historia
[edytuj | edytuj kod]W roku 1869 dorzecze Jasiołki i okolic opisał m.in. Wincenty Pol; Na obszarze Wisłoki uderza nas fakt inny; całą tę okolicę, którą obszar Wisłoki, Ropy, Jasły, Jasełki i średniego Wisłoka zajmuje, osiedli tak zwani Głuchoniemcy od dołów Sanockich począwszy, to jest od okolicy Komborni, Haczowa, Trześniowa aż po Grybowski dział: Gorlice, Szymbark i Ropę od wschodu na zachód, ku północy aż po ziemię Pilźniańską, która jest już ziemią województwa Sandomierskiego. Cała okolica Głuchoniemców jest nowo-siedlinami Sasów; jakoż strój przechowali ten sam co węgierscy i siedmiogrodzcy Sasi. Niektóre okolice są osiadłe przez Szwedów, ale cały ten lud mówi dzisiaj na Głuchoniemcach najczystszą mową polską dijalektu małopolskiego, i lubo z postaci odmienny i aż dotąd Głuchoniemcami zwany, nie zachował ani w mowie ani w obyczajach śladów pierwotnego swego pochodzenia, tylko że rolnictwo stoi tu na wyższym stopniu, a tkactwo jest powołaniem i głównie domowem zajęciem tego rodu[4].
Na rzece przebiega historyczna granica między Małopolską a Rusią Czerwoną.
Bieg rzeki
[edytuj | edytuj kod]Źródła Jasiołki leżą w Beskidzie Niskim, na wysokości ok. 800 m n.p.m. na zachodnich stokach góry Baba (zwanej też Kanasiówką, 823 m n.p.m.) w Jaśliskim Parku Krajobrazowym. Spływa początkowo w kierunku północno-zachodnim. Górny bieg rzeki na długości ok. 5,5 km od źródeł chroniony jest rezerwatem przyrody o nazwie „Źródliska Jasiołki”. W dalszym swoim biegu tworzy piękny przełom pomiędzy górami Ostrą (687 m n.p.m.; na południu), a Piotrusiem (727 m n.p.m.; na północy). Dalej mija wieś Trzcianę, gdzie na terenie zniszczonym przez wydobycie żwiru z koryta rzeki od dawna planuje się budowę zapory na Jasiołce. Następnie przebija się wąskim przesmykiem pomiędzy masywem Cergowej na wschodzie a Kilanowskiej Góry na zachodzie, gdzie w rejonie Nowej Wsi zmienia kierunek na północny. Po minięciu Dukli, opuszcza tereny Beskidu Niskiego. Przecina wschodni kraniec Pogórza Jasielskiego. Tu zwalnia bieg i z górskiego strumienia staje się rzeką. Na wysokości wsi Niżna Łąka zmienia ponownie kierunek na północno-zachodni. Dalej płynie przez tereny Dołów Jasielsko-Sanockich. W Jaśle, na wysokości ok. 225 m n.p.m. wpada do Wisłoki.
Dopływy
[edytuj | edytuj kod]
|
|
Miejscowości położone nad Jasiołką
[edytuj | edytuj kod]
|
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Ujscie Dukiełki do Jasiołki -
Jasiołka w Jaśle, widok z mostu przy ul. Kazimierza Wielkiego -
Wylew Jasiołki w Jaśle 16,05.2010, widok z tego samego mostu
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Jasiołka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 480.
- rzeki w Polsce
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Serwis pogodowy IMGW
- ↑ Jasiołka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 480.
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 93, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Wincenty Pol. Historyczny obszar Polski; rzecz o dijalektach mowy polskiej. Kraków 1869.