49°21′32″N 22°01′27″E/49,358889 22,024167Czystogarb
| Artykuł | 49°21′32″N 22°1′27″E |
| - błąd | 39 m |
| WD | 49°23'N, 22°1'E |
| - błąd | 2336 m |
| Odległość | 2928 m |
| ||||
| ||||
.jpg) Kościół filialny pw. Dobrego Pasterza | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  podkarpackie
| |||
| Powiat | sanocki | |||
| Gmina | Komańcza | |||
| Liczba ludności (2011) | 276[1][2] | |||
| Strefa numeracyjna | 13 | |||
| Kod pocztowy | 38-543 | |||
| Tablice rejestracyjne | RSA | |||
| SIMC | 0354258 | |||
Położenie na mapie gminy Komańcza  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | ||||
| 49°21′32″N 22°01′27″E/49,358889 22,024167
| ||||
Czystogarb (j. łemkowski Чыстогорб, w latach 1977–1981 Górna Wieś) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Komańcza[3][4]. Leży we wschodniej części Beskidu Niskiego w dolinie potoku Barbarka i jej dopływu, przy drodze wojewódzkiej nr 897.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Nazwa wsi:
- gwarowo: Czystohorb, Garbolin, Garb, Puszcza;
- historycznie: 1524 Czistohorb, 1563 Czystohorba, 1665–1877 Czystohorb, 1898 Horb
- w latach 1977–1981 Górna Wieś.
Wieś lokowana została na prawie wołoskim 17 sierpnia 1524 przez starostę sanockiego Mikołaja Wolskiego. Osadźcami byli Fiodor i Tymko synowie kniaźia z Komańczy[5]. Wieś królewska Czystohorb położona na przełomie XVI i XVII wieku w ziemi sanockiej województwa ruskiego[6], w drugiej połowie XVII wieku należała do starostwa krośnieńskiego[7].
W 1819 władze austriackie sprzedały Czystogarb prywatnym właścicielom. Około 1539 miejscowość była w posiadaniu Mikołaja Herburta Odnowskiego. Do 1772 województwo ruskie, ziemia sanocka. Od 1772 należał do cyrkułu leskiego a następnie sanockiego w Galicji. W okresie zaborów funkcjonowała we wsi szkoła. W 1898 miejscowość liczyła 724 mieszkańców (głównie Rusinów) oraz 105 domów, pow. wsi wynosiła 15,54 km². Do 1914 powiat sądowy w Sanoku, gmina Bukowsko. Przed II wojną światową wieś zamieszkiwało ponad 860 osób w tym blisko 100 Cyganów zajmujących się handlem końmi. Po 1944 miejscowa ludność ukraińska została wysiedlona na Ukrainę w ramach wymiany ludności. Wieś zasiedlono osadnikami z całej Polski. U schyłku lat pięćdziesiątych powstał PGR znacznie rozbudowany w następnych latach. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
We wsi znajdowała się drewniana cerkiew pw. św. Michała Archanioła. Zbudowali ją huculscy cieśle w 1900; trzykopułową wzorowaną na cerkwiach ukraińskich. Świątynia spłonęła w 1946[8]. Od 1947 wieś należy do parafii rzymskokatolickiej w Wisłoku Wielkim. W 1991 zbudowano kościół filialny pw. Dobrego Pasterza.
Według danych na koniec 2011 na ogólną liczbę 276 mieszkańców było 124 kobiety i 152 mężczyzn[1][2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Wieś Czystogarb w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2018-04-24] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-04-24].
- ↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Witold Grzesik, Tomasz Traczyk, Od Komańczy do Bartnego, Warszawa 1992 ss. 20-22
- ↑ Atlas historyczny Rzeczypospolitej Polskiej wydany z zasiłkiem Akademii Umiejętności w Krakowie , [T. 1] , Epoka przełomu z wieku XVI-ego na XVII-sty. Dział II-gi. "Ziemie Ruskie" Rzeczypospolitej, Dział opracowany przez Aleksandra Jabłonowskiego [...], k. 4.
- ↑ Lustracja województwa ruskiego 1661-1665. Cz. 1, Ziemia Przemyska i Sanocka, wydali Kazimierz Arłamowski i Wanda Kaput, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970, s. 281.
- ↑ Czystogarb. Gmina Komańcza [dostęp 2017-01-06]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Witold Grzesik, Tomasz Traczyk, Od Komańczy do Bartnego, Warszawa: Stanisław Kryciński, 1992, ISBN 83-85531-01-7, OCLC 749436962.
- Janusz Michalak, W dorzeczu Osławy, Krosno: Roksana, 1997, ISBN 83-905940-6-4, OCLC 749741114.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Czystohorb, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 886.
- Czystogarb - strona gminy Komańcza
- Kościół Dobrego Pasterza www.polskaniezwykla.pl
- Kapliczka-Czystogarb www.Zabytki-Podkarpacie.pl