Dermańsko-Ostrogski Park Narodowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dermańsko-Ostrogski Park Narodowy
Дермансько-Острозький національний природний парк
Logotyp Dermańsko-Ostrogski Park Narodowy
Ilustracja
Dermańsko-Ostrogski Park Narodowy wiosną 2012 roku
park narodowy
Państwo

 Ukraina

Obwód

 rówieński

Położenie

rejon rówieński

Siedziba

Ostróg[1]

Data utworzenia

11 grudnia 2009[2]

Akt prawny

Dekret Prezydenta Ukrainy nr 1039/2009[3]

Powierzchnia

5448,3 ha[3][4]

Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Dermańsko-Ostrogski Park Narodowy”
Położenie na mapie obwodu rówieńskiego
Mapa konturowa obwodu rówieńskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Dermańsko-Ostrogski Park Narodowy”
Ziemia50°17′09,9″N 26°11′36,5″E/50,286083 26,193472
Strona internetowa

Dermańsko-Ostrogski Park Narodowy[5] (ukr. Дермансько-Острозький національний природний паркtrb. Dermanśko-Ostroźkyj nacionalnyj pryrodnyj park) – park narodowy na Ukrainie, utworzony w 2009 roku, położony w rejonie rówieńskim (do 2020 roku w rejonach ostrogskim i zdołbunowskim) w obwodzie rówieńskim na zachodzie kraju. Jego siedziba znajduje się w Ostrogu.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Dermańsko-Ostrogski Park Narodowy znajduje się w zachodniej Ukrainie, w obwodzie rówieńskim. Pod względem fizycznogeograficznym środkowa, największa część parku, leży w Przełęczy Ostrogskiej będącej najwęższą częścią tzw. Polesia Małego(inne języki), w dolinie rzeki Zbyteńki(inne języki), która przepływa pomiędzy wzgórzami Pasma Mizockiego(inne języki) a Górami Krzemienieckimi[4]. Niewielka, północno-wschodnia część parku narodowego znajduje się na terenie Wyżyny Wołyńskiej, zaś część południowa leży w obrębie Wyżyny Podolskiej[6].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Zbiornik Nowomaliński (2015)

Obszar Dermańsko-Ostrogskiego Parku Narodowego stanowi niską równinę akumulacyjno-denudacyjną z płytkim podłożem krystalicznym pokrytym osadami aluwialnymi i fluwioglacjalnymi. Dominujące są gleby bielicowe, darniowo-węglanowe (rędziny) oraz gleby łąkowe i bagienne[6]. Głównymi rzekami na obszarze parku są Zbyteńka(inne języki) (dł. 56 km) oraz jej dopływy – Buszczanka i Piszczanka(inne języki)[6]. W jego granicach, w pobliżu wsi Nowomalin, znajduje się zbiornik Nowomaliński (ukr. Новомалинське водосховищеtrb. Nowomałynśke wodoschowyszcze) o objętości ok. 3,46 mln m³ i powierzchni ok. 232 ha[6].

Teren parku charakteryzuje się klimatem umiarkowanym kontynentalnym (Dfb według klasyfikacji Köppena); lata są ciepłe i wilgotne, a zimy łagodne, pochmurne, z częstymi odwilżami. Średnia miesięczna temperatura w styczniu wynosi –4,5 °C, a w lipcu +18,5 °C[6].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Dermańsko-Ostrogski Park Narodowy został utworzony 11 grudnia 2009 roku na mocy Dekretu Prezydenta Ukrainy nr 1039/2009 celem ochrony terenów cennych przyrodniczo oraz obiektów historycznych i kulturowych[2]. Nowy park narodowy objął 18 istniejących wcześniej form ochrony przyrody, m.in. rezerwaty botaniczne „Buszczanśkyj”, „Uroczyszcze Bir”, „Bołoto Kruhlak” i „Zapława riczky Zbytynka”, rezerwat geologiczny „Mizoćkyj kriaż”, rezerwat leśny „Olchawa” czy rezerwat hydrologiczny „Zbytynśkyj”[2].

Flora[edytuj | edytuj kod]

Okolice Buszczy jesienią (2014)

Teren parku narodowego porastają przede wszystkim lasy strefy umiarkowanej – lasy dębowe, grabowe, sosnowe i jesionowe, a także rzadsze fragmenty buczyn i świerczyn[7]. Występuje tu również roślinność bagienna reprezentowana m.in. przez torfowisko Buszczańskie – bogate w gatunki oraz największe obszarowo na terenie parku – będące jednym z najbardziej wysuniętych na wschód torfowisk węglanowych Europy Środkowej[7]. Według stanu z 1 stycznia 2022 roku na terenie Dermańsko-Ostrogskiego Parku Narodowego występują 733 gatunki roślin naczyniowych, 120 gatunków mszaków, 95 gatunków glonów oraz 164 gatunki grzybów. Gatunkami rzadkimi są m.in. wroniec widlasty i kolcowidłak jałowcowaty należące do widłaków, z rodziny storczykowatychkukułka szerokolistna, kukułka Fuchsa i kukułka krwista, lipiennik Loesela, gółka długoostrogowa, podkolan zielonawy i podkolan biały, kruszczyk błotny, kruszczyk szerokolistny i kruszczyk rdzawoczerwony oraz buławnik wielkokwiatowy, buławnik mieczolistny i buławnik czerwony[7]. Torfowiska oraz podmokłe olszyny porasta rzadka niebielistka trwała oraz języczka syberyjska, a także marzyca ruda, kłoć wiechowata, turzyca Davalla, turzyca dwupienna i turzyca Hosta oraz rośliny owadożernetłustosz pospolity, rosiczka pośrednia i rosiczka długolistna[7].

Fauna[edytuj | edytuj kod]

Rezerwat „Buszczanśkyj”, łąka w rozlewisku rzeki Zbyteńki (2013)

Według stanu z 1 stycznia 2022 roku fauna Dermańsko-Ostrogskiego Parku Narodowego obejmuje 707 gatunków bezkręgowców (w tym 681 gatunków owadów, 16 gatunków mięczaków i 9 gatunków pajęczaków) oraz 273 gatunki kręgowców (w tym 15 gatunków ryb, 12 gatunków płazów, 6 gatunków gadów, 179 gatunków ptaków i 61 gatunków ssaków)[8]. Ochroną objętych jest 256 gatunków zwierząt[8].

Do rzadkich gatunków bezkręgowców występujących na terenie parku należą m.in. jelonek rogacz, wonnica piżmówka, paź królowej, niepylak mnemozyna, mieniak tęczowiec, pawica gruszówka i lotnica zyska[8]. Park jest obszarem lęgowym bociana czarnego i żurawia, a innymi rzadkimi ptakami tu występującymi są m.in. krakwa, uszatka błotna, gągoł, gadożer, raróg, sokół wędrowny czy srokosz[8]. Na terenie Dermańsko-Ostrogskiego Parku Narodowego żyje 11 gatunków nietoperzy, w tym bliskie zagrożenia nocek łydkowłosy i nocek Bechsteina, zaś rzadkimi ssakami drapieżnymigronostaj europejski, wydra oaz tchórz zwyczajny[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Контакти [online], Національний природний парк „Дермансько-Острозький” [dostęp 2024-03-22] (ukr.).
  2. a b c Історія створення [online], Національний природний парк „Дермансько-Острозький” [dostęp 2024-03-22] (ukr.).
  3. a b Про створення національного природного парку "Дермансько-Острозький" [online], Офіційний вебпортал парламенту України [dostęp 2024-03-24] (ukr.).
  4. a b Про парк – Загальна інформація [online], Національний природний парк „Дермансько-Острозький” [dostęp 2024-03-22] (ukr.).
  5. Polski egzonim uchwalony na 70. posiedzeniu Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami RP.
  6. a b c d e Фізико-географічні умови [online], Національний природний парк „Дермансько-Острозький” [dostęp 2024-03-22] (ukr.).
  7. a b c d Рослинний світ [online], Національний природний парк „Дермансько-Острозький” [dostęp 2024-03-23] (ukr.).
  8. a b c d e Тваринний світ [online], Національний природний парк „Дермансько-Острозький” [dostęp 2024-03-22] (ukr.).