Przejdź do zawartości

Edward Choma

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Edward Choma
Ilustracja
Edward Choma (przed 1938)
starszy kapelan starszy kapelan
Data i miejsce urodzenia

26 grudnia 1889
Złoczów

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Katyń

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-ukraińska (obrona Lwowa),
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Edward Choma
Data i miejsce urodzenia

26 grudnia 1889
Złoczów

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Katyń

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

Kościół rzymskokatolicki

Prezbiterat

4 sierpnia 1913

Multimedia w Wikimedia Commons

Edward Choma (ur. 26 grudnia 1889 w Złoczowie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – polski duchowny rzymskokatolicki, starszy kapelan Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Tablica upamiętniająca duchownych zamordowanych w ramach zbrodni katyńskiej odsłonięta w 2021 roku w krużganku bazyliki mniejszej pw. Trójcy Świętej i sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego na Świętym Krzyżu.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 26 grudnia 1889 w Złoczowie jako syn Michała i Anny z domu Kosek. W 1909 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Złoczowie[1][2]. Ukończył studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Lwowskiego. Otrzymał sakrament święceń 4 sierpnia 1913. Posługiwał jako wikariusz w Bolechowie i Jazłowcu. W czerwcu 1916 został administratorem ekspozytury w Burakówce. Podczas I wojny światowej we wrześniu 1917 został powołany do c. i k. armii i pełnił funkcję kapelana 105 szpitala polowego, a później posługiwał w 100 pułku piechoty. U kresu wojny, a na początku obrony Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej zgłosił się jako ochotnik do wojsk polskich, został mianowany kapelanem III odcinka, później służył w 1 pułku Strzelców Lwowskich. Od czerwca 1919 posługiwał w szeregach 4 Dywizji Piechoty do końca wojny z polsko-bolszewickiej. Wraz z tą jednostką powrócił do jej garnizonu we Włocławku. Został awansowany do stopnia starszego kapelana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[3][4][5]. Od października 1921 był kierownikiem Rejonu Duszpasterstwa Skierniewice[6][7][8]. Od stycznia 1930 był administratorem parafii wojskowej w Słonimiu[9]. Od lipca 1936 był administratorem parafii wojskowej w Radomiu.

Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 uczestniczył w polskiej wojnie obronnej jako kapelan 77 pułku piechoty[10]. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli radzieckiej. Był osadzony w obozie w Starobielsku, później w Kozielsku[11]. Wiosną 1940 został rozstrzelany w Katyniu[11] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 i tam pogrzebany, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[12].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[15][16][17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[18][19][20].

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” księdza Edwarda Chomę uhonorowano poprzez zasadzenie Dębu Pamięci w Klimontowie[21].

28 września 2023 w Skierniewicach został odsłonięty mural upamiętniający Edwarda Chomę – pierwszego proboszcza parafii garnizonowej[22].

Proces beatyfikacyjny

[edytuj | edytuj kod]

W styczniu 2011[22] Stowarzyszenie Rodzina Katyńska w Warszawie zgłosiło księdza Edwarda Chomę, jako jednego z 24 kapelanów Wojska Polskiego z lat 1919–1939 zamordowanych wiosną 1940 w ramach zbrodni katyńskiej, do procesu beatyfikacyjnego Męczenników Wschodu (1917–1989)[23][24]. Episkopat Polski powierzył przygotowania do rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego Męczenników Wschodu bp. Antoniemu Dydyczowi[25].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Złoczowie za rok szkolny 1909. Złoczów: 1909, s. 57, 71.
  2. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Złoczowie za lata 1873/4-1923/4. Złoczów: 1925, s. 11.
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1426.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1297.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 406.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1421.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1293.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 840.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 899.
  10. ↑ Zbigniew Kępa: Księża kapelani Wojska Polskiego ofiary mordu katyńskiego. ordynariat.wp.mil.pl, 2010-02-07. [dostęp 2017-01-10].
  11. ↑ a b c d Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 76.
  12. ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
  13. ↑ M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  14. ↑ M.P. z 1939 r. nr 255, poz. 273 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  15. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 11 [dostęp 2024-11-04] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  16. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  17. ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  18. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  19. ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  20. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  21. ↑ Edward Choma. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2017-01-10].
  22. ↑ a b Skierniewice: Odsłonięto mural upamiętniający ks. Edwarda Chomę - Radio Łódź [online], radiolodz.pl, 28 września 2023 [dostęp 2024-11-04] (pol.).
  23. ↑ Księża kapelani zgłoszeni jako kandydaci do procesu beatyfikacyjnego Męczenników Wschodu. ordynariat.wp.mil.pl, 24 stycznia 2011. [dostęp 2014-10-08].
  24. ↑ Biogramy 24 księży kapelanów Wojska Polskiego z lat 1919-1939 zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Kalininie wiosną 1940 roku [online], archiwum-ordynariat.wp.mil.pl [dostęp 2024-11-04] (pol.).
  25. ↑ Bp Antoni Pacyfik Dydycz na UKSW: Ratowanie pamięci o męczennikach Wschodu (konwersatorium o kapelanach wojskowych zamordowanych na Wschodzie). ordynariat.wp.mil.pl, 6 czerwca 2012. [dostęp 2014-10-08].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Edward_Choma&oldid=75133331”