Przejdź do zawartości

Kacper Tekieli

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kacper Tekieli
Data i miejsce urodzenia

23 listopada 1984
Gdańsk

Data i miejsce śmierci

17 maja 2023
Stechelberg

Zawód, zajęcie

wspinacz, instruktor wspinaczki sportowej

Małżeństwo

Justyna Kowalczyk

Multimedia w Wikimedia Commons

Kacper Jakub Tekieli (ur. 23 listopada 1984 w Gdańsku, zm. 17 maja 2023 w Stechelbergu) – polski wspinacz, instruktor wspinaczki sportowej Polskiego Związku Alpinizmu[a].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Odbył studia filozoficzne, uzyskując tytuł magistra. W trakcie studiów odwiedził Bieszczady, gdzie zafascynował się górami. W sezonie 2007/2008 był zawodnikiem piłki nożnej w klubie Otryt Lutowiska, pracował także w bacówce pod Małą Rawką[1]. Po studiach spędził kilka miesięcy w górach Alaski, przez rok pracował w Schronisku Murowaniec, następnie przeprowadził się do Krakowa i wyczynowo zajął alpinizmem[2].

W Tatrach przeszedł około 300 dróg wspinaczkowych, w szczególności (samotnie) większość najważniejszych ścian górskich[3]. W 2010 roku, w ramach VI International Elbrus Race, wbiegł w niecałe pięć godzin na wierzchołek Elbrus[4], a dwa lata później wraz z Przemysławem Pawlikowskim zajął dwunaste miejsce w biegu górskim w IX Biegu Rzeźnika[5]. Od roku 2010 był uczestnikiem programu Polski Himalaizm Zimowy 2010–2015. W ramach projektu wziął udział w wyprawach na Makalu i Broad Peak Middle[6][2]. Przeszedł drogi między innymi w Alpach (w tym północne ściany na górach: Eiger, Matterhorn, Grandes Jorasses, a także północno-zachodnią ścianę Monte Civetta w Dolomitach[3]), Kolorado (Octopussy Jeffa Lowe’a, historycznie pierwsza droga lodowa o trudności M8, i inne trudne klasyczne przejścia[7]), Newadzie i na Alasce, a także najszybciej przebył diretissimę północnej ściany Mięguszowieckiego Szczytu Wielkiego[4].

W kolejnych latach kariery doszedł do wniosku, że „istotą alpinizmu jest przejście trudnej ściany w jak najbardziej sprzyjających warunkach”, wybór najbardziej logicznego rozwiązania danego problemu alpinistycznego[2]. Takie podejście zaowocowało sukcesami na „łańcuchówkach” – projektach formujących kilka rozłącznych dróg wspinaczkowych w spójną, sensowną całość w obrębie pojedynczej akcji górskiej. Przejścia tego rodzaju wykonywał w Tatrach często samotnie i bez asekuracji, również w warunkach zimowych[8][9]. 18 października 2018 roku pokonał w ten sposób filar Ganku oraz oba filary Rumanowego Szczytu w ciągu siedmiu i pół godziny – był to projekt, nad którym pracował od dłuższego czasu[10]. 5 lipca 2019 roku w parze z Łukaszem Mirowskim w rekordowym czasie 15 godzin i 52 minut pokonał Expandera autorstwa Krzysztofa Pankiewicza, tatrzańską łańcuchówkę, łączącą drogi wspinaczkowe o trudnościach VI–VII- na ścianach Małego Młynarza, Kotła Kazalnicy Mięguszowieckiej, Mnicha i Kościelca[3][b][11].

W tym okresie pozostał także do pewnego stopnia zaangażowany w himalaizm: na jesieni 2016 roku wziął jeszcze udział w tragicznej wyprawie na Shivling, gdzie przeprowadził trudną akcję ratunkową, w której wraz z Pawłem Karczmarczykiem dotarł do śmiertelnie rannego Łukasza Chrzanowskiego i próbował udzielić mu pomocy[c][12], w następnym roku K.Tekieli odrzucił zaproszenie na polską wyprawę zimową na K2 i zamiast tego udał się w góry Szkocji, w których poprowadził nowe drogi wspinaczkowe wraz z Sandym Allanem i Andym Nisbetem[13]. Latem 2018 roku zorganizował z Allanem, Rickiem Allenem i Stanislavem Vrbą wyprawę mającą na celu wytyczenie nowej drogi na Broad Peak, która zakończyła się niepowodzeniem po dwóch niebezpiecznych wypadkach. Najpierw Rick Allen podczas samotnego rekonesansu spadł ze znacznej wysokości. Został odnaleziony i uratowany dzięki nowatorskiej akcji z użyciem BSP (pierwszej w historii himalaizmu)[d][14]. Następnie Stanislav Vrba odniósł poważną ranę nogi wskutek ukruszenia się skały podczas wspinaczki. Kacper Tekieli zdołał zjechać z nim na linie do podstawy ściany, skąd wraz z innymi wspinaczami zniósł rannego przez lodowiec do bazy[15][16].

W roku 2019 odniósł kolejne istotne sukcesy w górach Europy. Oprócz wspomnianego wyżej Expandera, 4 sierpnia tego roku jako czwarty[17] lub piąty w historii dokonał podwójnego trawersu Matterhornu (przejścia wszystkich czterech grani z dwukrotnym zdobyciem wierzchołka w ramach jednej akcji górskiej)[18], a 13 listopada samotnie i bez użycia liny pokonał północno-wschodnią ścianę Eigera drogą Laupera; obydwa przejścia zostały zauważone przez światowe media górskie[19]. W tym samym roku wytyczył i przebył trzy nowe drogi wspinaczkowe w środkowej Norwegii, współpracując z Michałem Czechem, Janem Kuczerą i Wadimem Jabłońskim[20]. Za jedno z tych osiągnięć, wejście nową drogą na Snøvasskjerdingan, w 2020 r. znalazł się na liście kilkudziesięciu nominowanych do nagrody Piolet d’Or[21]. W dniach 13–14 sierpnia 2020 roku K.Tekieli zdobył wszystkie szczyty Wielkiej Korony Tatr w czasie 37 godzin i 28 minut, poprawiając poprzedni rekord o ponad 11 godzin[22]. W dniach 2–4 marca 2021 roku powrócił na Expandera z Maciejem Ciesielskim i Piotrem Sułowskim, dokonując pierwszego przejścia zimowego (43 godziny i 50 minut ciągłej akcji górskiej w głębokich śniegach) – takie przedsięwzięcie uważano wcześniej za niemożliwe, zostali pionierami[23]. Za to przejście otrzymali Kraków Mountain Award 2021[24].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Jego pierwszą żoną była pisarka Małgorzata Lebda[25]. 24 września 2020 roku w Gdańsku poślubił medalistkę olimpijską, biegaczkę narciarską Justynę Kowalczyk[26]. 2 września 2021 roku w Krakowie urodził im się syn Hugo[27].

Śmierć

[edytuj | edytuj kod]
Grób Kacpra Tekielego na cmentarzu Oliwskim w Gdańsku

W maju 2023 podjął atak na szczyt Jungfrau w Szwajcarii, w ramach swojego planu zdobycia wszystkich czterotysięczników w Alpach. 17 maja podczas zejścia z tej góry spadł wraz z lawiną w Stechelbergu w gminie Lauterbrunnen[28][29], a jego zwłoki odnaleziono następnego dnia rano[30] w rejonie Rottal-Couloirs[28][29]. 30 maja 2023 jego prochy pochowano na Cmentarzu Oliwskim w Gdańsku[31][32][33]. Pogrzeb miał charakter świecki[34].

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ W Polsce formalne uprawnienia do nauczania wspinaczki wydaje odpowiednie ministerstwo, jednak w wypadku potwierdzenia przez PZA są one istotnie bardziej cenione w środowisku[potrzebny przypis]
  2. ↑ Określenie łańcuchówki pochodzi od ekspandera (przyrządu treningowego składającego się najczęściej z połączonych równolegle sprężyn), ponieważ składają się na nią drogi wspinaczkowe o nazwie Sprężyna umiejscowione na ścianach różnych szczytów.
  3. ↑ Łukasz Chrzanowski po śmierci partnera (Grzegorza Kukurowskiego) przez dwa dni samotnie schodził w trudnym terenie na spotkanie zespołu ratowniczego, który szedł ku niemu od dołu. Podczas zejścia odpadł od ściany i w rezultacie przeleciał około 200–300 metrów. Chociaż ratownicy znaleźli go w miejscu upadku jeszcze żywego, to nie udało się uratowanie życia rannemu. W akcji brali udział także Piotr Sułowski, Janusz Gołąb, Andrzej Życzkowski i Maciej Ciesielski.
  4. ↑ Schodząc, 65-letni Rick Allen poślizgnął się i przeleciał około 300–400 metrów w dół śnieżno-lodowego zbocza. Wobec utraty łączności z nim oraz warunków uniemożliwiających skuteczne poszukiwania pozostali członkowie wyprawy byli zmuszeni założyć, że upadek był śmiertelny. Następnego dnia (10 lipca) japoński kucharz bazowy z wyprawy wspinającej się na K2 zauważył jednak na zboczu Broad Peaku niewyraźny kształt, który uznał za plecak. Aby dowiedzieć się więcej, udał się do sąsiedniego polskiego obozu (założonego przez ekipę planującego zjazd narciarski z K2 Andrzeja Bargiela) celem pożyczenia lunety. Po spojrzeniu w okular oznajmił, że rucksack is alive and moving (plecak żyje i porusza się). Zorganizowano zespół ratunkowy, w którym znaleźli się Fredrik Strang, David Roeske i Tenji Szerpa – członkowie innej wyprawy, przebywający wówczas najbliżej miejsca wypadku. Bartłomiej Bargiel (brat Andrzeja) posłużył się BSP przygotowanym do sfilmowania zjazdu, aby przekazać drużynie ratunkowej dokładne dane o lokalizacji poszkodowanego, a także powiadomić go, że został zauważony oraz w którą stronę może się bezpiecznie przemieszczać. Do 12 lipca Rick Allen został bezpiecznie sprowadzony do bazy. Akcja odbiła się głośnym echem w najważniejszych światowych mediach.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Nie żyje Kacper Tekieli. W Bieszczadach zaczęła się jego miłość do gór. Przyjechał tu 15 lat temu [online] [dostęp 2023-05-19].
  2. ↑ a b c K2 Warszawa, Kacper Tekieli. Bycie w drodze na ośmiotysięcznik
  3. ↑ a b c Goście WinterCamp – aktualizacja trwa, zobacz kto odwiedził nas w 2020 roku: | WinterCamp 2.0 [online], wintercamp.pl [dostęp 2020-10-04].
  4. ↑ a b Kacper Tekieli, w: n.m.p. Magazyn Turystyki Górskiej, nr 1(130)/2012, s.15, ISSN 1641-8050
  5. ↑ Pawlikowski Przemysław, Tekieli Kacper – czas – '10:47:44' – 12 miejsce. Komańcza | biegi-gorskie | 8 czerwca 2012 [online], enduhub.com [dostęp 2020-10-08] (pol.).
  6. ↑ Polar Sport, Kacper Tekieli
  7. ↑ Zima w Colorado – Kacper Tekieli [online] [dostęp 2020-10-04] (pol.).
  8. ↑ Damian Granowski, Łańcuchówka Kacpra Tekieli [online], Drytooling.com.pl [dostęp 2020-10-04] (pol.).
  9. ↑ Kacper Tekieli o przejściu wymarzonej tatrzańskiej łańcuchówki [online] [dostęp 2020-10-04] (pol.).
  10. ↑ Kacper Tekieli: trzy tatrzańskie filary w jeden dzień solo! [online] [dostęp 2020-10-04] (pol.).
  11. ↑ Rekordowy „Expander” – Łukasz Mirowski i Kacper Tekieli w 15:52 [online] [dostęp 2020-10-04] (pol.).
  12. ↑ Łukasz Chrzanowski zginął na Shivling [online] [dostęp 2020-10-07] (pol.).
    Dwa lata po tragedii na Shivlingu [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2020-10-08].
  13. ↑ Simon Richardson, Lurching Towards One Hundred Routes | Scottishwinter.com [online] [dostęp 2020-10-07] (ang.).
  14. ↑ K2. Dron Bartłomieja Bargiela pomógł w niesamowitej akcji ratunkowej na Broad Peak [online], Sport.pl [dostęp 2020-10-08] (pol.).
    Dron Bartka Bargiela w historycznej akcji ratunkowej na Broad Peak [online] [dostęp 2020-10-08] (pol.).
    Wyprawa na Broad Peak. Rick Allen miał wypadek, aklimatyzacja zrobiona… [online] [dostęp 2020-10-08] (pol.).
    K2 2018 Summer Coverage: Weekend Update July 15 | The Blog on alanarnette.com [online], www.alanarnette.com, 14 lipca 2018 [dostęp 2020-10-08] (ang.).
    Rick Allen rescued by drone in descent off Broad Peak [online], PlanetMountain.com [dostęp 2020-10-08] (ang.).
    Drone spots Scots climber feared dead in Himalayas, „BBC News”, 17 lipca 2018 [dostęp 2020-10-08] (ang.).
    Alan Arnette, How a Drone Rescued a Climber on Broad Peak [online], Outside Online, 19 lipca 2018 [dostęp 2020-10-08] (ang.).
    Auslan Cramb, Missing Scottish climber found by drone in Himalayas, „The Telegraph”, 17 lipca 2018, ISSN 0307-1235 [dostęp 2020-10-08] (ang.).
    British climber presumed dead is rescued after being spotted by drone in Himalayas [online], The Independent, 17 lipca 2018 [dostęp 2020-10-08] (ang.).
  15. ↑ Broad Peak. Kolejna akcja ratunkowa. Polacy bohaterami [online], Sport.pl [dostęp 2020-10-08] (pol.).
  16. ↑ Pechowa wyprawa na Broad Peak. Wypadek Stando Vrby [online] [dostęp 2020-10-08] (pol.).
  17. ↑ Matterhorn Ridges x 4: François Cazzanelli and Andreas Steindl climb 4 crests in 16 hours [online], PlanetMountain.com [dostęp 2020-09-29] (ang.).
  18. ↑ 4 Ridges of the Matterhorn in Under 24 Hours for Kacper Tekieli [online], Rock and Ice [dostęp 2020-09-29] (ang.).
  19. ↑ Kacper Tekieli in solitaria sull’Eiger [online], www.up-climbing.com [dostęp 2020-10-04].
    Kacper Tekieli znowu solo. „Droga Laupera” na Eigerze [online] [dostęp 2020-10-04] (pol.).
  20. ↑ Kacper Tekieli – Krakowski Festiwal Górski [online] [dostęp 2020-10-04] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-29] (pol.).
  21. ↑ Nicole Chavez CNN, Famed Swiss climber Ueli Steck dies in Everest training accident [online], CNN [dostęp 2020-10-04].
    Aberdeen and Newtonmore climbers win Piolet d'Or, „BBC News”, 22 kwietnia 2013 [dostęp 2020-10-04] (ang.).
    Złote Czekany: jest już szeroka lista. Dwa polskie przejścia [online] [dostęp 2020-09-29] (pol.).
  22. ↑ Kacper Tekieli rekordowo na Wielkiej Koronie Tatr [online] [dostęp 2020-09-29] (pol.).
  23. ↑ Ciesielski, Tekieli, Sułowski: zimowy “Expander” pokonany w 43 godziny i 50 min [online] [dostęp 2021-03-04] (pol.).
  24. ↑ KFG 2021: Kraków Climbing Award i Kraków Mountain Award przyznane [online] [dostęp 2021-12-06] (pol.).
  25. ↑ Seweryn Czernek: Pierwsza żona pożegnała Tekielego. Poruszające słowa pisarki. "Puściliśmy siebie wolno". gazeta.pl, 2023-05-18. [dostęp 2023-05-18].
  26. ↑ Justyna Kowalczyk wzięła ślub! Pochwaliła się nowym nazwiskiem. sport.pl. [dostęp 2020-09-26]. (pol.).
  27. ↑ Justyna Kowalczyk urodziła. sport.wprost.pl. [dostęp 2021-09-05]. (pol.).
  28. ↑ a b Magdalena Partyła, "Był moim wszystkim". Justyna Kowalczyk-Tekieli o zmarłym mężu [online], www.rmf24.pl, 19 maja 2023 [dostęp 2023-05-21] (pol.).
  29. ↑ a b Stechelberg: Skitourengänger tödlich verunglückt [online], Policja kantonu Berno, 18 maja 2023 [dostęp 2023-05-21] (niem.).
  30. ↑ Michał Lao, Nie żyje Kacper Tekieli, prywatnie mąż Justyny Kowalczyk [online], interia.pl, 18 maja 2023 [dostęp 2023-05-18].
  31. ↑ Jan Matoga, Pogrzeb Kacpra Tekielego we wtorek. Justyna Kowalczyk prosi o datki na schronisko [online], www.rmf24.pl, 26 maja 2023 [dostęp 2023-05-27] (pol.).
  32. ↑ Weronika Chmielewska: Serce pęka na widok tego, co Justyna Kowalczyk kazała napisać na urnie z prochami męża Dwa słowa. swiatgwiazd.pl, 2023-05-30. [dostęp 2024-01-06].
  33. ↑ NG: Tak wygląda miejsce spoczynku Kacpra Tekieli. Justyna Kowalczyk w poruszający sposób uczciła miłość męża do gór. Chodzi o bardzo symboliczny przedmiot. zycie.news. [dostęp 2024-01-06].
  34. ↑ Pogrzeb Kacpra Tekielego. Słowa Justyny do męża wywołują łzy. [dostęp 2023-05-30]. [zarchiwizowane z tego adresu].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kacper_Tekieli&oldid=74758719”