Kamienica przy ulicy Kościuszki 16 w Katowicach

Kamienica przy ulicy T. Kościuszki 16 w Katowicach
	; Kamienica od frontu (2024)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Adres	ul. T. Kościuszki 16,; 40-049 Katowice
Typ budynku	kamienica mieszkalno-usługowa
Kondygnacje	4
Ukończenie budowy	ok. 1896
	Położenie na mapie Polski Kamienica przy ul. Kościuszki 16
	Położenie na mapie województwa śląskiego Kamienica przy ul. Kościuszki 16
	Położenie na mapie Katowic Kamienica przy ul. Kościuszki 16
	50°15′20,7″N 19°01′07,5″E/50,255750 19,018750
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kamienica przy ulicy T. Kościuszki 16 w Katowicach – kamienica mieszkalno-usługowa, znajdujący się w Śródmieściu Katowic, przy ulicy Tadeusza Kościuszki 16 (dawniej Beatestraße). Powstała ona pod koniec XIX wieku, a jej pierwszym właścicielem był Jacques Weichmann.

Historia

Właścicielem kamienicy, zbudowanej zapewne w 1896 roku, był Jacques Weichmann. W 1905 roku nabyli ją znani polscy działacze narodowi – Jan Jakub Kowalczyk i Jan Piechulek, którzy umieścili w niej redakcję, drukarnię oraz dział ekspedycji polskiej gazety pt. „Górnoślązak”. Od tego czasu budynek ten był jednym z ważniejszych punktów polskiego życia narodowego w Katowicach. W 1907 roku przeniesiono do niego (z mieszkania Wacława Szyperskiego przy ówczesnej Andreasstraße 2) polski Bank Ludowy. W. Szyperski, znany działacz polski, pochodzący z Wielkopolski, był dyrektorem tego banku. Wśród jego współpracowników znaleźli się m.in. Jan Skiba i Adolf Ligoń. W okresie przed I wojną światową w budynku tym zamieszkiwał podczas swych przyjazdów do Katowic przebywający wówczas na stałe w Westfalii działacz związkowy Józef Rymer. W 1919 roku odbyło się tu inauguracyjne zebranie Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), którego współorganizatorką była żona Wacława Szyperskiego – Aleksandra Szyperska, również aktywistka narodowa.

W latach międzywojennych budynek kupiła Wanda Mrozik, która wynajmowała mieszkania głównie urzędnikom rozbudowującej się polskiej administracji Górnego Śląska. Wśród nich był m.in. Józef Hamerlok – działacz narodowo-niepodległościowy oraz samorządowy (był m.in. wiceprezesem Związku Polskich Rzemieślników i Przemysłowców).

Architektura

Budynek murowany z cegły, czterokondygnacyjny, obecnie z użytkowym poddaszem. Fasada sześcioosiowy, przy czym dwie centralne osie, znacznie szersze od pozostałych, zaakcentowane szerokimi oknami i balkonami na drugiej i trzeciej kondygnacji, obramowane wąskimi pasami barwnej (zielonej) ceramiki, tworzą formę pseudoryzalitu, zwieńczonego szczytem o wykroju falistym. Poszczególne kondygnacje zaznaczone są od góry wąskimi gzymsami. Wystrój frontu budynku (poza kondygnacją parteru, zupełnie przebudowaną) wykazuje wpływy secesji, widoczne m.in. w rozbudowanych strukturach okien balkonowych, ozdobnych opaskach pozostałych otworów okiennych czy stosowaniu glazurowanych, barwnych płytek ceramicznych.

Bibliografia

Lipońska-Sajdak Jadwiga, Szota Zofia: Gruss aus Kattowitz. Pozdrowienia z Katowic. Katowice 2004, s. 126, ISBN 83-87727-07-5;