Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 9 w Katowicach

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 9
w Katowicach
Ilustracja
Kamienica od frontu (2023)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Adres

ul. Dyrekcyjna 9,
40-013 Katowice

Typ budynku

kamienica mieszkalno-usługowo-biurowa

Styl architektoniczny

modernizm z elementami neobaroku

Architekt

pracownia Ignatza Grünfelda

Kondygnacje

4+1

Powierzchnia użytkowa

1 242,08 m²

Rozpoczęcie budowy

1904

Ukończenie budowy

1905

Ważniejsze przebudowy

2008

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „Kamienica przyul. Dyrekcyjnej 9”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica przyul. Dyrekcyjnej 9”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica przyul. Dyrekcyjnej 9”
Ziemia50°15′31,7″N 19°01′24,3″E/50,258806 19,023417
Multimedia w Wikimedia Commons

Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 9 w Katowicach – kamienica mieszkalno-usługowo-biurowa w Katowicach, położona przy ulicy Dyrekcyjnej 9 w dzielnicy Śródmieście. Powstała ona w latach 1904–1905 w stylu modernistycznym z elementami neobaroku według projektu opracowanego w pracowni Ignatza Grünfelda.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pocztówka z początku XX wieku, przedstawiająca fragment ulicy Dyrekcyjnej w rejonie skrzyżowania z ulicą Warszawską; w głębi widoczna kamienica pod nr. 9

Kamienicę wzniesiono w latach 1904–1905[1], a projekt budynku opracowała firma Ignatza Grünfelda[2]. Pierwszymi właścicielami kamienicy byli kolejno: Max Frölich, J.M. Kaufmann i Banque Franco-Poloniase[1]. W kamienicy na przestrzeni lat funkcjonowały różne placówki bankowe. Przed 1913 rokiem działał Kattowitzer Bank verein Gesellschaft, w latach 1925–1926 Banque Franco-Poloniase i Bank Udziałowy (według innego źródła Bank Udziałowy działał w kamienicy pod nr. 10[3]), zaś w 1999 roku działał tutaj Bank Austria Creditanstalt Poland oddział Katowice[4]. W latach 1925–1926 mieścił się tutaj konsulat francuski[4]. Właścicielem kamienicy w 1935 roku był Banque Franco-Polonaise. Działały tu wówczas skład gorsetów oraz agentura podróży Wagons-Lits Cook[5].

W 1981 roku miasto Katowice zostało administratorem kamienicy[6], lecz przez kolejnych prawie 40 lat nie zadbano o uregulowanie spraw własnościowych, dlatego w księgach wieczystych jako właściciel kamienicy widniała francuska instytucja finansowa Société Financière de Gestion et Immobiliers[7].

W latach 90. XX wieku kamienica stała się siedzibą katowickiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich[8].

W 2008 roku kamienica przeszła renowację. W ramach prac wartych prawie pół miliona złotych wyremontowano dach i całą elewacje budynku[9]. Została ona zgłoszona przez KZGM w Katowicach do XIII edycji konkursu „Modernizacja Roku”, uzyskując wyróżnienie w kategorii „Termorenowacje i Elewacje”[10]. Łącznie w latach 1994–2015 KZGM w Katowicach wydał na remonty budynku około 950 tys. złotych pochodzących z przychodów z nieruchomości[6].

Kamienica w 2016 roku była w zarządzie tymczasowym Komunalnego Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach na mocy decyzji administracyjnej[11]. W połowie czerwca 2016 roku media poinformowały o zamiarze przejęcia od miasta kamienicy przy ulicy Dyrekcyjnej 9 przez francuską firmę Accor, która przejęła aktywa Hoteliers Sofitel w Paryżu, która to firma była najprawdopodobniej następcą prawnym bądż przejęła instytucję Société Financière de Gestion et Immobiliers, która widniała wówczas w księdze wieczystej jako właściciel nieruchomości. W tym czasie w kamienicy wynajmowanych było 5 lokali mieszkalnych i 6 lokali użytkowych[6].

21 lutego 2018 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę miasta Katowice na decyzję Ministra Rozwoju i Finansów z 2 czerwca 2017 roku odmawiającą przejścia na Skarb Państwa prawa własności nieruchomości przy ulicy Dyrekcyjnej 9. Decyzja ta spowodowała to, iż miasto musiało oddać kamienicę spółce Accor[12]. Stało się to na przełomie września i października 2019 roku, a jeszcze gdy było wiadomo, iż tą kamienicę miała przejąć spółka Accor, chciał ją kupić katowicki restaurator. Ostatecznie francuska sieć hoteli sprzedała nieruchomość katowickiej firmie Nieruchomości Komercyjne B. Żurek[7].

W systemie REGON w połowie lipca 2023 roku było zarejestrowanych 8 podmiotów gospodarczych z siedzibą przy ulicy Dyrekcyjnej 9. Siedzibę miały wówczas Stowarzyszenie Architektów Polskich Oddział Katowice i Południowa Okręgowa Izba Urbanistów z siedzibą w Katowicach[13]. Na parterze kamienicy działała KluboGaleria SARP, w której funkcjonuje restauracja, organizowane się cykliczne koncerty, a także odbywają się wystawy, panele dyskusyjne czy pokazy mody. Działa tu także Galeria Architektury SARP[14].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Kamienica od strony północnej

Kamienica mieszkalno-usługowo-biurowa położona jest przy ulicy Dyrekcyjnej 9 w Katowicach, na obszarze dzielnicy Śródmieście[15], w pierzei zwartej zabudowy ulicy[2].

Jest to budynek murowany z cegły, wzniesiony na planie w kształcie nieregularnym zbliżonym do trapezu, zwieńczony dachem dwuspadowym krytym blachą, a ryzalit dachem trójspadowym także krytym blachą[2]. Powierzchnia użytkowa budynku wynosi 1 242,08 m², a powierzchnia zabudowy 332 m2. Liczy 4 kondygnacje nadziemne i 1 podziemną[15].

Kamienica architektonicznie posiada cechy stylu modernistycznego w odmianie neobarokowej[2]. Fasada kamienicy na parterze i pierwszym piętrze jest sześcioosiowa, a wyżej siedmioosiowa[2] i niesymetryczna[1], z niesymetrycznym ryzalitem w osi od czwartej do siódmej z niewielkim półkolistym wykuszem w środkowej osi[1]. Trzecia i czwarta kondygnacja jest rozczłonkowana pilastrami w wielkim porządku. Bryła budynku na czwartej kondygnacji po prawej stronie jest cofnięta w stosunku do lica elewacji[2].

Całość fasady zdobiona jest dekoracją stiukową o motywach geometryczno-roślinnych[2] w pasie fryzu pomiędzy oknami trzeciej i czwartej kondygnacji oraz na szczycie[1]. Pierwsze dwie kondygnacje zostały wtórnie przebudowane[1].

Otwory okienne kamienicy są prostokątne, a na czwartej kondygnacji na osi zostały zakończone łukiem koszowym. Stolarka okienna drugiej kondygnacji jest wtórna, na trzeciej i czwartej kondygnacji jest dwu- cztero- i ośmiokwaterowa ze ślemieniem. Okno na skrajnej prawej osi trzeciej kondygnacji jest zaś dwunastokwaterowe, a przed nim zamontowana jest oryginalna balustrada[2].

W sieni znajduje się gzyms wieńczący ściany. Posadzki oraz okładziny ścian są oryginalne, a są one wykonane z ceramiki. Schody na klatce schodowej są do pierwszego piętra zabiegowe, wyżej zaś dwubiegowe z oryginalną, tralkową balustradą. Okna klatki są oryginalne, sześcioskrzydłowe i modernistyczne. Kamienica nie ma bramy przejazdowej[2].

Kamienica wpisana jest do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[15].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Fragment ozdobnego szczytu kamienicy
    Fragment ozdobnego szczytu kamienicy
  • Fragment szczytu kamienicy z półokrągłym wykuszem
    Fragment szczytu kamienicy z półokrągłym wykuszem
  • Dwunastokwaterowe okno po prawej stronie fasady kamienicy ze znajdującą się przed nim balustradą
    Dwunastokwaterowe okno po prawej stronie fasady kamienicy ze znajdującą się przed nim balustradą

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f Barbara Klajmon, Katowicka kamienica mieszczańska. 1840–1918. Śródmieście, wyd. 1., Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 1997, s. 55, ISBN 83-85871-09-8 (pol.).
  2. ↑ a b c d e f g h i J. Laskownicka, Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Katowice, ul. Dyrekcyjna 9, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1993, s. 1 (pol.).
  3. ↑ Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN: Wirtualny Sztetl. Bank Udziałowy w Katowicach. sztetl.org.pl. [dostęp 2023-07-22]. (pol.).
  4. ↑ a b Jerzy Abramski, Ulice Katowic, Zawiercie: Graf-Mar, 2000, s. 74-75, ISBN 83-913341-0-4 (pol.).
  5. ↑ Księga adresowa miasta Wielkich Katowic 1935/36 r., Katowice: Dr. E. Kwaśnik, s. 25 (pol.).
  6. ↑ a b c Grzegorz Żądło: Miasto traci cenną kamienicę w centrum Katowic. katowice24.info, 2016-06-13. [dostęp 2023-07-22]. (pol.).
  7. ↑ a b Grzegorz Żądło: Miasto oddało kamienicę przy ul. Dyrekcyjnej. katowice24.info, 2019-10-01. [dostęp 2023-07-22]. (pol.).
  8. ↑ KluboGaleria SARP: O nas. klubogaleriasarp.pl. [dostęp 2023-07-22]. (pol.).
  9. ↑ Przemysław Jedlecki: Stara kamienica jak nowa, więc dostała nagrodę. miasta.gazeta.pl, 2009-08-27. [dostęp 2023-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-01)]. (pol.).
  10. ↑ Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach: Modernizacja Roku 2008. kzgm.katowice.pl, 2011-10-21. [dostęp 2023-07-22]. (pol.).
  11. ↑ Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach: Wykaz budynków - powierzchnia dachu. Stan na 19.09.2016 r.. kzgm.katowice.pl, 2016-09-19. [dostęp 2023-07-21]. (pol.).
  12. ↑ Grzegorz Żądło: Miasto musi oddać cenną kamienicę. katowice24.info, 2018-05-30. [dostęp 2023-07-22]. (pol.).
  13. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2023-07-14]. (pol.).
  14. ↑ Śląska Organizacja Turystyczna: KluboGaleria SARP. katowice.slaskie.travel. [dostęp 2023-07-22]. (pol.).
  15. ↑ a b c Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 2023-07-22]. (pol.).
Kamienice w Katowicach
Rejestr zabytków
Pozostałe

Herb Katowic

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kamienica_przy_ulicy_Dyrekcyjnej_9_w_Katowicach&oldid=72132937”