Kamienica przy ulicy 3 Maja 15 w Katowicach
.jpg) Kamienica pod nr. 15 widziana od frontu (2007) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. 3 Maja 15, |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
pracownia Ignatza Grünfelda |
| Kondygnacje |
5+1 |
| Ukończenie budowy |
1898 |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°15′35,1″N 19°01′04,2″E/50,259750 19,017833
| |
Kamienica przy ulicy 3 Maja 15 w Katowicach – kamienica mieszkalno-handlowa w Katowicach, położona przy ulicy 3 Maja 15, w dzielnicy Śródmieście. Wybudowano ją w 1898 roku w stylu historyzmu z elementami neobaroku według projektu wykonanego w pracowni Ignatza Grünfelda.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kamienica została wzniesiona w 1898 roku[1][2] na podstawie projektu opracowanego w firmie budowlanej Ignatza Grünfelda. Została ona zaprojektowana wraz z kamienicami przy ulicy Stawowej 13 i 11, tworząc razem przemyślane kompozycyjne naroże pierzei. Jednocześnie ta druga kamienica zyskała identycznie rozplanowaną fasadę, różniącą się od budynku przy ulicy 3 Maja 15 jedynie detalem architektonicznym[2]. Ta sama pracownia zaprojektowała także sąsiednią, zabytkową kamienicę pod nr. 17[1].
Pierwszymi właścicielami kamienicy pod nr. 15 byli kolejno: Grünfeld, E. Fusch i G. Lippmann[2].
Właścicielem kamienicy w 1935 roku był Tomasz Kowalczyk, a zamieszkiwały ją osoby różnej profesji. Budynek w tym czasie był siedzibą m.in.: składu bławatów i dywanów „Merkur”, perfumerii Z. Kennera, biura adwokatów I. Grabskiego i J. Mozdanowskiego, sprzedającej maszyny do pisania spółki akcyjnej „Block-Brun” oraz filii Kuriera Warszawskiego[3].
Pod koniec lipca 2023 roku przy ulicy 3 Maja 15 w systemie REGON zarejestrowane były 2 aktywne przedsiębiorstwa[4]. W tym czasie funkcjonował także sklep sieci Żabka[5].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Kamienica mieszkalno-handlowa położona jest przy ulicy 3 Maja 15 w Katowicach, na obszarze dzielnicy Śródmieście[6], w pierzei zwartej zabudowy ulicy[7].
Jest to budynek murowany z cegły, wzniesiony na planie zbliżonym do litery „L”[2], zwieńczony dachem mansardowym z facjatą na osi oraz dwoma lukarnami[7]. Powierzchnia zabudowy budynku wynosi 248 m². Liczy 5 kondygnacji nadziemnych i 1 podziemną[6].
Kamienica architektonicznie nosi cechy stylu historyzmu z elementami neobaroku[2]. Fasada kamienicy jest czteroosiowa i symetryczna, z wtórnie przebudowanym parterem i z elewacją oblicowaną cegłą na wyższych kondygnacjach. Dwie środkowe osie zostały lekko zryzalitowane od drugiej kondygnacji włącznie[7]. Cała fasada zwieńczona jest gzymsem kostkowym[2].
Prostokątne otwory okienne, wbudowane na drugiej i trzeciej kondygnacji, są objęte w tynkowanych opaskach, z czego okna drugiej kondygnacji na skrajnych osiach są zakończone półkolistymi naczółkami z dekoracją roślinną, a pod nimi umieszczono płyciny wypełnione pseudobalustradami tralkowymi[2]. Okna trzeciej kondygnacji zwieńczone są gzymsami[7], a czwartej kondygnacji są zakończone półkoliście i objęte są w profilowane opaski z kluczami. Stolarka okienna jest trzykwaterowa ze ślemieniem[7].
Sień kamienicy ozdobiona jest sklepieniem krzyżowym na gurtach wspartych na lizenach. Schody na klatce schodowej są drewniane, dwubiegowe, z metalową, ozdobną balustradą. Okna na klatce są oryginalne i dziewięciopolowe[7].
Oficyna kamienicy boczna, znajdująca się po lewej stronie działki, pochodzi z czasów budowy budynku[7].
Kamienica wpisana jest do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Michał Bulsa, Ulice i place Katowic, wyd. trzecie, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2018, s. 43, ISBN 978-83-63780-28-9 (pol.).
- ↑ a b c d e f g Barbara Klajmon, Katowicka kamienica mieszczańska. 1840–1918. Śródmieście, wyd. 1., Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 1997, s. 112, ISBN 83-85871-09-8 (pol.).
- ↑ Księga adresowa miasta Wielkich Katowic 1935/36 r., Katowice: Dr. E. Kwaśnik, s. 80 (pol.).
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2023-07-25]. (pol.).
- ↑ Żabka: UL. 3 MAJA 15, Katowice - Lokalizator - Mapa sklepów Żabka. www.zabka.pl. [dostęp 2023-07-25]. (pol.).
- ↑ a b c Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 2023-07-25]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g J. Laskownicka, Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Katowice, ul. 3 Maja 15, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1993, s. 1 (pol.).
