Kazimierz Kruczkowski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kazimierz Kruczkowski
Ilustracja
mjr Kazimierz Kruczkowski
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

4 lutego 1898
Kamionka Strumiłowa

Data i miejsce śmierci

10 grudnia 1958
Włocławek

Przebieg służby
Lata służby

1921–1945

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

53 pułk piechoty
Korpus Ochrony Pogranicza
(batalion „Krasne”
batalion „Budsław”
kompania graniczna „Gnieździłów”)
62 pułk piechoty
Ośrodek Zapasowy 15 DP
94 pułk piechoty rezerwowy
164 pułk piechoty rezerwowy

Stanowiska

oficer materiałowy batalionu
dowódca kompanii granicznej
dowódca kompanii szkolnej strzeleckiej
dowódca Dywizyjnego Kursu Podchorążych Rezerwy przy 15 Dywizji Piechoty
dowódca batalionu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
II wojna światowa
(kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza „Za Służbę Graniczną”
Multimedia w Wikimedia Commons
Grób mjr. Kazimierza Kruczkowskiego na cmentarzu komunalnym we Włocławku

Kazimierz Kruczkowski (ur. 4 lutego 1898 w Kamionce Strumiłowej, zm. 10 grudnia 1958 we Włocławku) – major piechoty Wojska Polskiego, w kampanii wrześniowej dowódca II batalionu 94 pułku piechoty rezerwowego (w Grupie „Sandomierz”) oraz dowódca III batalionu 164 pułku piechoty rezerwowego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 4 lutego 1898 w Kamionce Strumiłowej, w ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Walentego i Wandy z Szejnów.

Do Wojska Polskiego został przyjęty w stopniu podporucznika z byłej cesarskiej i królewskiej Armii[1]. Na dzień 1 czerwca 1921 r. pełnił, już w randze porucznika, służbę w 53 pułku piechoty[2]. Dekretem Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego z dnia 3 maja 1922 r. (dekret L. 19400/O.V.) został zweryfikowany w tymże stopniu (porucznika) ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r. i 1906. lokatą w korpusie oficerów piechoty[3]. Przez kolejne lata nadal służył w 53 pułku piechoty ze Stryja[a][4][5], zajmując w 1923 r. – 1702. lokatę wśród poruczników[6], a w roku 1924 – 814. lokatę pośród poruczników korpusu piechoty[7].

Na mocy zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych[b] Józefa Piłsudskiego, opublikowanego w dniu 31 października 1927 r. przeniesiony został, w korpusie oficerów piechoty, z 53 pułku piechoty do Korpusu Ochrony Pogranicza, z równoczesnym przeniesieniem macierzyście do kadry oficerów piechoty[8]. Z dniem 1 grudnia 1927 r. otrzymał przydział do batalionu „Krasne”, a w czerwcu 1928 r. przeniesiono go do batalionu „Budsław”, w którym wyznaczony został (w grudniu tegoż roku) na stanowisko oficera materiałowego baonu.

Zarządzeniem prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 19 marca 1928 r.[c] został awansowany do rangi kapitana, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 r. i 95. lokatą wśród oficerów piechoty[9][10]. W tym samym roku, jako etatowy oficer 53 pułku piechoty, pełnił służbę wojskową w Korpusie Ochrony Pogranicza, przynależąc na ten czas do kadry oficerów piechoty[11].

W roku 1930 nadal zajmował stanowisko oficera materiałowego w batalionie KOP „Budsław”[d]. W maju 1931 r. został przeniesiony, bez prawa do zwrotu kosztów za przesiedlenie, z dowództwa batalionu „Budsław” na stanowisko dowódcy 2 kompanii granicznej „Gnieździłów”[e]. Pozostając oficerem formacji Korpusu Ochrony Pogranicza[12] – w roku 1930 zajmował 1601. lokatę łączną na liście starszeństwa kapitanów piechoty (była to 89. lokata w starszeństwie)[13], a w roku 1932 – 80. lokatę w starszeństwie[14]. W marcu 1932 r. wyznaczony został do pełnienia funkcji dowódcy kompanii szkolnej strzeleckiej „Wilejka”[f].

Minister Spraw Wojskowych marszałek Józef Piłsudski, zarządzeniem opublikowanym w dniu 28 czerwca 1933 r., przeniósł (w korpusie oficerów piechoty) kpt. Kazimierza Kruczkowskiego z Korpusu Ochrony Pogranicza (z baonu „Budsław”) do 62 pułku piechoty[g] stacjonującego w garnizonie Bydgoszcz[15]. Jako oficer 62 pułku piechoty zajmował na dzień 1 lipca 1933 r. – 1233. lokatę łączną wśród kapitanów piechoty (jednocześnie była to 75. lokata w starszeństwie)[16]. Z kolei na dzień 5 czerwca 1935 r. była to już 1020. lokata wśród wszystkich kapitanów korpusu piechoty (a jednocześnie 63. lokata w swoim starszeństwie)[17].

Do stopnia majora piechoty został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938 r. i 22. lokatą[18][19]. Na dzień 23 marca 1939 r. piastował stanowisko dowódcy Dywizyjnego Kursu Podchorążych Rezerwy przy 15 Dywizji Piechoty[20]. Zajmował wówczas nadal 22. lokatę pośród majorów korpusu piechoty w swoim starszeństwie i pozostawał etatowym oficerem 62 pułku piechoty[19].

Kampania wrześniowa[edytuj | edytuj kod]

Na dzień 1 września 1939 r. pozostawał w Ośrodku Zapasowym 61 pułku piechoty[21] (61 pp i 62 pp stacjonowały w Bydgoszczy i wchodziły w skład 15 Dywizji Piechoty). Ośrodek Zapasowy 15 DP ewakuowano z Pomorza do Sandomierza, a potem do Chełma Lubelskiego (częściowo zaś do Przemyśla). W Sandomierzu z oddziałów OZ 15 DP utworzono między innymi improwizowany batalion do obrony mostu[22][23], oznaczony jako II batalion 94 pułku piechoty[h]. Dowództwo nad tym batalionem objął mjr Kazimierz Kruczkowski[25][26]. Batalion wraz z resztą 94 pp rezerwowego wszedł w skład w Grupy „Sandomierz” dowodzonej przez ppłk. Antoniego Sikorskiego[i], której zadaniem była obrona mostów w Sandomierzu (Grupa „Sandomierz” dozorowała Wisłę na odcinku od Baranowa Sandomierskiego po Zawichost). Dowodzony przez podpułkownika Bolesława Gancarza 94 pp rez. znajdował się w obsadzie odcinka północnego „Sandomierz” i bronił terenu od Zawichostu po Wielowieś. Batalion majora Kruczkowskiego kontrolował pododcinek mostu drogowego (kołowego)[27][28][j]. W wyniku późniejszej reorganizacji wojsk Armii „Lublin”, batalion mjr. Kruczkowskiego wszedł w skład 164 pułku piechoty rezerwowego ppłk. Stanisława Styrczuli, jako jego III batalion. W dniu 18 września 1939 r. Kazimierz Kruczkowski i dowodzony przez niego III/164 pp rez. wyróżnili się podczas natarcia przeprowadzonego pod miejscowością Lipowiec. Batalion odpędził wówczas osaczające Grupę ppłk. Sikorskiego[k] niemieckie pojazdy pancerne i utrzymał swe stanowiska[29].

W toku dalszych walk mjr Kazimierz Kruczkowski dostał się do niemieckiej niewoli, którą spędził w oflagu VII A Murnau.

Okres powojenny[edytuj | edytuj kod]

Po II wojnie światowej mieszkał we Włocławku, gdzie zatrudniony był na stanowisku pracownika umysłowego. Zmarł w dniu 10 grudnia 1958 r. i pochowany został na włocławskim Cmentarzu Komunalnym (sektor 43-11-185)[30]. W inskrypcji nagrobnej zawarta została informacja, iż mjr Kazimierz Kruczkowski odznaczony był Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Kazimierz Kruczkowski żonaty był z Marią Katarzyną z Czarneckich (1903–1994), córką Józefa i Stefanii Waszczewskiej. Związek małżeński zawarli we włocławskiej parafii wojskowej pw. Św. Michała w dniu 10 października 1931 r. Spoczywają razem w grobie rodzinnym. Synami Kazimierza i Marii byli Eligiusz Marian oraz Czesław Janusz (1933–2020).

Awanse[edytuj | edytuj kod]

  • porucznik – starszeństwo z dniem 1 czerwca 1919 r. i 1906. lokatą w korpusie oficerów piechoty (zweryfikowany w tym stopniu dekretem z dnia 3 maja 1922 r.)[3]
  • kapitan – starszeństwo z dniem 1 stycznia 1928 r. i 95. lokatą w korpusie oficerów piechoty[18]
  • major – starszeństwo z dniem 19 marca 1938 r. i 22. lokatą w korpusie oficerów piechoty[18]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dowództwo pułku, I i II bataliony oraz kadra batalionu zapasowego stacjonowały w Stryju. III batalion 53 pułku piechoty stacjonował natomiast w Gródku Jagiellońskim.
  2. ↑ Zarządzenie o sygnaturze B.P.L. 20663.III-Piech. L. 28700-27.
  3. ↑ Zarządzenie B.P.L. 8003-III-28.
  4. ↑ Potwierdzają to wykazy zmian stanu oficerów 1 Baonu „Budsław” Nr 4 z dnia 6 maja 1930 r. i Nr 10 z dnia 6 listopada 1930 roku (zbiory Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).
  5. ↑ Potwierdzone to zostało w rozkazie Dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza Nr 20 z dnia 8 maja 1931 roku (zbiory Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).
  6. ↑ Dane dotyczące służby por. / kpt. Kazimierza Kruczkowskiego w Korpusie Ochrony Pogranicza pochodzą ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie.
  7. ↑ Samo przeniesienie nastąpiło na początku czerwca 1933 r. (informacja ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).
  8. ↑ Zgodnie z planem mobilizacyjnym II batalion 94 pp rez. formowany był w koszarach 3 batalionu strzelców w Rembertowie. W dniu 8 września 1939 r. batalion ten pod dowództwem mjr. Kazimierza Mazurkiewicza odesłano wraz z kompanią łączności 94 pp rez. do obrony Warszawy. Z tego też powodu kolejny II/94 pp rez. improwizowano z oddziałów Ośrodka Zapasowego 15 Dywizji Piechoty[24].
  9. ↑ Od 9 września 1939 r. Grupa „Sandomierz” podlegała dowódcy Armii „Lublin” – gen. dyw. Tadeuszowi Piskorowi.
  10. ↑ Według części źródeł w tym okresie (10 września 1939 r.) II batalionem 94 pp rez. dowodził kpt. Stanisław Serednicki. Major Kazimierz Kruczkowski dowodził już w tym czasie III batalionem 164 pp rez. wchodzącym w skład odcinka południowego „Tarnobrzeg”. Odcinek ten obejmował teren od Wielowsi do Baranowa Sandomierskiego, a batalion mjr. Kruczkowskiego bronił obszaru od Dzikowa do Machowa.
  11. ↑ Grupę ppłk. Sikorskiego tworzyły oddziały wchodzące wcześniej w skład Grupy „Sandomierz”.
  12. ↑ Informacja o nadaniu tego medalu pochodzi ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie.
  13. ↑ Informacja o odznaczeniu Kazimierza Kruczkowskiego tym medalem pochodzi ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie.
  14. ↑ Odznaka ta została nadana kpt. Kruczkowskiemu w listopadzie 1930 r. (informacja ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Wykaz oficerów 1920 ↓, s. 58.
  2. ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 ↓, s. 169, 715.
  3. ↑ a b Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922 ↓, s. 104.
  4. ↑ Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 275.
  5. ↑ Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 252.
  6. ↑ Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 438.
  7. ↑ Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 380.
  8. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 X 1927, s. 330.
  9. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 III 1928, s. 52.
  10. ↑ Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 224.
  11. ↑ Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 141.
  12. ↑ Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 907.
  13. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1930 ↓, s. 111.
  14. ↑ Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 65.
  15. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 VI 1933, s. 144.
  16. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1933 ↓, s. 64.
  17. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1935 ↓, s. 62, 183–185, 194.
  18. ↑ a b c Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 422.
  19. ↑ a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 31.
  20. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 621.
  21. ↑ Kryska-Karski i Barański 1971 ↓, s. 46.
  22. ↑ Kryska-Karski i Barański 1971 ↓, s. 51.
  23. ↑ Głowacki 1976 ↓, s. 23.
  24. ↑ Bieliński 2019 ↓, s. 31.
  25. ↑ Głowacki 1976 ↓, s. 300.
  26. ↑ Bieliński 2019 ↓, s. 34.
  27. ↑ Bieliński 2019 ↓, s. 31, 34.
  28. ↑ Głowacki 1976 ↓, s. 127.
  29. ↑ Porwit 1983 ↓, s. 140, 176.
  30. ↑ Cmentarze Komunalne [online], wloclawek.grobonet.com [dostęp 2022-01-22].
  31. ↑ M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kazimierz_Kruczkowski&oldid=73523986”