Keczup
Keczup, ketchup[1] – sos pomidorowy podawany na zimno, o gamie smaków od łagodnego do ostrego, barwy zwykle ciemnoczerwonej, czerwonobrązowej, rzadziej zielonej, stosowany do potraw mięsnych, kanapek, pizzy, frytek itp. Na ogół kupowany jako produkt gotowy, choć jest także sporządzany w warunkach domowych.
Spis treści
Historia keczupu[edytuj]
Keczup pierwsi wymyślili Chińczycy i była to zaprawa pierwotnie stosowana do przyrządzania potraw rybnych. Słowo keczup pochodzi od słowa kôe-chiap w chińskim dialekcie Xiamen i znaczy dokładnie zaprawa do ryb. Pierwowzorem keczupu była zupa polinezyjska, w skład której wchodziły m.in. cebula, fasola, zioła i sardynki[2][3].
Nazwa sosu i jego receptura dotarły do Europy pod koniec XVII w. przez Anglię. W 1876 r. sos dotarł do USA i jego receptura została dostosowana do tamtejszych przyzwyczajeń smakowych przez Henry'ego Johna Heinza, założyciela firmy spożywczej H. J. Heinz Company – firmy, która do dzisiaj jest znana z produkowania tego sosu[2].
Jeszcze w XIX w. słowem catsup określano każdy sos, w którym znajdował się ocet[3].
Klasyczny skład współczesnych keczupów[edytuj]
- koncentrat pomidorowy
- cukier
- ocet
- sól kuchenna
- acetylowany adypinian diskrobiowy (zagęstnik) – skrobia modyfikowana[4]
- ziele angielskie
- goździki
- cebula
- różne przyprawy
Do produkcji keczupów nie mogą być stosowanie barwniki spożywcze, ponieważ zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia barwniki nie mogą być stosowane do sosów na bazie pomidorów[5].
Sos jest pasteryzowany, dlatego nie wymaga stosowania środków konserwujących. Jednak część producentów stosuje dodatek benzoesanu sodu jako substancji konserwującej, co wydłuża przydatność keczupu do spożycia po otwarciu opakowania.
Keczup jako warzywo[edytuj]
W 1981 r. David Stockman, urzędnik odpowiedzialny za budżet USA pod rządami ówczesnego prezydenta Ronalda Reagana, podjął próbę zaliczenia keczupu do warzyw, jako kompleksową substancję, bez względu na jej skład a jedynie ze względu na użytą nazwę produktu[6]. Powodem tego była chęć zaoszczędzenia na dożywianiu dzieci w amerykańskich szkołach w ramach systemu socjalnego. Przepisy obowiązujące w systemie żywienia w szkołach przewidywały, że każde dziecko musiało codziennie przyjmować określoną ilość witamin i soli mineralnych pod postacią warzyw. Propozycja podawania dzieciom w posiłkach zamiast naturalnych warzyw „taniego keczupu" złożonego z mąki ziemniaczanej i wody zabarwionej na czerwono, wywołała energiczne protesty społeczne, które w atmosferze skandalu doprowadziły do rezygnacji z rewolucyjnego pomysłu[7].
Keczup rybny[edytuj]
W opinii profesora Jerzego Bralczyka malajskie słowo „ketchup" oznaczało sos rybny. Przejęte przez Anglików kojarzone jest z sosem pomidorowym. Słowo to odnosiło się jednak również do sosów na bazie orzechów czy grzybów. Na zagranicznych opakowaniach ketchupów widnieje napis "Tomato ketchup" na określenie keczupu pomidorowego.
Zobacz też[edytuj]
Przypisy
- ↑ Słowo, które według Oxford English Dictionary najprawdopodobniej pochodzi z chińskiego
- ↑ a b Historia keczupu według "Heinz". [dostęp 2011-11-23].
- ↑ a b Portal Kulinarny: "Historia keczupu". [dostęp 2011-11-23].
- ↑ Lesław Juszczak, Teresa Fortuna, Małgorzata Maziarz, 2002, "Wybrane właściwości reologiczne ketchupów handlowych", ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość., nr 1(30) s.88-98
- ↑ Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2010 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych (Dz.U.10.232.1525)
- ↑ "Is ketchup a vegatable?" (pol.:Czy keczup to warzywo? (ang.). [dostęp 2011-11-23].
- ↑ Dziennik "Huff Post" z dnia 16.11.2011: "Pizza is vegatable?" (ang.). [dostęp 2011-11-23].
