Kira Gałczyńska
Kira Gałczyńska Warszawa, 29 października 2019 | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie | |
Odznaczenia | |
Kira Gałczyńska-Kilańska, ps. „Konstancja Janowa” (ur. 26 kwietnia 1936 w Wilnie, zm. 20 grudnia 2022 w Warszawie[2][3]) – polska dziennikarka i pisarka.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Była córką Konstantego Ildefonsa i Natalii Gałczyńskich. Urodziła się w Wilnie, na Zarzeczu, gdzie w latach 1934–1936 mieszkali jej rodzice[4]. W 1936 Gałczyńscy przenieśli się do Warszawy i osiedli w pobliskim Aninie, następnie w Warszawie w Alei Róż.
W młodości należała do ZMP[5]. Ukończyła filologię rosyjską Uniwersytetu Warszawskiego (1956). Jako redaktorka pracowała w: „Nowej Kulturze” (1957), warszawskim „Kurierze Polskim” (1958–1965) za dyr. Włodzimierza Lechowicza, Telewizji Polskiej (1965–1972) (z polecenia Włodzimierza Sokorskiego), „Trybunie Ludu” (1972–1980) (u Józefa Bareckiego) i „Kontrastach” (1982–1984)[6].
Założyła muzeum imienia ojca w Praniu, była redaktorką i edytorką większości edycji jego dzieł. W latach 2007–2010 była członkiem Zarządu Fundacji Zielona Gęś imienia Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Należała do Związku Literatów Polskich (po 1983) i Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.
W 2009 w uznaniu zasług dla Stolicy Rzeczypospolitej Polskiej uhonorowana została Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy[7].
Dwukrotnie zamężna: z Januszem Bylczyńskim (1920–1990) – aktorem teatralnym i filmowym (z którym miała syna, Mikołaja Gałczyńskiego) oraz z Januszem Kilańskim (ur. 27 grudnia 1915, zm. 12 grudnia 2002) – wieloletnim spikerem Polskiego Radia, kierownikiem Działu Realizacji i Emisji, współtwórcą Redakcji Językowej oraz inicjatorem wprowadzenia w radiu kart mikrofonowych uprawniających do występowania na antenie.
Mieszkała w Warszawie. Została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera: A2-10-18[8]).
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Twórczość
[edytuj | edytuj kod]- Polacy w kraju półksiężyca (Wydawnictwo Literackie, 1974) – jako Kira Gałczyńska-Kilańska[10]
- Konstanty Ildefons Gałczyński (album zdjęć; Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1981)
- Konstanty syn Konstantego (Nasza Księgarnia, 1983, 1990)
- „Czas swe wzory układa”. Dziennik z Prania (Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 1984)
- Mazurskie szlaki Gałczyńskiego (Wydawnictwo PTTK Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego 1986)
- Konstanty Ildefons Gałczyński 1905-1953 (Suwalskie Towarzystwo Kultury 1987)
- Byłam szefową (Krajowa Agencja Wydawnicza Lublin 1988)
- Leśniczówka Pranie. Muzeum K. I. Gałczyńskiego (Wydawnictwo PTTK Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego „Kraj” 1989)
- Jak się te lata mylą... (Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” 1989)
- Śmierć za lasem (opowieść sensacyjna) – (Konstancja Janowa [pseud.]). („Unia Press” 1991)[11]
- W zgiełku wieku... (BGW 1992)
- Konstanty Ildefons Gałczyński – Kriegsgefangener 5700 (Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu 1993)
- Splątało się, zmierzchło. Wspomnienia (Iskry, 1995)
- Nie wrócę tu nigdy, czyli Pożegnanie z Mazurami (Spółdzielnia Wydawniczo-Handlowa „Książka i Wiedza”, 1998)
- Gałczyński (seria: „A to Polska właśnie”; Wydawnictwo Dolnośląskie, 1998)
- Zielony Konstanty, czyli Opowieść o życiu i poezji Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego (Spółdzielnia Wydawniczo-Handlowa „Książka i Wiedza” 2000, 2003; Świat Książki, 2011)
- Srebrna Natalia (Świat Książki – Bertelsman Media 2006; jako Srebrna Natalia, czyli Palcem planety obracasz: Wydawnictwo Marginesy 2014)
- Mój anioł ma skrzydło zielone (Świat Książki – Bertelsman Media 2008)
- Jeszcze nie wieczór (Wydawnictwo Marginesy 2013)
- Nie gaście tej lampy przy drzwiach... Przesiane przez pamięć (Świat Książki 2017)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nie żyje pisarka i dziennikarka Kira Gałczyńska [online] [dostęp 2022-12-21] .
- ↑ Zmarła dziennikarka i pisarka Kira Gałczyńska, córka wybitnego poety [online], Instytut Książki, 21 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-21] (pol.).
- ↑ Nie żyje Kira Gałczyńska. Córka poety miała 86 lat. ksiazki.wp.pl. [dostęp 2022-12-21].
- ↑ Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. Julian Krzyżanowski (red.). T. 1: A–M. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984, s. 284. ISBN 83-01-05368-2.
- ↑ „...Krzysztof Gruszczyński. Znaliśmy się od lat, był bardem mojej ZMP-powskiej młodości. Jego pieśni śpiewałam razem z koleżankami na dziesiątkach uroczystych akademii”, w: K. Gałczyńska, W zgiełku wieku..., Warszawa 1992, s. 27.
- ↑ K.Gałczyńska, W zgiełku wieku…, Warszawa 1992, s. 27, 59, 76 i nast.
- ↑ Uchwała nr LVI/1664/2009. BIP m. st. Warszawy, 2009-05-28. [dostęp 2011-03-29].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2023-06-19] .
- ↑ Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 2020-06-07].
- ↑ Szczegółowy opis | Prosto do informacji – katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych [online], katalog.nukat.edu.pl [dostęp 2017-11-24] (ang.).
- ↑ Szczegółowy opis | Prosto do informacji – katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych [online], katalog.nukat.edu.pl [dostęp 2017-11-24] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna witryna Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego
- Konstanty w oczach Kiry. up.krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- Kira Gałczyńska w bazie filmpolski.pl
- Członkowie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich
- Ludzie urodzeni w Wilnie
- Ludzie związani z Warmią i Mazurami
- Polscy dziennikarze
- Polscy prozaicy
- Polscy pisarze współcześni
- Polacy pochodzenia gruzińskiego
- Polacy pochodzenia rosyjskiego
- Członkowie Związku Młodzieży Polskiej
- Członkowie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
- Wyróżnieni Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy
- Absolwenci Wydziału Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Urodzeni w 1936
- Zmarli w 2022