Krystyna Zachwatowicz
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 16 maja 1930 Warszawa | |
| Zawód | scenografka | |
| Odznaczenia | ||
  
| ||
Krystyna Anna Zachwatowicz-Wajda (ur. 16 maja 1930 w Warszawie) – polska aktorka, reżyserka, scenografka teatralna i filmowa. Profesor sztuk plastycznych (2005)[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Absolwentka Państwowego Liceum Artystycznego w Warszawie. Absolwentka w 1952 roku Wydziału Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego i w 1958 roku krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki.
Scenografka związana przede wszystkim z Teatrem Starym im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie. Profesorka krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Wieloletnia artystka Piwnicy pod Baranami. 23 sierpnia 1980 roku dołączyła do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[2].
Wdowa po Andrzeju Wajdzie, córka prof. Jana Zachwatowicza i Marii Chodźko-Zachwatowicz oraz wnuczka prof. Witolda Chodźki.
Jest doktorem honoris causa Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie[3].
Została członkinią honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010[4] oraz przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015 roku[5]. Także została członkinią Komitetu Honorowego Społecznych Obchodów 70 rocznicy akcji „Wisła”[6]. W październiku 2020 wsparła protest przeciwko zaostrzeniu przepisów dotyczących aborcji w Polsce i zaprotestowała przeciwko użyciu symbolu znaku Polski Walczącej przez Jarosława Kaczyńskiego podczas wygłoszonego oświadczenia[7].
Filmografia (aktorska)[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
|---|---|---|---|
| 1961 | Samson | Wiśka, pracownica fotoplastikonu | film dramatyczny, reżyseria: Andrzej Wajda |
| Drugi człowiek | artystka występująca w Piwnicy pod Baranami | film obyczajowy, reżyseria: Konrad Nałęcki | |
| 1976 | Człowiek z marmuru | Hanka Tomczyk, żona Birkuta | film polityczny, reżyseria: Andrzej Wajda |
| 1979 | Panny z Wilka | Kazia | film psychologiczny, reżyseria: Andrzej Wajda |
| 1981 | Człowiek z żelaza | Hanka Tomczyk, żona Birkuta | film polityczny, reżyseria: Andrzej Wajda |
| 1985 | Kronika wypadków miłosnych | matka Witka | film psychologiczny, reżyseria: Andrzej Wajda |
| 1990 | Korczak | matka Szlomy | film biograficzny, reżyseria: Andrzej Wajda |
| 1999 | Pan Tadeusz | kawiarka | film kostiumowy, reżyseria: Andrzej Wajda |
| 2002 | Na dobre i na złe | Róża Lewandowska, sąsiadka Karola (odcinek: 122) | serial telewizyjny, reżyseria: Maciej Dejczer |
| 2007 | Katyń | pani Greta | film dramatyczny, reżyseria: Andrzej Wajda |
| 2012 | Wachlarz | głos starej kobiety | film animowany, reżyseria: Kamila Grzybowska |
Nagrody filmowe[edytuj | edytuj kod]
- 2003 – Zemsta (2002) Orzeł, Polska Nagroda Filmowa (nominacja) w kategorii: najlepsze kostiumy
- 1973 – Wesele (1972) Łagów (Lubuskie Lato Filmowe) nagroda za scenografię
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
- 2011 – Nagroda Miasta Krakowa (wspólnie z mężem Andrzejem Wajdą)
- 2011 – laureatka Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny”[8].
- 2016 – Nagroda im. prof. Aleksandra Gieysztora (wraz z mężem Andrzejem Wajdą)[9]
- 2020 – Medal „Za mądrość obywatelską” przyznany przez miesięcznik Kraków[10]
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1998)[11]
- Srebrny Medal „Cracoviae Merenti – Zasłużeni dla Krakowa” (1995, wspólnie z mężem Andrzejem Wajdą)
- Krzyż Armii Krajowej (1981, przyznany za udział w Powstaniu Warszawskim)[12]
- Order Wschodzącego Słońca IV klasy (29 kwietnia 2013)[13]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ M.P. z 2005 r. nr 30, poz. 410
- ↑ Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
- ↑ Profesor Krystyna Zachwatowicz-Wajda, Uniwersytet Pedagogiczny, 24 listopada 2014 [dostęp 2015-03-01] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-02].
- ↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego, onet.pl, 16 maja 2010 [dostęp 2014-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-20].
- ↑ Barbara Sowa, Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała Lista, Dziennik.pl, 16 marca 2015 [dostęp 2015-03-21].
- ↑ Obchody 70 rocznicy akcji „Wisła”, Przegląd Polityczny [dostęp 2017-06-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-03].
- ↑ Kaczyński z "kotwicą" w klapie. Uczestniczki Powstania Warszawskiego oburzone, wiadomosci.dziennik.pl, 28 października 2020 [dostęp 2020-10-31] (pol.).
- ↑ Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny”, Urząd Miejski w Gdańsku, 16 września 2011 [dostęp 2015-02-07] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-31] (pol.).
- ↑ Państwo Krystyna Zachwatowicz-Wajda i Andrzej Wajda zostali Laureatami XVII edycji Nagrody im. prof. Aleksandra Gieysztora, Citi Handlowy [dostęp 2016-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-19].
- ↑ Państwo Krystyna Zachwatowicz-Wajdowa z medalem „Za mądrość obywatelską”!, Miesięcznik Kraków [dostęp 2020-04-14].
- ↑ M.P. z 1998 r. nr 45, poz. 629
- ↑ Krystyna Zachwatowicz, Narodowy Stary Teatr w Krakowie [dostęp 2014-10-16] (pol.).
- ↑ Order Wschodzącego Słońca dla Krystyny Zachwatowicz, Radio Kraków, 29 kwietnia 2013 [dostęp 2014-10-16] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Krystyna Zachwatowicz w bazie IMDb (ang.)
- Krystyna Zachwatowicz w bazie filmpolski.pl
- Krystyna Zachwatowicz w bazie Filmweb
- Krystyna Zachwatowicz na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Absolwentki Gimnazjum Żeńskiego im. Cecylii Plater-Zyberkówny
- Absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Absolwenci Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Armii Krajowej
- Polacy odznaczeni Orderem Wschodzącego Słońca
- Ludzie związani z Piwnicą pod Baranami
- Polscy pedagodzy
- Polscy reżyserzy filmowi
- Polscy scenografowie filmowi
- Polscy scenografowie teatralni
- Polskie aktorki teatralne
- Polskie aktorki filmowe
- Polscy reżyserzy teatralni
- Laureaci Nagrody Miasta Krakowa
- Członkowie Polskiej Akademii Filmowej
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Urodzeni w 1930
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie
- Wspierający Apel 64