Liberation (album Christiny Aguilery)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Liberation
Okładka
Wykonawca albumu studyjnego
Christina Aguilera
Wydany

15 czerwca 2018

Nagrywany

20142017

Gatunek

R&B, hip-hop, soul, pop

Długość

49:19

Wydawnictwo

RCA, Sony Music[1]

Producent

Christina Aguilera (również producent wykonawczy), Mitch Allan, Tim Anderson, Mell Beats, Jon Bellion, Nicholas Britell, BRLLNT, Darhyl "Hey DJ" Camper Jr, Sandy Chila, Raul Cubina, Da Honorable C.N.O.T.E., Eric Danchick, Mike Dean, Dumbfoundead, Noah Goldstein, Charlie Heat, Kosine, Kirby Lauryen, MNEK, Hudson Mohawke, Neenyo, Bryan „Composer” Nelson, Anderson .Paak, Che Pope, Ricky Reed, Sango, Kanye West, Mark Williams[1]

Oceny
Album po albumie
Lotus
(2012)
Liberation
(2018)
La Fuerza
(2022)
Single z albumu Liberation
  1. Accelerate
    Wydany: 3 maja 2018
  2. Twice
    Wydany: 11 maja 2018 (singel promocyjny)
  3. Fall in Line
    Wydany: 16 maja 2018
  4. Like I Do
    Wydany: 7 czerwca 2018

Liberation – ósmy album studyjny amerykańskiej wokalistki i autorki tekstów piosenek, Christiny Aguilery, który został wydany 15 czerwca 2018 roku nakładem wytwórni RCA Records. Stylistycznie czerpie z takich gatunków, jak R&B, hip-hop, soul i muzyka pop. Zawiera utwory nagrane z gościnnym udziałem Demi Lovato, Ty Dolla $igna, 2 Chainza, Keidy oraz Shenseey. Główny singel promujący album, „Accelerate”, ukazał się 3 maja 2018, promowany przez minimalistyczny teledysk. Jest to pierwsza płyta Aguilery wydana w przeciągu sześciu lat: poprzednia, Lotus, miała swoją premierę jesienią 2012 roku.

„Accelerate” został pozytywnie odebrany przez krytyków i dotarł do pierwszego miejsca w notowaniu Billboardu Hot Dance Club Songs. Album promowały jeszcze trzy utwory: „Fall in Line”, „Like I Do” oraz singel promocyjny „Twice”. Dwa pierwsze zyskały nominacje do nagrody Grammy. Sam album zdobył nominację do nagrody GAFFA–Prisen jako najlepsze wydawnictwo międzynarodowego artysty.

Informacje o albumie[edytuj | edytuj kod]

Tło[edytuj | edytuj kod]

Po wydaniu siódmego albumu studyjnego, Lotus (2012), Christina Aguilera postanowiła tymczasowo zawiesić karierę piosenkarki i gwiazdy telewizji; chciała bowiem skupić się na rodzinie i opracowywaniu nowej muzyki[16]. W drugiej połowie kwietnia 2014 roku ogłosiła, że rozpoczęła prace nad ósmym wydawnictwem studyjnym[17]. Pod koniec stycznia 2015 media donosiły, że wokalistka nagrywa album we współpracy z Pharrellem Williamsem i duetem Da Internz[18], jednocześnie wciąż szukając inspiracji i pomysłów na kolejne piosenki[19]. Williams miał być współautorem lub współproducentem przynajmniej jednego utworu, który znajdzie się na płycie[18]. Potencjalne brzmienie albumu określono jako wysmakowane; metaforycznie przyrównano je do kawioru[18]. W wywiadzie dla serwisu extratv.com Aguilera zapewniała, że w prace nad krążkiem „wkłada całe swoje serce”; dodała, że kolejne piosenki będą bardzo emocjonalne, inspirowane jej doświadczeniami życiowymi[20][18]. Jesienią 2015 roku spekulowano, jakoby zaangażowana w prace nad płytą została Linda Perry, autorka przebojowej ballady „Beautiful” (2002)[21].

Aguilera wspominała o nadchodzącym krążku w lutym 2016: w programie telewizyjnym Entertainment Tonight wyznała, że pracuje nad nową muzyką „w pocie czoła”[22]. Jednocześnie zasugerowała, że fani mogą spodziewać się premiery dwóch płyt; drugą miał być kolejny, po Mi Reflejo (2000), album hiszpańskojęzyczny[22]. Artystka przyznała, że prace nad albumem trwają już od paru lat, ale ich natężenie przypadło na rok 2015 − to wtedy zaczęły odbywać się spotkania z producentami oraz konkretne sesje nagraniowe[22]. Zaznaczyła, że nie chce rozmawiać na temat albumu dopóki nie będzie pewna, że nagrała „arcydzieło”[22]. Wstępnie premierę krążka prognozowała jednak na ostatni kwartał 2016[22]. Tego roku ukazały się dwa wydawnictwa singlowe − „Change” i „Telepathy”; nie były jednak częścią planowanego albumu[23].

Realizacja i nagrywanie[edytuj | edytuj kod]

Producenci Kanye West i Anderson Paak.

Wstępne projekty, tworzone z myślą o ósmym albumie Aguilery, realizowane były już w 2014 roku − to wtedy artystka po raz pierwszy pojawiła się w studiu nagraniowym[17]. W lutym 2017 Aguilera wyjawiła, że krążek jest „na wykończeniu” i „potrzebuje ostatnich szlifów”[24]. W tym samym czasie kompozytorka Taylor Parks potwierdziła, że kolaboruje z Aguilerą; podała też, że innymi artystami współtworzącymi album są Kanye West, Da Internz (w skł. Marcos „Kosine” Palacios i Ernest „Tuo” Clark) oraz Jahron Brathwaite (pseud. PartyNextDoor)[25]. Ponad rok później dziennikarze magazynu Billboard uwierzytelnili te doniesienia: Aguilera spotkała się z Westem w studiu Shangri La, należącym do Ricka Rubina[26]. Miało to miejsce parę miesięcy przed premierą albumu Westa, The Life of Pablo[26]. W efekcie spotkania powstały piosenki „Accelerate” i „Maria”, wyprodukowane przez Westa[26][27].

We wrześniu 2017 roku Aguilera omawiała szczegóły współpracy z Andersonem Paakiem[28] oraz Markiem Ronsonem[28], który w przeszłości napisał cztery utwory na jej album Back to Basics (2006)[29]. Przyznała, że nawiązała silną więź z Paakiem, którego ceni sobie jako tekściarza, rapera i wokalistę soulowego[30]. W efekcie tej współpracy powstały nagrania „Sick of Sittin'” i „Like I Do”[31]. Na albumie znalazł się też duet Aguilery z Demi Lovato − wybraną przez producentów dlatego, że potrafi umiejętnie podwyższać granicę rejestru piersiowego[26][30]. Przy dwóch utworach pracowała Kirby Lauryen: była autorką i producentką ballady „Twice” oraz współautorką „Accelerate”[31]. Julia Michaels brała udział w pracach nad piosenkami „Right Moves” i „Deserve” (jako autorka)[31]. Fragmenty pierwszej z nich napisał autor tekstów Justin Tranter[31][32]. Producent hip-hopowy Che Pope odpowiada za brzmienie czterech nagrań: „Accelerate”, „Maria”, „Right Moves” oraz „Pipe”[31].

Na albumie znalazły się kompozycje z pogranicza R&B[26], hip-hopu[26], muzyki pop[33] oraz soulu[33]. W rozmowie z tygodnikiem Billboard Aguilera powiedziała: „Koniec końców, jestem wokalistką soulową. Gdy odbierzecie mi status gwiazdy popu i wszystko, co robiłam przez lata kariery, właśnie w soulu tkwi moje powołanie, nim jest przepełnione moje serce. To ten gatunek mnie inspiruje.”[26] W sierpniu 2018 wyznała, że powstało przynajmniej kilka utworów, które, choć nagrane na Liberation, zostały odrzucone z albumu[34]. Jednym z takich nagrań była „Lolita”, której demo wyciekło do sieci w lutym 2021 roku[35].

Kompozycja i utwory[edytuj | edytuj kod]

Według krytyka muzycznego, Jona Parelesa, na albumie Liberation Aguilera porusza się wokół takich tematów, jak trauma, żądza, obsesja, odporność emocjonalna oraz długotrwała miłość[36]. Ben Devlin zauważył, że motywem spajającym kolejne piosenki jest odkrywanie siebie[10], a Bobby Olivier pisał o feminizmie oraz wolności (od osądu innych ludzi)[37].

Album inauguruje kompozycja tytułowa, której autorem jest Nicholas Britell[38]. Słyszymy głosy śmiejących się dzieci[39], a melodia ma charakter kinematograficzny[15] i zostaje zagrana na fortepianie[40]. Jest to instrumentalne preludium o długości nieprzekraczającej dwóch minut, podkreślające istotę wolności i bycia sobą[41][40]. 25-sekundowy przerywnik, „Searching for Maria”, zaaranżowany został a cappella i odwołuje się do szlagieru autorstwa Richarda Rodgersa oraz Oscara Hammersteina II, pochodzącego z musicalu Dźwięki muzyki[40]. Aguilera śpiewa: „W jaki sposób rozwiązać taki problem, jak Maria? Jak złapać chmurę i ją okiełznać?”[42] Nagranie łączy się z pierwszą właściwą piosenką, o tytule „Maria”. To ballada hip-hopowa, o teatralno-musicalowej formie, odwołująca się do starych przebojów spod bandery Motown Records[15]. Wykorzystano w niej sample z utworu Michaela Jacksona „Maria (You Were the Only One)”[15].

„Sick of Sittin'” to utwór o rockowo-funkowym brzmieniu[43], a także ostrym, zgryźliwym tekście[12]. Zainspirowany został twórczością Janis Joplin, traktuje o poszukiwaniu siebie i skierowany został do osób, które borykają się ze stagnacją, czują się ograniczane w swym środowisku[44]. Zdaniem Aguilery piosenka dotyczy „integralności duszy oraz celu istnienia”[44]. „Dreamers” to interludium zrealizowane w konwencji mówionej („spoken word”)[26][45]. Słychać w nim grupę dziewcząt, które deklarują: „chcę zostać prezydentem”, „chcę zostać usłyszana”[26][45].

„Right Moves” inspirowany jest linią melodyjną gatunków reggae i dancehall[43][46]. Utwór rozpoczynają się od słów wypowiadanych przez mężczyznę, lecz później, w feministycznym geście, wykonują go trzy artystki (Aguilera, Keida, Shenseea)[39]. W minimalistycznym[46] utworze popowym „Deserve” Aguilera śpiewa: „Czasem nie wydaje mi się, że na ciebie zasługuję; więc mówię popieprzone rzeczy, tylko po to, by cię zranić”[47]. Tekst dotyczy burzliwego związku uczuciowego, a brzmienie piosenki jest „senne”, silnie syntezatorowe[47].

Przerywnik „I Don't Need It Anymore (Interlude)” inspirowany jest muzyką gospel[46].

Kierowca wyścigowy Lewis Hamilton brał udział w nagrywaniu piosenki „Pipe”.

Utwór trzynasty, „Pipe”, nagrany został we współpracy z raperem o pseudonimie XNDA. Według doniesień medialnych artysta to w istocie Lewis Hamilton − mistrz świata Formuły 1, debiutujący w roli muzyka − choć sam Hamilton przez wiele miesięcy nie potwierdzał tych spekulacji[47]. Zrobił to dopiero 29 lipca 2020 roku, za pośrednictwem Instagram Stories[48][49][50][51]. Hip-hopowa piosenka, wyróżniająca się beatem w stylu muzyki trap i boom-bapową produkcją, ma silnie seksualny podtekst i przez dziennikarza Lucasa Villę uznana została za „pościelowy przebój”[47][46]. Kolejna kompozycja, „Masochist”, stanowi opis stanu emocjonalnego wokalistki. Aguilera śpiewa o mężczyźnie, który ją fascynuje, choć on sam zdaje się nie odwzajemniać jej uczuć[47]. Podmiot liryczny uważa się za masochistę: „miłość do ciebie jest dla mnie zła, ale nie umiem odejść”[47]. Utwór czerpie z synthpopu i muzyki lat osiemdziesiątych[47][40][46]. Album kończy „Unless It's with You” − ballada miłosna, opracowana na akompaniament fortepianowy[46].

Wydanie i promocja[edytuj | edytuj kod]

3 maja 2018 roku ujawniono tracklistę albumu oraz datę jego ogólnoświatowej premiery[52]. Przypadła ona na 15 czerwca 2018 roku[53][52]. Tego dnia wydawnictwo ukazało się między innymi na rynku północnoamerykańskim, brytyjskim i polskim[53][54][55][56]. Dwa tygodnie później, 27 czerwca, specjalną edycję płyty opublikowano na terenie Japonii[57][58]. 28 września album wydano na gramofonowym longplayu[59].

Promocja medialna Liberation ruszyła wiosną 2018 roku. 28 kwietnia Aguilera dała koncert w Crystal Hall, w Baku, z okazji Grand Prix Azerbejdżanu[60][61]. Podczas występu zaprezentowany został materiał wideo, zwiastujący tytuł albumu[62][63]. W klipie padły słowa, wypowiadane przez artystkę: „To czas naszego wyzwolenia. Bądźmy jednością, wyzwoloną nacją.”[64] 31 maja w Los Angeles odbył się listening party, organizowany przez Pandorę, na którym zgromadzeni dziennikarze i fani Aguilery mogli posłuchać kolejnych piosenek z albumu (wówczas czekającego na premierę)[65]. Na spotkaniu obecna była sama artystka, która opowiadała o poszczególnych utworach, a także częściowo wykonała „Accelerate” na żywo[66]. Z tym samym nagraniem wystąpiła na manifestacji LGBT LA Pride 10 czerwca 2018 roku[67]. Piosenkę „Fall in Line” zaśpiewała w odcinku programu Carpool Karaoke (16 maja 2018)[68][69], na gali rozdania nagród Billboard Music Awards (20 maja)[70], w programie telewizji NBC The Tonight Show Starring Jimmy Fallon (14 czerwca)[71] oraz na scenie The Today Show (15 czerwca)[72].

Osiągnięcia na listach przebojów[edytuj | edytuj kod]

W amerykańskim notowaniu Billboard 200 album zadebiutował na pozycji szóstej, w pierwszym tygodniu od premiery sprzedając się w nakładzie sześćdziesięciu ośmiu tysięcy kopii[73]. Został siódmym longplayem Aguilery, który uplasował się w Top 10 tej listy[73]. Płyta zajęła też miejsce trzecie zestawienia Top Album Sales, badającego sprzedaż wydawnictw w formacie fizycznym oraz cyfrowym[74], a jej sukces sprawił, że 30 czerwca 2018 roku nazwisko Aguilery uplasowało się w rankingu Billboardu Artist 100, na pozycji ósmej[75]. Na oficjalnej liście najpopularniejszych albumów w Kanadzie Liberation zajął miejsce #5, stając się tym samym piątym krążkiem Aguilery, który dotarł do Top 5 tego notowania[76][77].

Album debiutował z pozycji pierwszej na hiszpańskiej liście przebojów wydawniczych[78][79], a w Portugalii zadebiutował na miejscu siódmym (wyżej niż nowe albumy ABBY i Mike'a Shinody)[80]. W Tajwanie album utrzymał swoją obecność na miejscu pierwszym przez dwa tygodnie[81][82]. Sukcesem okazała się premiera Liberation w Szwajcarii. W notowaniu Alben Top 100, wydawanym przez Schweizer Hitparade, płyta pojawiła się na pozycji trzeciej jako siódmy z kolei album Aguilery, który dotarł do Top 10[83][84]. Krążek okupował listę Hitparade łącznie przez siedem tygodni: opuścił ją 5 sierpnia 2018 roku[84]. W Niemczech album zajął miejsce czwarte[85], a w Austrii − dziewiąte[86]. W Hongkongu wszedł na dwie listy: rejestrującą wydawnictwa międzynarodowe (gdzie objął pozycję szczytową)[87][88] oraz ogólną (gdzie dotarł do miejsca #3)[89][90]. W Korei Południowej zdobył pierwsze miejsce zestawienia International Albums, wydawanego przez Gaon Chart[91].

Do 28 czerwca na całym świecie wyprzedano 110 tysięcy kopii Liberation[92], a w 2020 roku sprzedaż szacowano na 275−350 tys.[93][94]

The Liberation Tour[edytuj | edytuj kod]

Aguilera wykonująca balladę „Unless It's with You” podczas trasy The Liberation Tour.
 Osobny artykuł: The Liberation Tour.

Wiosną 2018 roku zapowiedziano, że Aguilera wyruszy w trasę koncertową The Liberation Tour. 9 maja ogłoszone zostały daty poszczególnych koncertów; zapowiedziano, że obejmą one Amerykę Północną i rozpoczną się 25 września[95]. 14 maja wyjawiono, że podczas wybranych występów Aguilera będzie supportowana przez Big Boia, byłego członka duetu Outkast[96]. W grudniu 2018 magazyn Billboard okrzyknął The Liberation Tour jako jedną z najlepszych tras koncertowych roku[97].

Odbiór[edytuj | edytuj kod]

Recenzje[edytuj | edytuj kod]

Krytycy muzyczni ocenili Liberation pozytywnie[98]. Agregator recenzji Metacritic przyznał płycie 71 punktów na 100 możliwych[99]. 13 maja 2018 roku, na dwa dni przed premierą albumu, recenzję wydawnictwa zamieszczono w amerykańskim dzienniku Newsday. W omówieniu pisano: „Aguilera śpiewa nienagannie i odnajduje się w każdym narzuconym sobie stylu”, a jako ocenę końcową przyznano płycie 3/4 gwiazdek[100]. Ilana Kaplan (The Independent) twierdziła, że Liberation to album, którego głównymi tematami są zaradność, niezależność i kobieca siła[101]. Kaplan uznała płytę za „symfoniczną, pełną dramatu” − „taką, na jaką liczyli najbardziej zagorzali fani Aguilery”[101]. Chwaliła szczerość i autentyzm Aguilery, „kinematograficzną” produkcję utworów „Accelerate” i „Maria”, a także ballady, dzięki którym udało się artystce „zabłysnąć” („Unless It's with You”, „Twice”)[101]. Nagrania „Pipe” i „Right Moves” kwitowała jednak jako monotonne[101]. W magazynie Los Angeles Times zanotowano, że produkcja albumu jest bardzo współczesna, a muzyka kładzie duży nacisk na wokalach Aguilery, które „odseparowują ją od wielu młodszych gwiazd”[102]. Według Kish Lal, współpracującej z czasopismem The Sydney Morning Herald, główną atrakcją płyty są featuringi: „Fall in Line”, „Like I Do” i „Accelerate”. Lal pisała: „Christina Aguilera czuje się silniejsza niż kiedykolwiek wcześniej, a jej tytułowe wyzwolenie sprawia, że jest Liberation perfekcyjnym krążkiem popowym.”[103] Jon Pareles (The New York Times) wnioskował, że „ekstrawaganckie zakosy wokalne” Aguilery umiejętnie łączą się z „namiętnymi emocjami”, którymi przepełnione są kolejne utwory[36]. Zdaniem Parelesa, siłą albumu są jego „uwodzicielskie kawałki”, ale na pełną uwagę zasługują piosenki o melancholijnym tonie („Twice”, „Maria”, „Deserve”, „Masochist”)[36]. Liberation znalazł się w sekcji Critics' Picks, na łamach której dziennikarze New York Times omawiają najlepsze wydawnictwa muzyczne[36].

Dylan Nguyen, redaktor portalu BuzzFeed, porównał Liberation do albumu Stripped (2002), chwaląc płytę za osobiste brzmienie, technikę wokalną Aguilery oraz „wspaniałe” tekściarstwo[104].

Późniejsze opinie[edytuj | edytuj kod]

Album spotkał się z pozytywnym odbiorem nie tylko wśród dziennikarzy, ale też fanów muzyki i internautów. Pod koniec czerwca 2018 zajął pierwsze miejsce w notowaniu najlepiej ocenianych longplayów w serwisie Metacritic (użytkownicy przyznali płycie ocenę 9,1/10)[105][106]. W lipcu 2018 serwisy Cosmopolitan.com oraz Gulf News okrzyknęły Liberation jako jeden z najlepszych albumów pierwszej połowy roku[107][108]. Pod koniec roku portal Ranker sporządził ranking najlepszych albumów popowych ostatnich miesięcy; Liberation zajął w nim pierwsze miejsce[109]. Zdaniem dziennikarzy współpracujących ze stroną PopCrush.com było to jedno z dwudziestu najlepszych wydawnictw muzycznych roku[43]. W podobnym zestawieniu uwzględniły album czasopismo Rolling Stone[110] oraz serwisy Idolator, Buzznet, popheart.pl i Pop Hates Flops[111][112][113][114].

W końcoworocznym głosowaniu, zorganizowanym przez serwis NPR.org (National Public Radio), Liberation wyłoniony został jako czternasty najlepszy album 2018 roku[115]. „Unless It's with You” − balladę zamykającą album − magazyn Rolling Stone wymienił w notowaniu pięćdziesięciu najlepszych piosenek roku (na miejscu 23.)[116]. W skali całego 2018 roku Liberation był drugim najwyżej ocenianym przez krytyków Rolling Stone albumem R&B (pozycję pierwszą zajął Dirty Computer Janelle Monáe)[117]. Serwis Album of the Year uznał ósmy album studyjny Aguilery za jedno z dwudziestu pięciu najlepszych wydawnictw soulowych 2018[118].

Według Zuzanny Janickiej (The-Rockferry) wydanie Liberation było jednym z najbardziej pamiętnych momentów w karierze Aguilery[119]. W rankingu portalu BuzzFeed z czerwca 2020 Liberation został wskazany jako trzeci najlepszy album R&B roku 2018[104].

Spuścizna[edytuj | edytuj kod]

George Clinton, utytułowany artysta funkowy oraz członek Rock and Roll Hall of Fame, zachwalał jeden z zawartych na albumie utworów, „Sick of Sittin'”. Uznał piosenkę za imponującą od strony produkcyjno-instrumentalnej, przypominającą muzykę zespołu Funkadelic[120][121]. Ballada hip-hopowa „Maria” zainspirowała kształt albumu studyjnego Alicii Keys Alicia (2020)[122].

Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

W październiku 2018 roku album uzyskał prenominację do nagrody Grammy w kategorii najlepszy album wokalny − muzyka pop[123][124]. Ostatecznie nominowany był do tego lauru w dwóch innych kategoriach: najlepszy występ pop duetu lub grupy (za „Fall in Line”) oraz najlepszy występ z piosenką rapowaną/śpiewaną („Like I Do”)[125].

Rok Ceremonia Nagroda Rezultat
2018 Luvpop Awards album roku − świat Nominacja[126][127][128][129]
2019 GAFFA–Prisen Awards najlepszy album międzynarodowego artysty

Lista utworów[edytuj | edytuj kod]

Nr Tytuł utworu AutorProducentDługość
1.„Liberation”Nicholas BritellNicholas Britell1:47
2.„Searching for Maria”Richard Rodgers, Oscar Hammerstein II0:25
3.„Maria”Christina Aguilera, Kanye West, Ross Birchard, Ilsey Juber, Jahron Brathwaite, Tayla Parx, Che Pope, Noah Goldstein, Lawrence Brown, Linda Glover, Horgay Gordy, Allen StoryKanye West, Che Pope, Hudson Mohawke , Noah Goldstein 4:34
4.„Sick of Sittin'”Aguilera, Brandon P. Anderson, Melvin Henderson, Whitney Phillips, Janne SchafferAnderson .Paak, Mell Beats4:00
5.„Dreamers”0:36
6.Fall in Line(featuring Demi Lovato)Aguilera, Audra Mae, Jonathan Bellion, Jonathan „Jonny” Simpson, Mark Williams, Raul CubinaJon Bellion, Mark Williams , Raul Cubina 4:06
7.„Right Moves” (featuring Keida & Shenseea)Aguilera, Marcos „Kosine” Palacios, Bryan „Composer” Nelson, Julia Michaels, Justin Tranter, Parx, Makeida Beckford, Chinsea LeeBryan „Composer” Nelson, Marcos „Kosine” Palacio, Pope 3:48
8.Like I Do(featuring GoldLink)Aguilera, Jonathan Park, D'Anthony Carlos, Sang Hyeon Lee, Parx, Anderson, PhillipsAnderson .Paak, BRLLNT , Dumbfoundead 4:49
9.„Deserve”Uzoechi Emenike, MichaelsMNEK4:23
10.TwiceKirby LauryenKirby Lauryen, Sandy Chila 4:02
11.„I Don't Need It Anymore (Interlude)”AguileraChristina Aguilera0:54
12.Accelerate(featuring Ty Dolla $ign & 2 Chainz)Aguilera, West, Mike Dean, Pope, Ernest Brown, Carlton Mays, Jr., Badrilla Bourelly, Juber, Parx, Tyrone Griffin, Jr., Tauheed Epps, Lauryen, Ronald BrownWest, Mike Dean, Pope, Charlie Heat , Honorable C.N.O.T.E. , Eric Danchick , Goldstein 4:03
13.„Pipe” (featuring XNDA)Aguilera, Kai Wright, Sean Seaton, Pope, Rene Hill, Lewis HamiltonSango, Neenyo, Pope4:05
14.„Masochist”Aguilera, Tim Anderson, Darhyl „DJ” Camper Jr., JuberDarhyl „DJ” Camper Jr., Tim Anderson3:30
15.„Unless It's with You”Aguilera, Eric Frederic, John Theodore Geiger II, Kaj Hassle, Gamal Lewis, Thomas PeytonRicky Reed4:17
49:19
Uwagi
  • — koproducent/współproducent

Pozycje na listach przebojów[edytuj | edytuj kod]

Notowania tygodniowe[edytuj | edytuj kod]

Kraj/region Notowanie (2018) Wydawca Najwyższa pozycja
Australia Top 50 Digital Albums[130] ARIA Charts 5
Top 100 Albums[131] 9
Austria Top 75 Albums[86] Ö3 Austria Top 40 9
Belgia (Flandria) Top 200 Albums[132] Ultratop 13
Belgia (Region Waloński) Top 200 Albums[133] 16
Chorwacja Top 40 Albums[134] HDU 5
Czechy Top 100 Albums[135] ČNS IFPI 23
Francja Top 200 Albums[136] SNEP 47
Grecja Top 75 Albums[137] IFPI Greece/ΕΕΠΗ 22
Hiszpania Top 100 Albums[78][79] PROMUSICAE 1
Holandia Top 100 Albums[138] MegaCharts 11
Hongkong International Albums[87][88] IFPI 1
Official Albums Chart[89][90] 3
Irlandia Top 100 Albums[139][140] IRMA 28
Japonia Japan Hot Albums[141] Billboard/Hanshin Contents Link 48
Kanada Canadian Albums Chart[76][77] Jam! Canoe/Billboard 5
Korea Południowa International Albums[91] Gaon Chart 1
Top 100 Albums[142] 60
Niemcy Top 100 Albums[85] Media Control Charts 4
Nowa Zelandia Top 40 Albums[143] Recorded Music NZ 23
Polska Top 50 Albums[144] OLiS 24
Portugalia Top 50 Albums[80] AFP 7
Rosja Official Albums Chart[145] Tophit 1
Słowacja Top 100 Albums[146] ČNS IFPI 24
Stany Zjednoczone Billboard 200[147] Billboard 6
Top Album Sales[74] 3
Szkocja Top 100 Albums[148] OCC 16
Szwajcaria Top 100 Albums[83] Schweizer Hitparade 3
Szwecja Top 60 Albums[149] Sverigetopplistan 41
Świat Worldwide Albums Chart[92] Media Traffic 5
Tajwan Official Albums Chart[81] RIT/Five Music 1
Węgry Top 40 Albums[150] MAHASZ 19
Wielka Brytania UK Albums Chart[151] OCC 17
UK Album Downloads Chart[152] 7
Włochy Top 100 Albums[153] FIMI 12

Certyfikaty[edytuj | edytuj kod]

Kraj Wydawca Certyfikat
Rosja Tophit/2M złoto[145]

Historia wydania[edytuj | edytuj kod]

Region Data Format Wytwórnia Informacje
dodatkowe
Źródło
Polska 15 czerwca 2018 CD,
digital download
Sony Music Entertainment [154][155]
Świat RCA Records [53][54][55]
Japonia 27 czerwca 2018 edycja japońska [57][58]
Stany Zjednoczone 28 września 2018 LP [59]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Christina Aguilera – Liberation. Discogs. [dostęp 2023-04-13]. (ang.).
  2. AnyDecentMusic?: Christina Aguilera: Liberation. AnyDecentMusic?. [dostęp 2023-04-13]. (ang.).
  3. Metacritic: Liberation by Christina Aguilera. Metacritic. [dostęp 2023-04-13]. (ang.).
  4. Stephen Thomas Erlewine: Liberation –Christina Aguilera. AllMusic. [dostęp 2023-04-13]. (ang.).
  5. Katie Colombus: CD: Christina Aguilera – Liberation. The Arts Desk. [dostęp 2023-04-13]. (ang.).
  6. Taylor Dougherty: Album Review: Christina Aguilera Demands Our Attention on Liberation. Consequence of Sound. [dostęp 2023-04-13]. (ang.).
  7. Alexis Petridis: Christina Aguilera: Liberation review – #MeToo makeover hits high and low notes. The Guardian. [dostęp 2023-04-13]. (ang.).
  8. Trent Clark: Review: Christina Aguilera’s "Liberation" Refocuses Star's R&B Capabilities. HipHopDX. [dostęp 2023-04-13]. (ang.).
  9. Louise Bruton: Christina Aguilera: Liberation review – Popstar finally finds her voice. The Irish Times. [dostęp 2023-04-13]. (ang.).
  10. a b Ben Devlin: Christina Aguilera – Liberation. musicOMH. [dostęp 2023-04-13]. (ang.).
  11. Nick Levine: Christina Aguilera – ‘Liberation’ review. NME. [dostęp 2023-04-13]. (ang.).
  12. a b Alim Kheraj: Christina Aguilera: Liberation review – pop diva grasps creative freedom. The Observer. [dostęp 2023-04-13]. (ang.).
  13. Claire Lobenfeld: Liberation: Christina Aguilera. Pitchfork. [dostęp 2023-04-13]. (ang.).
  14. Brittany Spanos: Review: Christina Aguilera Flexes Her Diva Power on the Excellent ‘Liberation’. Rolling Stone. [dostęp 2023-04-13]. (ang.).
  15. a b c d Sal Cinquemani: Review: Christina Aguilera, Liberation. Slant Magazine. [dostęp 2023-04-13]. (ang.).
  16. "‘The Voice’: Shakira And Usher To Replace Christina Aguilera and Cee Lo Green As Coaches For Fourth Cycle". huffingtonpost.com. 2012-09-17. (ang.) [dostęp 2018-05-29].
  17. a b Lipshutz, Jason (2014-04-21). "Christina Aguilera Working On New Album". billboard.com. (ang.) [dostęp 2018-05-03].
  18. a b c d O'Mance, Brad (2015-01-30). "As well as being ‘caviar ratchet’, Christina’s forthcoming album’s ‘genuine and heartfelt’". popjustice.com. (ang.) [dostęp 2018-05-03].
  19. Lipshutz, Jason (2015-01-30). "Christina Aguilera Talks Next Album, Working with Pharrell Williams on New Music". billboard.com. (ang.) [dostęp 2018-05-29].
  20. "Aww! Christina Aguilera Describes Son Max's Brotherly Love for Baby Summer". extratv.com. 2015-01-29. (ang.) [dostęp 2018-05-03].
  21. Corner, Lewis (2015-11-16). "Christina Aguilera is working with 'Beautiful' songwriter Linda Perry again". digitalspy.com. (ang.) [dostęp 2018-05-29].
  22. a b c d e Martin, Annie (2016-02-25). "Christina Aguilera on new album: 'I'm super, super excited'". upi.com. (ang.) [dostęp 2018-05-03].
  23. Quinn, Dave (2018-05-03). "Christina Aguilera Drops New Single 'Accelerate' and Video from First New Album in 6 Years". people.com. (ang.) [dostęp 2018-05-29].
  24. Wass, Mike (2017-02-08). "Christina Aguilera Is Putting The 'Finishing Touches' On Her 8th LP". idolator.com. (ang.) [dostęp 2018-05-29].
  25. Wallace, Joan (2017-01-30). "Christina Aguilera New Album: Singer Tayla Reveals Possible Kanye West Collaboration, Fans React". latintimes.com. (ang.) [dostęp 2018-05-29].
  26. a b c d e f g h i Jones, Allie (2018-05-03). "Christina Aguilera on 'Longing for Freedom' & Her Hip-Hop-Inspired Return to Music". billboard.com. (ang.) [dostęp 2018-05-29].
  27. Hazlehurst, Beatrice (2018-05-03). "Christina Aguilera Debuts Kanye West-Produced 'Accelerate'". papermag.com. (ang.) [dostęp 2018-05-29].
  28. a b Kelley, Caitlin (2017-09-28). „Christina Aguilera, Mark Ronson & Anderson .Paak Sing 'Genie in a Bottle' in Instagram Post”. Billboard. Billboard-Hollywood Media Group (Valence Media). (ang.) [dostęp 2020-04-02].
  29. „Christina Aguilera − Back To Basics (2006, CD) − Discogs”. Discogs. Zink Media, Inc. (ang.) [dostęp 2020-04-02].
  30. a b „Christina Aguilera On How She 'Connected Big Time' to 'Liberation' Collaborators, From Kanye to Demi”. Billboard. Billboard-Hollywood Media Group (Valence Media). 2018-05-03. (ang.) [dostęp 2020-04-02].
  31. a b c d e „Christina Aguilera − Liberation (2018, CD) − Discogs”. Discogs. Zink Media, Inc. (ang.) [dostęp 2020-04-02].
  32. „Right Moves | Warner Chappell Music”. Warner Chappell Music. Warner Chappell Music, Inc. (ang.) [dostęp 2020-04-02].
  33. a b Mucha, Sebastian (2018-06-15). "Christina Aguilera powróciła! 'Liberation' już w sklepach i serwisach streamingowych". popheart.pl. [dostęp 2020-01-07].
  34. "Christina Aguilera: 'Quite a few actually— I had recorded a lot (...)". twitter.com. 2018-08-02. (ang.) [dostęp 2018-08-03].
  35. „Jarina De Marco: #lolita is an unfinished demo from 2017 co-wrote by @xtina @jarinademarco and @taylaparx”. Instagram. Facebook, Inc.. [dostęp 2021-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-27)]. (ang.).
  36. a b c d Pareles, Jon (2018-06-13). "Christina Aguilera Exults in Her Voice on ‘Liberation’". nytimes.com. (ang.) [dostęp 2018-06-15].
  37. Olivier, Bobby (2018-10-05). "Christina Aguilera's 1st tour in a decade is a fierce return to the diva throne: review". nj.com. (ang.) [dostęp 2018-11-23].
  38. Mucha, Sebastian (2018-06-17). "Xtina odzyskuje swój głos. Recenzja albumu Christiny Aguilery 'Liberation'". popheart.pl. [dostęp 2019-04-19].
  39. a b Solomon, Eric (2018-07-30). "Is There Life Beyond the Pop Lifecycle for Christina Aguilera?". popmatters.com. (ang.) [dostęp 2019-04-19].
  40. a b c d Gaudens, Reed (2018-06-15). "Christina Aguilera gets back to Stripped basics on Liberation: Track-by-track review". fansided.com. (ang.) [dostęp 2019-04-19].
  41. Fenwick, George (2018-06-21). "Album review: Christina Aguilera's Liberation is an empowering return to form". nzherald.co.nz. (ang.) [dostęp 2019-04-19].
  42. "Christina Aguilera − Searching for Maria Lyrics | Genius Lyrics". genius.com. (ang.) [dostęp 2019-04-19].
  43. a b c "20 BEST ALBUMS OF 2018". popcrush.com. 2018-12-10. (ang.) [dostęp 2018-12-11].
  44. a b "CHRISTINA O UTWORZE 'SICK OF SITTIN'". christinaaguilera.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-02)].. christinaaguilera.com.pl. 2018-06-14. [dostęp 2019-08-02].
  45. a b "Christina Aguilera − Dreamers Lyrics | Genius Lyrics". Genius. Genius Media Group Inc. (ang.) [dostęp 2020-01-07].
  46. a b c d e f DeVille, Chris (2018-06-04). "Christina Aguilera’s New Album Is Pretty Good. Does Anyone Care?". stereogum. (ang.) [dostęp 2019-04-21].
  47. a b c d e f g Villa, Lucas (2018-06-21). "5 tracks on Christina Aguilera's 'Liberation' where she gets her groove back". axs.com. (ang.) [dostęp 2019-04-21].
  48. Vázquez, Ana (2020-07-29). „Hamilton rompe su anonimato en la industria de la música: 'XNDA soy yo'”. SoyMotor. Producciones Audiovisuales SoyMotor, S.L. (hiszp.) [dostęp 2020-07-29].
  49. „Instagram Stories of Lewis Hamilton (@lewishamilton): 'I had this incredibly beautiful and talented person reach out to me a while back asking for me to be on her album (...)”. Instagram Stories. Facebook, Inc. 2020-07-29. (ang.) (Uwaga: siódmy post Hamiltona od góry). [dostęp 2020-07-29].
  50. „Lewis Hamilton − Stories: 'I had this incredibly beautiful and talented person (...)'”. Instagram. Facebook, Inc. 2020-07-29. (ang.) [dostęp 2020-07-29].
  51. „6x Formula One World Champion racing driver Lewis Hamilton has officially confirmed via IG that he is the rapper who went by the pseudonym 'XDNA' (...)”. Twitter. Twitter, Inc. 2020-07-29. (ang.) [dostęp 2020-07-29].
  52. a b Miller, Jordan (2018-05-03). "Surprise! Christina Aguilera’s New Album ‘Liberation’ Drops June 15: See The Tracklist". breatheheavy.com. (ang.) [dostęp 2018-06-20].
  53. a b c "Liberation by Christina Aguilera on Apple Music". itunes.apple.com (US). 2018-06. (ang.) [dostęp 2018-06-20].
  54. a b "Liberation by Christina Aguilera on Apple Music". itunes.apple.com (CA). 2018-06. (ang.) [dostęp 2018-06-20].
  55. a b "Liberation by Christina Aguilera on Apple Music". itunes.apple.com (GB). 2018-06. (ang.) [dostęp 2018-06-20].
  56. "Liberation (CD) − Wykonawca: Aguilera Christina". empik.com. (ang.) [dostęp 2018-06-20].
  57. a b "CDJapan: Liberation Christina Aguilera CD Album". cdjapan.co.jp. 2018-06. (jap.) [dostęp 2018-06-18].
  58. a b "Audio-CD | Christina Aguilera − Liberation − Japan Edition". cede.ch. 2018-06. (niem.) [dostęp 2018-06-18].
  59. a b "Christina Aguilera – Liberation (Vinyl, LP, Album)". discogs.com. (ang.) [dostęp 2018-11-23].
  60. "Christina Aguilera Setlist − Crystal Hall, Baku, Azerbaijan (APR 28, 2018)". setlist.fm. (ang.) [dostęp 2018-06-20].
  61. "ZDJĘCIA/VIDEO: KONCERT NA GRAND PRIX FORMUŁY 1". christinaaguilera.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-12)].. christinaaguilera.com.pl. 2018-04-29. [dostęp 2018-06-20].
  62. "Christina Aguilera teases new album 'Liberation' at live show". newnownext.com. 2018-04. (ang.) [dostęp 2018-06-20].
  63. "Christina Aguilera Re-Surfaces At F1 Azerbaijan Grand Prix". thatgrapejuice.net. 2018-04-29. (ang.) [dostęp 2018-06-20].
  64. Anis, Ariela (2018-04-30). "Christina Aguilera Teases Name Of New Album ‘Liberation’ On Twitter". thehollywoodunlocked.com. (ang.) [dostęp 2018-06-20].
  65. "Christina Aguilera hosts an intimate listening party for her biggest fans on Pandora to preview her upcoming album, LIBERATION, at The Peppermint Club on May 31, 2018 in Los Angeles, California". gettyimages.com. 2018-05-31. (ang.) [dostęp 2018-06-01].
  66. "Just got back from 'Pandora' Listening Party − FULL REVIEW OF LIBERATION". xtina.red. 2018-06-01. (ang.) [dostęp 2018-06-01].
  67. Youtt, Henry (2018-06-11). „Christina Aguilera Makes Surprise Appearance at LA Pride, Debuts Special 'Accelerate' Remix: Watch”. Billboard. Billboard-Hollywood Media Group (Valence Media). (ang.) [dostęp 2020-04-03].
  68. „Watch: Christina Aguilera Belts ‘Fall In Line’ In Newly Unlocked ‘Carpool Karaoke’ Scene”. thatgrapejuice.net. 2018-05-16. (ang.) [dostęp 2020-04-03].
  69. Torres, Leonardo (2018-05-16). „Christina Aguilera canta 'Fall In Line' no 'Carpool Karaoke'”. portalpopline.com.br. (port.) [dostęp 2020-04-03].
  70. Quinn, Dave (2018-05-20). „Dueting Divas! Christina Aguilera and Demi Lovato Debut 'Fall in Line' at Billboard Music Awards”. People. Meredith Corporation. (ang.) [dostęp 2020-04-03].
  71. Schatz, Lake (2018-06-15). „Christina Aguilera busks in the NYC subway, performs 'Fall in Line' on Fallon: Watch”. Consequence of Sound. Consequence Holdings, LLC. (ang.) [dostęp 2020-04-03].
  72. Havens, Lyndsey (2018-06-15). „Christina Aguilera Wakes Fans Up With Soaring Performance on 'Today': Watch”. Billboard. Billboard-Hollywood Media Group (Valence Media). (ang.) [dostęp 2020-04-03].
  73. a b Caulfield, Keith (2018-06-24). "5 Seconds of Summer Earn Third No. 1 Album on Billboard 200 Chart With 'Youngblood'". billboard.com. (ang.) [dostęp 2018-06-29].
  74. a b „Christina Aguilera Chart History − Top Albums Sales | Billboard”. billboard.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-01)].. Billboard. Billboard-Hollywood Media Group (Valence Media). (ang.) [dostęp 2020-04-03].
  75. „Christina Aguilera Chart History − Artist 100 | Billboard”. Billboard. Billboard-Hollywood Media Group (Valence Media). (ang.) [dostęp 2020-04-03].
  76. a b „Xxxtentacion's Death Spurs Surge In Album Catalogue”. FYI Music News. Music Canada. 2018-06-24. (ang.) [dostęp 2020-04-03].
  77. a b „Christina Aguilera Chart History − Billboard Canadian Albums | Billboard”. Billboard. Billboard-Hollywood Media Group (Valence Media). (ang.) [dostęp 2020-04-03].
  78. a b "Top 100 Albumes | 15 Jun 2018 − 21 Jun 2018". promusicae.es. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-26)].. promusicae.es. 2018-06-21. (ang.), (hiszp.) [dostęp 2018-06-26].
  79. a b "Top 100 Albumes Semanal | Semana: 25 (15/06 a 21/06)". elportaldemusica.es. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-26)].. elportaldemusica.es. 2018-06-21. (hiszp.) [dostęp 2018-06-26].
  80. a b "PORTUGUESE CHARTS: ALBUMS − 25/2018". portuguesecharts.com. 2018-06-28. (ang.) [dostęp 2018-06-29].
  81. a b "第25 週 統計時間:2018/6/15 − 2018/6/21". 5music.com.tw. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-28)].. 5music.com.tw. 2018-06-21. (chiń.) [dostęp 2018-06-28].
  82. "第26 週 統計時間:2018/6/22 − 2018/6/28". 5music.com.tw. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-29)].. 5music.com.tw. 2018-06-28. (chiń.) [dostęp 2018-06-29].
  83. a b „SWISS CHARTS − ALBUMS TOP 100 − 24.06.2018”. swisscharts.com. 2018-06-24. (niem.) [dostęp 2018-06-28].
  84. a b „Christina Aguilera − Liberation − swisscharts.com”. swisscharts.com. (niem.), (ang.) [dostęp 2020-04-03].
  85. a b "ALBUM CHARTS | ERHEBUNGSZEITRAUM: 15.06. − 21.06.2018". charts.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-22)].. charts.de. 2018-06-21. (niem.) [dostęp 2018-06-22].
  86. a b "AUSTRIA TOP 40 − ALBEN − 29.06.2018". austriancharts.at. 2018-06-29. (niem.) [dostęp 2018-06-28].
  87. a b "hmv Chart − Music − International (1)". hmv.com.hk. 2018-06-29. (ang.) [dostęp 2018-06-29].
  88. a b "hmv Chart − Music − International (2)". hmv.com.hk. 2018-06-29. (ang.) [dostęp 2018-06-29].
  89. a b "hmv Chart − Music Top 20 (1)". hmv.com.hk. 2018-06-29. (ang.) [dostęp 2018-06-29].
  90. a b "hmv Chart − Music Top 20 (2)". hmv.com.hk. 2018-06-29. (ang.) [dostęp 2018-06-29].
  91. a b "2018년 24주차 Album Chart (International)". gaonchart.co.kr. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-21)].. gaonchart.co.kr. 2018-06-16. (kor.) [dostęp 2018-06-21].
  92. a b "Album Chart: week 26 / 2018 − June 30". mediatraffic.de. 2018-06-28. (ang.) [dostęp 2018-06-28].
  93. „Global Chart Track Top 40 − September 20, 2018”. mediatraffic.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-26)].. mediatraffic.de. 2018-09-20. (ang.) [dostęp 2020-04-03].
  94. „Christina Aguilera”. NetworthBuzz. 2020. (ang.) [dostęp 2020-04-03].
  95. "Christina Aguilera Announces ‘Liberation’ Tour Dates". variety.com. 2018-05-09. (ang.) [dostęp 2018-09-28].
  96. Honeycutt, Shanté (2018-05-14). "Christina Aguilera Announces Big Boi as Special Guest for Liberation Tour". billboard.com. (ang.) [dostęp 2018-09-28].
  97. "The Best Live Shows Of 2018". billboard.com. 2018-12-14. (ang.) [dostęp 2018-12-15].
  98. Nied, Mike (2018-09-26). "Christina Aguilera Kicks Off ‘The Liberation Tour’: See The Setlist". idolator.com. (ang.) [dostęp 2018-11-22].
  99. "Liberation by Christina Aguilera Reviews and Tracks − Metacritic". metacritic.com. (ang.) [dostęp 2018-06-23].
  100. "'Liberation' review: Christina Aguilera's intermittently great comeback". newsday.com. 2018-06-13. (ang.) [dostęp 2018-06-13].
  101. a b c d Goggins, Joe; Kaplan, Ilana (2018-06-13). "Christina Aguilera Liberation review: New album is everything die-hard fans could want, but there are misses among the hits". independent.co.uk. (ang.) [dostęp 2018-06-13].
  102. "Christina Aguilera is rebuilding a cult of personality. Sophie has no use for one". latimes.com. 2018-06-13. (ang.) [dostęp 2018-06-13].
  103. Byron, Tim; Divola, Barry; Fell, Samuel J.; Lal, Kish; Shand, John; Zwartz, Barney (2018-06-15). "Music reviews: Christina Aguilera, Melody's Echo Chamber, Laura Jean and more". smh.com.au. (ang.) [dostęp 2018-06-15].
  104. a b Nguyen, Dylan (2020-06-24). „6 Best R&B Albums Of 2018”. BuzzFeed. (ang.) [dostęp 2020-06-25].
  105. "Best Music and Albums of All Time | ALBUM RELEASES BY SCORE − User score". metacritic.com. 2018-06-28. (ang.) [dostęp 2018-06-28].
  106. "LIBERATION: '#LIBERATION has become Metascore's BEST (...)'". twitter.com. 2018-06-28. (ang.) [dostęp 2018-06-28].
  107. Thompson, Eliza (2018-07-05). "The 16 Best Albums of 2018 So Far". cosmopolitan.com. (ang.) [dostęp 2018-12-16].
  108. Hamad, Marwa (2018-07-16). "Mid-year review: Best and worst of 2018’s music releases". gulfnews.com. (ang.) [dostęp 2018-07-18].
  109. "The Best Pop Albums of 2018". ranker.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-07)].. ranker.com. 2018-12. (ang.) [dostęp 2018-12-07].
  110. Sheffield, Rob; Spanos, Brittany (2018-12-14). "20 Best Pop Albums of 2018". rollingstone.com. (ang.) [dostęp 2018-12-15].
  111. Wass, Mike (2018-12-29). "From ‘Golden Hour’ To ‘Caution,’ The 25 Best Albums Of 2018". idolator.com. (ang.) [dostęp 2019-10-14].
  112. Roumeliotis, Tina (2018-12-06). "The Best Albums of 2018". buzznet.com. (ang.) [dostęp 2018-12-16].
  113. "30 najlepszych albumów 2018 roku". popheart.pl. 2018-12-23. [dostęp 2018-12-23].
  114. „Top 5 Best Albums of 2018”. Pop Hates Flops, 2019-01-08. [dostęp 2022-07-01]. (ang.).
  115. "Poll Results: All Songs Considered Listeners' 100 Favorite Albums Of 2018". npr.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-15)].. npr.org. 2018-12-13. (ang.) [dostęp 2018-12-15].
  116. "50 Best Songs of 2018". rollingstone.com. 2018-12-14. (ang.) [dostęp 2018-12-15].
  117. "Rolling Stone − Highest Rated R&B; Albums of 2018". albumoftheyear.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-20)].. albumoftheyear.org. 2018-12. (ang.) [dostęp 2018-12-20].
  118. "The Best Soul Albums of 2018". albumoftheyear.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-20)].. albumoftheyear.org. 2018-12. (ang.) [dostęp 2018-12-20].
  119. Janicka, Zuzanna (2019-08-23). "20 pamiętnych momentów Christiny Aguilery". the-rockferry.pl. [dostęp 2019-12-30].
  120. "George Clinton: 'Damn this new @xtina cut sounds just like (...)'". twitter.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-08)].. twitter.com. 2018-06-20. (ang.) [dostęp 2018-06-21].
  121. "Music Legend George Clinton praising 'Sick Of Sittin'". xtina.red. 2018-06-21. (ang.) [dostęp 2018-06-21].
  122. „Wait what... this concept is the same as Xtina's liberation album with 'Maria'”. Twitter. Twitter, Inc. 2020-09-17. (ang.) [dostęp 2020-09-18].
  123. "Xtian García: 'CHRISTINA AGUILERA IS PRE NOMINATED TO (...)'". twitter.com. 2018-10-28. [dostęp 2018-11-09].
  124. "Liberation is pre nominated for best Pop Vocal Album for the Grammy's". xtina.red. 2018-11-09. (ang.) [dostęp 2018-11-09].
  125. "NOMINEES | 61st Annual GRAMMY Awards (2018)". grammy.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-07)].. grammy.com. 2018-12-07. (ang.) [dostęp 2018-12-07].
  126. "ZACZYNAMY LUVPOP AWARDS 2018! WYBIERZ SWOICH FAWORYTÓW, ODDAJ GŁOS JUŻ TERAZ". luvpop.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-16)].. luvpop.pl. 2018-12-15. [dostęp 2018-12-16].
  127. „GAFFA–Prisen 2018”. Gaffa, Gaffa A/S. [dostęp 2021-08-19].
  128. "GAFFA Danmark". Facebook. Facebook, Inc. (duń.) [dostęp 2019-02-14].
  129. "List of award and nominations received by Christina Aguilera". WMF. 2019. (ang.) [dostęp 2019-02-14].
  130. „ARIA DIGITAL ALBUMS CHART – 25 JUNE, 2018”. ariacharts.com.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-28)].. ARIA Charts. 2018-06-25. (ang.) [dostęp 2020-09-29].
  131. "ARIA ALBUMS CHART − 24 JUNE, 2018". ariacharts.com.au. 2018-06-23. (ang.) [dostęp 2018-06-23].
  132. "Ultratop Albums (NL) | 2018 − 23/06/2018". ultratop.be. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-26)].. ultratop.be. 2018-06-23. (niderl.) [dostęp 2018-06-26].
  133. "Ultratop Albums (FR) | 2018 − 23/06/2018". ultratop.be. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-26)].. ultratop.be. (fr.) [dostęp 2018-06-26].
  134. „Lista prodaje 25. tjedan 2018. (18.06.2018. – 24.06.2018.)”. Hrvatska diskografska udruga (HDU), 2018-06-18. [dostęp 2021-08-21]. (chorw.).
  135. "IFPI ČR | Hitparáda − CZ − ALBUMS − TOP 100 | Týden − 201825". ifpicr.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-26)].. ifpicr.cz. 2018-06-26. (cz.) [dostęp 2018-06-26].
  136. "Classement officiel des ventes d'albums en France du 15 juin 2018 au 21 juin 2018". chartsinfrance.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-28)].. chartsinfrance.net. 2018-06-21. (fr.) [dostęp 2018-06-28].
  137. "Official IFPI Charts − Top-75 Albums Sales Chart − Εβδομάδα: 24/2018". ifpi.gr. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-25)].. ifpi.gr. 2018-06-25. (gr.) [dostęp 2018-06-26].
  138. "DUTCH ALBUM TOP 100 | 23/06/2018". dutchcharts.nl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-22)].. dutchcharts.nl. 2018-06-23. (ang.), (niderl.) [dostęp 2018-06-22].
  139. "Irish Charts | Top 100 Albums | Week 25 2018: Week Ending 22 Jun 2018". irma.ie. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-25)].. irma.ie. 2018-06-22. (ang.) [dostęp 2018-06-25].
  140. "Official Irish Albums Chart Top 50 | 22 June 2018 − 28 June 2018". officialcharts.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-25)].. officialcharts.com. 2018-06-28. (ang.) [dostęp 2018-06-25].
  141. "Hot Albums [ 2018/06/25 付け. billboard-japan.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-26)]."]. billboard-japan.com. 2018-06-25. (jap.) [dostęp 2018-06-26].
  142. "2018년 24주차 Album Chart". gaonchart.co.kr. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-21)].. gaonchart.co.kr. 2018-06-16. (kor.) [dostęp 2018-06-21].
  143. "THE OFFICIAL NZ MUSIC CHARTS | ALBUMS | 25 JUNE 2018". nztop40.co.nz. 2018-06-25. (ang.) [dostęp 2018-06-26].
  144. "Oficjalna lista sprzedaży: sprzedaż w okresie 15.06.2018 − 21.06.2018". olis.onyx.pl. 2018-06-21. [dostęp 2020-06-10].
  145. a b "Izvestia Music". Tophit. 2018-06-22. (ros.) [dostęp 2018-06-24].
  146. "IFPI ČR | Hitparáda − SK − ALBUMS − TOP 100 | Týden − 201824". ifpicr.cz. 2018-06-19. (cz.) [dostęp 2018-06-20].
  147. Caulfield, Keith (2018-06-24). "5 Seconds of Summer Earn Third No. 1 Album on Billboard 200 Chart With 'Youngblood'". billboard.com. (ang.) [dostęp 2018-06-25].
  148. "Official Scottish Albums Chart Top 100 | 22 June 2018 − 28 June 2018". officialcharts.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-22)].. officialcharts.com. 2018-06-28. (ang.) [dostęp 2018-06-22].
  149. "SVERIGETOPPLISTAN − ALBUMS TOP 60 | 2018-06-22". swedishcharts.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-22)].. swedishcharts.com. 2018-06-22. (ang.) [dostęp 2018-06-22].
  150. "Top 40 album-, DVD- és válogatáslemez-lista | 2018. 25. hét | 2018. 06. 15. − 2018. 06. 21. | No.: 1306". zene.slagerlistak.hu. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-28)].. zene.slagerlistak.hu. 2018-06-21. (węg.) [dostęp 2018-06-28].
  151. "Official Albums Chart Top 100 | 22 June 2018 − 28 June 2018". officialcharts.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-22)].. officialcharts.com. 2018-06-28. (ang.) [dostęp 2018-06-22].
  152. "Official Album Downloads Chart Top 100 | 22 June 2018 − 28 June 2018". officialcharts.com. 2018-06-28. (ang.) [dostęp 2018-06-23].
  153. "Album | Classifica settimanale WK 25 (dal 2018-06-15 al 2018-06-21)". fimi.it. 2018-06-21. (wł.) [dostęp 2018-06-26].
  154. „Liberation – Aguilera Christina”. Empik. [dostęp 2022-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-24)].
  155. „Liberation – Christina Aguilera”. Empik. [dostęp 2022-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-24)].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]