Przejdź do zawartości

Marcin Kazanowski (1563–1636)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marcin Kazanowski
Ilustracja
Herb
Grzymała
Rodzina

Kazanowscy herbu Grzymała

Data urodzenia

1563

Data i miejsce śmierci

19 października 1636
Kamieniec

Ojciec

Mikołaj Kazanowski

Matka

Katarzyna Korycińska

Żona

Katarzyna Starzycka

Dzieci

Aleksander Dominik Kazanowski,
Adam Kazanowski,
Elżbieta Kazanowska

Marcin Kazanowski herbu Grzymała (ur. 1563 r., zm. 19 października 1636 r.[1][a] w Kamieńcu) – hetman polny koronny (1633-1636), od 1633 r. wojewoda podolski, od 1622 r. kasztelan halicki. Starosta bohusławski od 1622 r., tłumacki od 1627 r.,[2] dźwinogrodzki od 1628 r., przedborski w 1634 r.,[3] starosta niżyński w 1634 r.[4]

Brał udział w wojnach Rzeczypospolitej z Rosją, Szwecją, Turcją i Mołdawią.

Rodzina

[edytuj | edytuj kod]

Syn Mikołaja Kazanowskiego (zm. 1569 r.) i Katarzyny Korycińskiej. W 1600 r. poślubił Katarzynę Starzycką, z którą miał trójkę dzieci: Dominika Aleksandra, wojewodę bracławskiego, Adama, oboźnego koronnego i Elżbietę – przyszłą żonę Mikołaja Potockiego „Niedźwiedziej Łapy”.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]
Plan bitwy pod Kłuszynem

W 1608 r. mianowany rotmistrzem królewskim. Podczas zwycięskiej bitwy St. Żółkiewskiego pod Kłuszynem dowodził swoim pułkiem[5]. W czasie wyprawy Władysława IV na Moskwę w 1617 r. był mianowany regimentarzem (doszło wówczas do spięć między ambitnym Kazanowskim a hetmanem wielkim litewskim Janem Karolem Chodkiewiczem, który nawet cisnął w niego przy wojsku buzdyganem). Wiosną 1618 r. na czele 6 tys. Polaków zdobył Starodub. W 1620 r. umacniał polski obóz w bitwie pod Cecorą, dostał się do niewoli, ale przebrany za zwykłego żołnierza za mały okup odzyskał wolność. W 1628 r. został pułkownikiem królewskim. W 1629 r. brał udział w bitwie o Górzno przeciwko Szwedom, jako dowodzący oficer hetmana Stanisława Koniecpolskiego.

Mianowany wojewodą podolskim w 1632 r. Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa podolskiego w 1632 r.[6] Rok później już jako hetman polny koronny wyruszył na wyprawę smoleńską. W 1634 r. wyznaczony na sejmie komisarzem z Senatu do zapłaty wojsku[7]. Był komisarzem królewskim podpisującym pokój w Polanowie z Carstwem Rosyjskim. Odkryta Legenda Madonny Bołszowieckiej głosi, że podczas jednej z wypraw w obronie Rzeczypospolitej przeciwko Tatarom hetman Kazanowski odkrył ikonę Błogosławionej Dziewicy. Zostało to przez jego wojska odczytane jako cud i podniosło ich morale, prowadząc do zwycięstwa nad Tatarami.

Razem z żoną został pochowany w kościele karmelitów w Bołszowcach, który ufundował. Szczątki hetmana Kazanowskiego odnaleźli archeolodzy z Wrocławia podczas prowadzenia prac zabezpieczających kościół w 2006 r.[8]

  1. W innym miejscu Chłapowski podaje datę śmierci 29 października 1636 r.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 329.
  2. w tym roku uzyskał wraz z N. dożywocie na starostwo tłumackie, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 240.
  3. Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795. Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 128.
  4. Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795. Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 329.
  5. Leszek Podhorodecki, Stanisław Żółkiewski, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1988, s. 164-177, ISBN 83-205-4082-8, OCLC 830085141.
  6. Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie., [b.n.s.]
  7. Volumina Legum, t. III, Petersburg 1859, s. 397.
  8. Historia sanktuarium w Bołszowcach i Odnowa. kuriergalicyjski.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-30)].. „Kurier Galicyjski”, s. 9.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]