Mistrzostwa świata par na żużlu

Mistrzostwa świata par na żużlu (ang. Speedway World Pairs Championship) – rozgrywki żużlowe prowadzone przez Międzynarodową Federację Motocyklową w latach 1970–1993.

Po raz pierwszy międzynarodowe rozgrywki par przeprowadzono w 1968 roku w niemieckim Kempten, zawody nie miały jednak rangi mistrzostw. Najlepsi byli Szwedzi, przed Brytyjczykami i Norwegami. Kolejne nieoficjalne zawody w Sztokholmie w 1969 roku zwyciężyła para Nowej Zelandii, drudzy byli Szwedzi, a trzeci Brytyjczycy.

W 1994 roku przeprowadzono reorganizację międzynarodowych rozgrywek mistrzowskich – zlikwidowano drużynowe mistrzostwa świata w dotychczasowej formie, de facto nadając tę nazwę mistrzostwom par. Do 1998 roku żużlowe duety walczyły więc o medale jako drużyny narodowe, a oddzielne rozgrywki par zostały zaniechane.

W latach 2018–2022 rozgrywane były mistrzostwa świata pod nazwą Speedway of Nations. Drużyny narodowe rywalizowały w formie par, jednakże zwycięzcy otrzymywali tytuł Drużynowych Mistrzów Świata^[1], taki sam, jak wcześniej zwycięzcy, rozgrywanego w latach 2001–2017, drużynowego Pucharu Świata^[2], będącego kontynuacją drużynowych mistrzostw świata, organizowanych od 1960 roku. W 2020 roku poinformowano, że DPŚ będzie ponownie organizowany, co trzy lata, od 2023 roku, natomiast w pozostałych latach rozgrywany będzie turniej Speedway of Nations.

Medaliści[edytuj | edytuj kod]

Rok	Miejsce	Złoto	Srebro	Brąz
1970	Malmö	Nowa Zelandia Ivan Mauger Ronnie Moore	Szwecja Ove Fundin Bengt Jansson	Anglia^[a] Nigel Boocock Eric Boocock
1971	Rybnik	Polska Andrzej Wyglenda Jerzy Szczakiel	Nowa Zelandia Ivan Mauger Barry Briggs	Szwecja Anders Michanek Bernt Persson
1972	Borås	Anglia^[a] Ray Wilson Terry Betts	Nowa Zelandia Ivan Mauger Ronnie Moore	Szwecja Bernt Persson Hans Holmqvist
1973	Borås	Szwecja Anders Michanek Tommy Jansson	Dania Ole Olsen Kurt Bøgh	Polska Zenon Plech Zbigniew Marcinkowski
1974	Manchester	Szwecja Anders Michanek Sören Sjösten	Australia John Boulger Phil Crump	Nowa Zelandia Barry Briggs Ivan Mauger
1975	Wrocław	Szwecja Anders Michanek Tommy Jansson	Polska Edward Jancarz Piotr Bruzda	Dania Ole Olsen Jan Henningsen
1976	Eskilstuna	Anglia^[a] John Louis Malcolm Simmons	Dania Ole Olsen Finn Thomsen	Szwecja Bengt Jansson Bernt Persson
1977	Manchester	Anglia^[a] Peter Collins Malcolm Simmons	Szwecja Anders Michanek Bernt Persson	RFN Egon Müller Hans Wassermann
1978	Chorzów	Wielka Brytania Malcolm Simmons Gordon Kennett	Nowa Zelandia Ivan Mauger Larry Ross	Dania Ole Olsen Finn Thomsen
1979	Vojens	Dania Ole Olsen Hans Nielsen	Wielka Brytania Malcolm Simmons Michael Lee	Polska Edward Jancarz Zenon Plech
1980	Krško	Wielka Brytania Dave Jessup Peter Collins	Polska Edward Jancarz Zenon Plech	Dania Ole Olsen Hans Nielsen
1981	Chorzów	Stany Zjednoczone Bruce Penhall Bobby Schwartz	Nowa Zelandia Ivan Mauger Larry Ross	Polska Zenon Plech Edward Jancarz
1982	Liverpool	Stany Zjednoczone Bobby Schwartz Dennis Sigalos	Wielka Brytania Kenny Carter Peter Collins	Dania Hans Nielsen Ole Olsen
1983	Göteborg	Wielka Brytania Kenny Carter Peter Collins	Australia Billy Sanders Gary Guglielmi	Dania Hans Nielsen Erik Gundersen
1984	Lonigo	Wielka Brytania Chris Morton Peter Collins	Dania Hans Nielsen Erik Gundersen	Nowa Zelandia Ivan Mauger Mitch Shirra
1985	Rybnik	Dania Erik Gundersen Tommy Knudsen	Wielka Brytania Kenny Carter Kelvin Tatum	Stany Zjednoczone Bobby Schwartz Shawn Moran
1986	Pocking	Dania Hans Nielsen Erik Gundersen	Stany Zjednoczone Kelly Moran Sam Ermolenko	Czechosłowacja Antonín Kasper Roman Matoušek
1987	Pardubice	Dania Hans Nielsen Erik Gundersen	Wielka Brytania Kelvin Tatum Simon Wigg	Stany Zjednoczone Sam Ermolenko Kelly Moran
1988	Bradford	Dania Hans Nielsen Erik Gundersen	Wielka Brytania Kelvin Tatum Simon Wigg	Stany Zjednoczone Shawn Moran Sam Ermolenko
1989	Leszno	Dania Hans Nielsen Erik Gundersen	Szwecja Jimmy Nilsen Per Jonsson	Wielka Brytania Kelvin Tatum Paul Thorp
1990	Landshut	Dania Jan Osvald Pedersen Hans Nielsen	Australia Todd Wiltshire Leigh Adams	Węgry Zoltán Adorján Sándor Tihanyi
1991	Poznań	Dania Hans Nielsen Jan Osvald Pedersen Tommy Knudsen	Szwecja Henrik Gustafsson Per Jonsson Jimmy Nilsen	Norwegia Lars Gunnestad Einar Kyllingstad Tor Einar Hielm
1992	Lonigo	Stany Zjednoczone Sam Ermolenko Ronnie Correy Greg Hancock	Wielka Brytania Gary Havelock Kelvin Tatum Martin Dugard	Szwecja Per Jonsson Henrik Gustafsson Tony Rickardsson
1993	Vojens	Szwecja Tony Rickardsson Per Jonsson Henrik Gustafsson	Stany Zjednoczone Ronnie Correy Sam Ermolenko Greg Hancock	Dania Hans Nielsen Tommy Knudsen Brian Karger

Klasyfikacja medalowa[edytuj | edytuj kod]

Według państw[edytuj | edytuj kod]

Lp.	Państwo	Złoto	Srebro	Brąz	Razem
1.	Dania	8	3	6	17
2.	Wielka Brytania^[a]	7	6	2	15
3.	Szwecja	4	4	4	12
4.	Stany Zjednoczone	3	2	3	8
5.	Nowa Zelandia	1	4	2	7
6.	Polska	1	2	3	6
7.	Australia	–	3	–	3
8.	RFN	–	–	1	1
	Czechosłowacja	–	–	1	1
	Węgry	–	–	1	1
	Norwegia	–	–	1	1

Według zawodników[edytuj | edytuj kod]

Lp.	Zawodnik	Państwo	Lata^[b]	Złoto	Srebro	Brąz	Razem
1.	Nielsen, HansHans Nielsen	Dania	1979–1993	7	1	4	12
2.	Gundersen, ErikErik Gundersen	Dania	1983–1989	5	1	1	7
3.	Collins, PeterPeter Collins	Wielka Brytania^[a]	1977–1984	4	1	–	5
4.	Michanek, AndersAnders Michanek	Szwecja	1971–1977	3	1	1	5
5.	Simmons, MalcolmMalcolm Simmons	Wielka Brytania^[a]	1976–1979	3	1	–	4
6.	Schwartz, BobbyBobby Schwartz	Stany Zjednoczone	1981–1985	2	–	1	3
6.	Knudsen, TommyTommy Knudsen	Dania	1985–1993	2	–	1	3
8.	Jansson, TommyTommy Jansson	Szwecja	1973–1975	2	–	–	2
8.	Pedersen, Jan OsvaldJan Osvald Pedersen	Dania	1990–1991	2	–	–	2
10.	Mauger, IvanIvan Mauger	Nowa Zelandia	1970–1984	1	4	2	7
11.	Olsen, OleOle Olsen	Dania	1973–1982	1	2	4	7
12.	Ermolenko, SamSam Ermolenko	Stany Zjednoczone	1986–1993	1	2	2	5
13.	Jonsson, PerPer Jonsson	Szwecja	1989–1993	1	2	1	4
14.	Carter, KennyKenny Carter	Wielka Brytania	1982–1985	1	2	–	3
15.	Gustafsson, HenrikHenrik Gustafsson	Szwecja	1991–1993	1	1	1	3
16.	Moore, RonnieRonnie Moore	Nowa Zelandia	1970–1972	1	1	–	2
	Correy, RonnieRonnie Correy	Stany Zjednoczone	1992–1993	1	1	–	2
	Hancock, GregGreg Hancock	Stany Zjednoczone	1992–1993	1	1	–	2
19.	Rickardsson, TonyTony Rickardsson	Szwecja	1992–1993	1	–	1	2
20.	Szczakiel, JerzyJerzy Szczakiel	Polska	1971	1	–	–	1
	Wyglenda, AndrzejAndrzej Wyglenda	Polska	1971	1	–	–	1
	Betts, TerryTerry Betts	Wielka Brytania^[a]	1972	1	–	–	1
	Wilson, RayRay Wilson	Wielka Brytania^[a]	1972	1	–	–	1
	Sjösten, SörenSören Sjösten	Szwecja	1974	1	–	–	1
	Louis, JohnJohn Louis	Wielka Brytania^[a]	1976	1	–	–	1
	Kennett, GordonGordon Kennett	Wielka Brytania	1978	1	–	–	1
	Jessup, DaveDave Jessup	Wielka Brytania	1980	1	–	–	1
	Penhall, BruceBruce Penhall	Stany Zjednoczone	1981	1	–	–	1
	Sigalos, DennisDennis Sigalos	Stany Zjednoczone	1982	1	–	–	1
	Morton, ChrisChris Morton	Wielka Brytania	1984	1	–	–	1
31.	Tatum, KelvinKelvin Tatum	Wielka Brytania	1985–1992	–	4	1	5
32.	Jancarz, EdwardEdward Jancarz	Polska	1975–1981	–	2	2	4
33.	Ross, LarryLarry Ross	Nowa Zelandia	1978–1981	–	2	–	2
	Wigg, SimonSimon Wigg	Wielka Brytania	1987–1988	–	2	–	2
	Nilsen, JimmyJimmy Nilsen	Szwecja	1989–1991	–	2	–	2
36.	Persson, BerntBernt Persson	Szwecja	1971–1977	–	1	3	4
36.	Plech, ZenonZenon Plech	Polska	1973–1981	–	1	3	4
38.	Briggs, BarryBarry Briggs	Nowa Zelandia	1971–1974	–	1	1	2
	Jansson, BengtBengt Jansson	Szwecja	1970–1976	–	1	1	2
	Thomsen, FinnFinn Thomsen	Dania	1976–1978	–	1	1	2
	Moran, KellyKelly Moran	Stany Zjednoczone	1986–1987	–	1	1	2
42.	Fundin, OveOve Fundin	Szwecja	1970	–	1	–	1
	Bøgh, KurtKurt Bøgh	Dania	1973	–	1	–	1
	Boulger, JohnJohn Boulger	Australia	1974	–	1	–	1
	Crump, PhilPhil Crump	Australia	1974	–	1	–	1
	Bruzda, PiotrPiotr Bruzda	Polska	1975	–	1	–	1
	Lee, MichaelMichael Lee	Wielka Brytania	1979	–	1	–	1
	Guglielmi, GaryGary Guglielmi	Australia	1983	–	1	–	1
	Sanders, BillyBilly Sanders	Australia	1983	–	1	–	1
	Adams, LeighLeigh Adams	Australia	1990	–	1	–	1
	Wiltshire, ToddTodd Wiltshire	Australia	1990	–	1	–	1
	Dugard, MartinMartin Dugard	Wielka Brytania	1992	–	1	–	1
	Havelock, GaryGary Havelock	Wielka Brytania	1992	–	1	–	1
54.	Moran, ShawnShawn Moran	Stany Zjednoczone	1985–1988	–	–	2	2
55.	Boocock, EricEric Boocock	Wielka Brytania^[a]	1970	–	–	1	1
	Boocock, NigelNigel Boocock	Wielka Brytania^[a]	1970	–	–	1	1
	Holmqvist, HansHans Holmqvist	Szwecja	1972	–	–	1	1
	Marcinkowski, ZbigniewZbigniew Marcinkowski	Polska	1973	–	–	1	1
	Henningsen, JanJan Henningsen	Dania	1975	–	–	1	1
	Müller, EgonEgon Müller	RFN	1977	–	–	1	1
	Wassermann, HansHans Wassermann	RFN	1977	–	–	1	1
	Shirra, MitchMitch Shirra	Nowa Zelandia	1984	–	–	1	1
	Kasper, AntonínAntonín Kasper	Czechosłowacja	1986	–	–	1	1
	Matoušek, RomanRoman Matoušek	Czechosłowacja	1986	–	–	1	1
	Thorp, PaulPaul Thorp	Wielka Brytania	1989	–	–	1	1
	Adorján, ZoltánZoltán Adorján	Węgry	1990	–	–	1	1
	Tihanyi, SándorSándor Tihanyi	Węgry	1990	–	–	1	1
	Gunnestad, LarsLars Gunnestad	Norwegia	1991	–	–	1	1
	Hielm, Tor EinarTor Einar Hielm	Norwegia	1991	–	–	1	1
	Kyllingstad, EinarEinar Kyllingstad	Norwegia	1991	–	–	1	1
	Karger, BrianBrian Karger	Dania	1993	–	–	1	1

Reprezentacje występujące w mistrzostwach[edytuj | edytuj kod]

Legenda

– mistrzostwo
– wicemistrzostwo
– trzecie miejsce
4–9 – miejsca 4–9
• – nie zakwalifikowali się do finału
•• – zgłoszeni do rozgrywek, ale nie wystąpili lub wycofali się
– – nie brali udziału
– gospodarz finału

Reprezentacja	1970 (7)	1971 (7)	1972 (7)	1973 (7)	1974 (7)	1975 (7)	1976 (7)	1977 (7)	1978 (7)	1979 (7)	1980 (7)	1981 (7)	1982 (7)	1983 (7)	1984 (7)	1985 (7)	1986 (9)	1987 (9)	1988 (9)	1989 (9)	1990 (9)	1991 (7)	1992 (7)	1993 (7)
Australia	•	•	•	•		5	4	7	•	4	•	•	4		5	6	9	7	•	•		•	7	6
Austria	•	7	•	•	•	7	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•
Czechy^[c]	5	4	5	6	7	–	–	4	4	•	•	4	7	•	6	•		5	•	7	7	5	•	6
Dania	7	•	•		•			•				5											5
Finlandia	–	–	–	–	–	•	•	6	•	7	6	•	5	•	•	•	•	6	•	5	•	•	•	•
Jugosławia	6	6	•	•	•	•	–	–	•	•	7	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	Istnienie reprezentacji zakończone rozpadem Jugosławii^[d]
Niemcy^[e]	•	–	•	–	•	6	•		6	•	•	7	•	6	•	•	6	•	8	4	9	4	•	•
Norwegia	•	•	•	5	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•		•	•
Nowa Zelandia				7		•	5	5		6	5		6	7		4	5	4	4	•	5	•	6	•
Polska	••		5		5		7	•	5				•	•	•	7	•	9	9	9	•	7	•	5
Rosja^[f]^[g]	–	–	–	4	6	–	–	–	–	••	–	–	–	–	–	–	–	–	–	•	•	•	•	•
Stany Zjednoczone	–	–	–	–	–	–	–	–	–	5	•			4	4					•	6	•
Szkocja^[a]	4	5	•	•	•	–	6	–	Szkocja, będąc częścią Wielkiej Brytanii, na skutek decyzji FIM straciła prawo osobnego startu^[h]
Szwecja			4						7	•	4	•	•	5	•	5	4	•	5		4
Węgry	–	–	7	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	6	6		•	•	7
Wielka Brytania^[a]		•		•	4	4						6					7				8	•		4
Włochy	•	•	–	–	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	7	•	8	8	7	8	•	6	4	•
Reprezentacja	1970 (7)	1971 (7)	1972 (7)	1973 (7)	1974 (7)	1975 (7)	1976 (7)	1977 (7)	1978 (7)	1979 (7)	1980 (7)	1981 (7)	1982 (7)	1983 (7)	1984 (7)	1985 (7)	1986 (9)	1987 (9)	1988 (9)	1989 (9)	1990 (9)	1991 (7)	1992 (7)	1993 (7)
Belgia	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	•	•	•	–	–	–	–
Bułgaria	•	•	–	–	–	–	–	–	–	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	–	–
Francja	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	•	•	•	•	•	–	–	•
Holandia	–	–	–	–	–	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•
Łotwa	Reprezentacja nie brała udziału, była częścią ZSRR	•	•
NRD	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	•	–	–	–	–	–	–	Istnienie reprezentacji zakończone zjednoczeniem Niemiec
Rumunia	–	•	–	–	–	–	–	–	–	••	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–
Słowenia	Reprezentacja nie brała udziału, była częścią Jugosławii	•	•
Szwajcaria	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	•	•	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–
Ukraina	Reprezentacja nie brała udziału, była częścią ZSRR i WNP^[g]	•

	1970	1971	1972	1973	1974	1975	1976	1977	1978	1979	1980	1981	1982	1983	1984	1985	1986	1987	1988	1989	1990	1991	1992	1993
Liczba reprezentacji zgłoszonych do rozgrywek	14	14	14	13	15	14	15	14	15	19	17	18	18	17	18	17	18	19	19	20	19	18	18	20

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ W latach 70. XX wieku prawo osobnego startu posiadała szkocka federacja, w związku z czym reprezentacja zarządzana przez brytyjską federację występowała jako reprezentacja Anglii.
↑ Lata, w których dany zawodnik zdobywał medale.
↑ W tym jako Czechosłowacja.
↑ W mistrzostwach nigdy nie brały udziału: Federalna Republika Jugosławii (istniejąca w latach 1992–2003), Serbia i Czarnogóra (2003–2006) oraz Serbia (od 2006).
↑ W tym jako RFN.
↑ W tym jako ZSRR.
↑ ^a ^b W 1992 roku zawodnicy poszczególnych republik byłego ZSRR startowali jako reprezentanci Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP).
↑ Brak danych nt. roku, w którym Szkoci stracili prawo osobnego startu. Po raz ostatni na arenie międzynarodowej w rozgrywkach rangi mistrzostw świata wystąpili w sezonie 1977.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ FIM Speedway of Nations. pzm.pl. [dostęp 2019-06-03]. (ang.).
↑ FIM Speedway World Cup. pzm.pl. [dostęp 2023-07-30]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Mistrzostwa Świata Par na Żużlu
Zapomniane turnieje: Mistrzostwa Świata Par: część 1 | część 2 | część 3 | część 4

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Historia MŚP: Czy za rok zostanie wznowiona?

[ENG–SCT-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ W latach 70. XX wieku prawo osobnego startu posiadała szkocka federacja, w związku z czym reprezentacja zarządzana przez brytyjską federację występowała jako reprezentacja Anglii.

[4] Lata, w których dany zawodnik zdobywał medale.

[5] W tym jako Czechosłowacja.

[6] W mistrzostwach nigdy nie brały udziału: Federalna Republika Jugosławii (istniejąca w latach 1992–2003), Serbia i Czarnogóra (2003–2006) oraz Serbia (od 2006).

[7] W tym jako RFN.

[8] W tym jako ZSRR.

[WNP-9] W 1992 roku zawodnicy poszczególnych republik byłego ZSRR startowali jako reprezentanci Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP).

[10] Brak danych nt. roku, w którym Szkoci stracili prawo osobnego startu. Po raz ostatni na arenie międzynarodowej w rozgrywkach rangi mistrzostw świata wystąpili w sezonie 1977.

[1] FIM Speedway of Nations. pzm.pl. [dostęp 2019-06-03]. (ang.).

[2] FIM Speedway World Cup. pzm.pl. [dostęp 2023-07-30]. (ang.).

[1]

[2]

[a]

[b]

[c]

[d]

[e]

[f]

[g]

[h]