Neelie Kroes

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Neelie Kroes
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 lipca 1941
Rotterdam

Komisarz UE ds. agendy cyfrowej
Okres

od 10 lutego 2010
do 31 października 2014

Przynależność polityczna

ALDE

Komisarz UE ds. konkurencji
Okres

od 22 listopada 2004
do 9 lutego 2010

Przynależność polityczna

ELDR

Poprzednik

Mario Monti

Następca

Joaquín Almunia

Minister transportu, robót publicznych i gospodarki wodnej Holandii
Okres

od 4 listopada 1982
do 7 listopada 1989

Przynależność polityczna

VVD

Poprzednik

Henk Zeevalking

Następca

Hanja Maij-Weggen

Neelie Kroes (ur. 19 lipca 1941 w Rotterdamie[1]) – holenderska ekonomistka, menedżer i polityk, działaczka Partii Ludowej na rzecz Wolności i Demokracji (VVD), parlamentarzystka i minister, w latach 2004–2014 członkini Komisji Europejskiej, od 2010 do 2014 jej wiceprzewodnicząca.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończyła studia ekonomiczne na Uniwersytecie Erazma w Rotterdamie[2]. Od 1965 do 1971 była pracownikiem naukowo-dydaktycznym tej uczelni (w ramach Nederlandse Economische Hogeschool)[1].

Na początku lat 70. zaangażowała się w działalność polityczną w ramach Partii Ludowej na rzecz Wolności i Demokracji. W latach 1970–1972, 1973–1974 i w 1977 była radną Rotterdamu. W latach 1971–1977, 1981–1982 i w 1986 sprawowała mandat posłanki do Tweede Kamer, niższej izby Stanów Generalnych. Od grudnia 1977 do września 1981 była sekretarzem stanu w ministerstwie transportu, robót publicznych i gospodarki wodnej, natomiast od listopada 1982 do listopada 1989 sprawowała urząd ministra w tym resorcie[1]. Pod koniec lat 80. zrezygnowała z aktywności politycznej. Od 1991 do 2000 zajmowała stanowisko prezydenta uniwersytetu Nijenrode[1]. Ponadto obejmowała różne stanowiska we władzach przedsiębiorstw (w tym Lucent Technologies, Volvo, P&O Nedlloyd)[2].

W listopadzie 2004 została komisarzem UE ds. konkurencji[1]. Jako komisarz odpowiadała za zatwierdzanie m.in. fuzji. W przypadku konfliktu interesów, w sprawach dotyczących przedsiębiorstw, z którymi wcześniej była związana, jej kompetencje przejął irlandzki komisarz Charlie McCreevy[3]. W 2009 w drugiej komisji, którą kierował José Manuel Barroso, objęła funkcję wiceprzewodniczącej oraz komisarza ds. agendy cyfrowej[4]. Na tym stanowisku działalność rozpoczęła po zatwierdzeniu składu komisji przez Parlament Europejski w lutym 2010 i urzędowała do końca kadencji w 2014[1].

W 2015 została specjalną przedstawicielką ds. promocji holenderskich przedsiębiorstw typu startup poza granicami kraju. Powróciła też do sektora prywatnego jako doradca banku Merrill Lynch. W 2016 powołana w skład rady dyrektorów kompanii Salesforce[1]. Również w 2016 Międzynarodowe Konsorcjum Dziennikarzy Śledczych upubliczniło dokumenty wskazujące, że w latach 2000–2009 zajmowała dyrektorskie stanowisko w zarejestrowanej na Bahamach spółce Mint Holdings[5][6]. Naruszało to zakaz angażowania się unijnych komisarzy w inną działalność zawodową, a informacja o tej funkcji nie znalazła się w jej oświadczeniach majątkowych[5][6][7]. Prawnik byłej komisarz określił to jako jej przeoczenie[5].

W 2022 upubliczniono tzw. akta Ubera, wśród nich dokumenty wskazujące, że Neelie Kroes prowadziła rozmowy o dołączeniu do rady doradczej Ubera jeszcze przed odejściem ze stanowiska komisarza w 2014[8][9] (do gremium tego dołączyła w 2016[8][10]). W marcu 2015, podczas przeszukania biur Ubera w Amsterdamie przez policję, miała telefonicznie przekonywać członków rządu do odwołania funkcjonariuszy[8][9]. W następnym miesiącu miała nakłaniać premiera Marka Ruttego do spotkania z ówczesnym prezesem Ubera[10][11]. Neelie Kroes prowadziła tę działalność lobbingową przed upływem półtora roku od odejścia z KE, nie posiadając wymaganej do tego zgody Niezależnego Komitetu ds. Etyki (który odrzucił jej prośbę w tym zakresie)[8][10][11].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Odznaczona Orderem Lwa Niderlandzkiego III klasy (1981) oraz Orderem Oranje-Nassau II klasy (1989) i I klasy (2015)[12].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Zamężna z Wouterem Janem Smitem i następnie z Bramem Peperem (oba małżeństwa zakończyły się rozwodami)[13].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g Dr. N. (Neelie) Kroes, parlement.com [dostęp 2016-04-11] [zarchiwizowane 2016-04-16] (niderl.).
  2. a b Neelie Kroes: Curriculum Vitae, ec.europa.eu [zarchiwizowane 2013-02-07] (ang.).
  3. McCreevy to take over the 'Kroes cases' from Barroso, euractiv.com, 3 czerwca 2005 [dostęp 2016-04-11] (ang.).
  4. RAPID Press Release: President Barroso unveils his new team, europa.eu, 27 listopada 2009 [dostęp 2016-04-11] (ang.).
  5. a b c Juliette Garside, Ex-EU commissioner Neelie Kroes failed to declare directorship of offshore firm, theguardian.com, 21 września 2016 [dostęp 2023-05-31] (ang.).
  6. a b Cynthia Kroet, Neelie Kroes under fire after leak reveals offshore business, politico.eu, 21 września 2016 [dostęp 2023-05-31] (ang.).
  7. Upadek Neelie Kroes. To ona wcześniej doprowadziła do upadku polskich stoczni, rmf24.pl, 22 września 2016 [dostęp 2023-05-31].
  8. a b c d Wyciekło tysiące plików na temat Ubera. Ujawniono kontakty z Macronem, komisarz UE i „wyłącznik awaryjny”, tvn24.pl, 11 lipca 2022 [dostęp 2023-05-31].
  9. a b Michał Duszczyk, Politycy pomogli Uberowi pokonać taksówkarzy. Wyciek dokumentów, rp.pl, 11 lipca 2022 [dostęp 2023-05-31].
  10. a b c Aleksandra Krzysztoszek, Unijna komisarz nielegalnie lobbowała za Uberem? Przekonywała premiera Holandii, euractiv.pl, 4 lutego 2023 [dostęp 2023-05-31].
  11. a b Hoe Neelie Kroes bij Rutte lobbyde voor Uber: 'Heb jij een half uur voor mij?', nos.nl, 3 lutego 2023 [dostęp 2023-05-31] (niderl.).
  12. Toespraak van minister Kamp bij de benoeming van Neelie Kroes tot Ridder Grootkruis in de Orde van Oranje-Nassau, rijksoverheid.nl, 20 listopada 2015 [zarchiwizowane 2016-04-22] (niderl.).
  13. Postać tygodnia – Neelie Kroes, wprost.pl, 5 października 2008 [dostęp 2017-03-17].