Nieporęt (gmina)
| gmina wiejska | |||||||
 Budynek Urzędu Gminy Nieporęt | |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| Powiat | |||||||
| TERC |
1408032 | ||||||
| Siedziba | |||||||
| Wójt |
Agnieszka Powała | ||||||
| Powierzchnia |
95,67 km² | ||||||
| Populacja (2023-06-21) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
158,5 os./km² | ||||||
| Nr kierunkowy |
22 | ||||||
| Tablice rejestracyjne |
WL | ||||||
Adres urzędu: pl. Wolności 105-126 Nieporęt | |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie powiatu
| |||||||
| 52°25′28″N 21°02′01″E/52,424444 21,033611 | |||||||
| Strona internetowa | |||||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||||
_location_map.png)
Nieporęt – gmina wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie legionowskim.
Siedziba gminy to Nieporęt.
Według danych z lutego 2008 gminę zamieszkiwało 11 252[5] Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku gminę zamieszkiwało 14 369 osób.[6]
Historia
[edytuj | edytuj kod]1867–1954
[edytuj | edytuj kod]Gmina Nieporęt powstała 13 stycznia 1867 roku w związku z reformą gminną w Królestwie Polskim. Należała do powiatu warszawskiego w guberni warszawskiej[7][8][9].
Około 1877 roku do gmin Nieporęt włączono zniesioną gminę Wieliszew[10].
W okresie międzywojennym gmina Nieporęt należała do powiatu warszawskiego w woj. warszawskim.
20 października 1933 gminę podzielono na 14 gromad: Augustów, Augustówek, Białobrzegi, Kąty Grodziskie, Kąty Węgierskie, Kobiałka, Komornica, Nieporęt, Olesin, Poddębie, Stanisławów, Wieliszew, Wojdy i Zagroby (w skład tej ostatniej weszły także Zegrze i Zegrze Park z gminy Zegrze w powiecie pułtuskim)[11].
Podczas II wojny światowej gmina znalazła się w Generalnym Gubernatorstwie, w dystrykcie warszawskim. Okupant przekształcił gromadę Zagroby w gromadę Zegrze. W 1943 roku gmina Nieporęt liczyła 7377 mieszkańców i składała się z 14 gromad (Dorfgemeinden): Augustów (116 mieszkańców), Augustówek (68), Białobrzegi (195), Kąty Grodziskie (275), Kąty Węgierskie (725), Kobiałka (243), Komornica (57), Nieporęt (1547), Olesin (213), Poddębie (123), Stanisławów (884), Wieliszew (1351), Wojdy (203) i Zegrze (1377)[12].
Po wojnie gmina reasumowała przynależność administracyjną do powiatu warszawskiego w województwie warszawskim. Powstały cztery nowe gromady: Aleksandrów i Izabelin (z gromady Stanisławów) oraz Rembelszczyzna i Wola Aleksandrowska (z gromady Kąty Węgierskie). Gromadę Wojdy przekształcono w gromadę Wojdy-Mańki[13].
1 lipca 1952 część obszaru gminy Nieporęt weszła w skład nowo utworzonej gminy Pustelnik w nowo utworzonym powiecie wołomińskim (Augustów, Augustówek, Kąty Grodziskie, Kobiałka, Olesin i Wojdy-Mańki) oraz nowo utworzonej gminy Skrzeszew (Komornica, Poddębie i Wieliszew) w nowo utworzonym powiecie nowodworskim[14]. Do gminy Nieporęt włączono natomiast gromady Michałów-Grabina i Szamocin z gminy Jabłonna w powiecie warszawskim[15] oraz gromady Rynia, Wólka Radzymińska i Beniaminów z gminy Radzymin ze znoszonego powiatu radzymińskiego[16]. W skład gromady Beniaminów weszły także półenklawa Łąki i enklawa Dąbkowizna o obszarze 38,4 ha, wyłączone z miasta Radzymina tamże[17][18]. Tego samego dnia zniesiono powiat warszawski, a gminę Nieporęt włączono do nowo utworzonego powiatu nowodworskiego[19]; składała się ona wówczas z 14 gromad: Aleksandrów, Beniaminów, Białobrzegi, Izabelin, Kąty Węgierskie, Michałów-Grabina, Nieporęt, Rembelszczyzna, Rynia, Stanisławów, Szamocin, Wola Aleksandrowska, Wólka Radzymińska i Zegrze[13].
Gminę zniesiono 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[20]:
Od 1973
[edytuj | edytuj kod]Gminę Nieporęt reaktywowano 1 stycznia 1973 w związku kolejną reformą administracyjną kraju[21], lecz o innych granicach. W jej skład weszło 26 sołectw: Aleksandrów, Augustów, Augustówek, Beniaminów, Białobrzegi, Brzeziny, Grodzisk, Izabelin, Józefów I, Józefów II, Kąty Grodziskie, Kąty Węgierskie, Kobiałka, Lewandów, Mańki-Wojdy, Michałów-Grabina, Michałów-Reginów, Nieporęt, Olesin, Rembelszczyzna, Rynia, Stanisławów I, Stanisławów II, Szamocin, Wola Aleksandra i Zegrze Południowe[22]. Dziewięć z tych sołectw włączono tego samego dnia do powiatu nowodworskiego z powiatu wołomińskiego (Augustów, Augustówek, Brzeziny, Grodzisk, Kąty Grodziskie, Kobiałka, Lewandów, Mańki-Wojdy i Olesin)[23]. W sumie nowa gmina Nieporęt objęła obszary przedwojennych gmin: Nieporęt, Bródno, Jabłonna i Radzymin oraz powojenych gmin: Jabłonna, Marki, Nieporęt, Pustelnik i Skrzeszew.
W latach 1975–1998 gmina położona była w stołecznym województwie warszawskim.
1 sierpnia 1977 z gminy Nieporęt wyłączono sołectwa Augustów, Augustówek, Brzeziny, Grodzisk, Kąty Grodziskie, Kobiałka, Lewandów, Mańki-Wojdy, Olesin i Szamocin, włączając je do Warszawy[24].
Od reformy 1 stycznia 1999 gmina Nieporęt należy do powiatu legionowskiego w województwie mazowieckim.
31 lipca 2007 z gminy Nieporęt wyłączono Michałów-Reginów (449,27 ha) włączając go do gminy Wieliszew[25].
1 stycznia 2014 do gminy Nieporęt włączono części obszaru obrębu ewidencyjnego Łąki o powierzchni 41,00 ha z gminy Radzymin w powiecie wołomińskim[26].
Struktura użytkowania gruntów
[edytuj | edytuj kod]Po przyłączeniu Michałowa-Reginowa do sąsiedniej Gminy Wieliszew[27] w 2008 roku gmina Nieporęt zajmowała obszar o powierzchni 9567 ha (co stanowi 24,5% powierzchni powiatu), w tym:
- użytki rolne: 36%
- użytki leśne: 45%
Demografia
[edytuj | edytuj kod]| mieszkańców | osób | |
| stałych | kobiet | 5654 |
| mężczyzn | 5346 | |
| ogółem | 11 000 | |
| czasowych | kobiet | 129 |
| mężczyzn | 123 | |
| ogółem | 252 | |
| w sumie | kobiet | 5783 |
| mężczyzn | 5469 | |
| ogółem | 11 252 | |
- Piramida wieku mieszkańców gminy Nieporęt w 2014 roku[28].
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]- Linie ZTM Warszawa – 705, 735.
- Linie lokalne L8, L31, L50, L45.
Kultura
[edytuj | edytuj kod]- Gminny Ośrodek Kultury w Nieporęcie.
- Biblioteka Publiczna Gminy Nieporęt.
Sport
[edytuj | edytuj kod]- Kluby piłkarskie Rotavia Nieporęt oraz Madziar Nieporęt obecnie występują w A Klasie I Grupy Warszawskiej
- OSiR Nieporęt – pływanie, zajęcia prowadzone są na basenie w Stanisławowie Pierwszym.
- Port Jachtowy Nieporęt – żeglarstwo i windsurfing.
- K.S. Wólka Radzymińska – piłka nożna.
- Ośrodek Sportów Wodnych AZS Środowisko Warszawa w Zegrzu Płd. – szkolenia żeglarskie i motorowodne.
- UKS Dębina Nieporęt – siatkówka.
- UKS Pilawa Białobrzegi – judo.
- JBD Nieporęt - piłka nożna.
- KS Rynia - piłka nożna.
Sołectwa
[edytuj | edytuj kod]Aleksandrów, Beniaminów, Białobrzegi, Izabelin, Józefów, Kąty Węgierskie, Michałów-Grabina, Rembelszczyzna, Nieporęt, Rynia, Stanisławów Pierwszy, Stanisławów Drugi, Wola Aleksandra, Wólka Radzymińska, Zegrze Południowe[2].
Sąsiednie gminy
[edytuj | edytuj kod]Jabłonna, Legionowo, Marki, Radzymin, Serock, m.st. Warszawa, Wieliszew
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Strona gminy Nieporęt. Statystyki. Liczba mieszkańców w dn. 21.06.2023
- ↑ a b BIP gminy,sołtysi
- ↑ Urząd Statystyczny w Warszawie
- ↑ GUS. Przeglądanie TERYT
- ↑ a b Dane Statystyczne. nieporet.pl. [dostęp 2009-07-21].
- ↑ Gmina Nieporęt w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-22], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, s. 279).
- ↑ Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, s. 359).
- ↑ Powiat warszawski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 99.
- ↑ Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2
- ↑ Warszawski Dziennik Wojewódzki dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14
- ↑ Gemeinde- und Dorfverzeichnis für das Generalgouvernement (1943)
- ↑ a b Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
- ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 180
- ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 180
- ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 177
- ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 181
- ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie. 1952, nr 8
- ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ Uchwała Nr XX/93/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie warszawskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 12 grudnia 1972, Nr 20, Poz. 407).
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 324
- ↑ Dz.U. z 1977 r. nr 24, poz. 103
- ↑ Dz.U. z 1977 r. nr 24, poz. 103
- ↑ Dz.U. z 2013 r. poz. 869
- ↑ Gmina Wieliszew: Protokół Nr 10/07 Rady Gminy z dnia 11 września 2007r. bip.wieliszew.pl.
- ↑ Gmina Nieporęt w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności na podstawie danych GUS.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]| Wsie | |
|---|---|
| Osady leśne | |
| Przysiółki wsi |
|
| Pozostałe miejscowości |
