Paweł Garapich
| ||
![]() | ||
Data i miejsce urodzenia | 18 listopada 1882 Cebrów | |
Data i miejsce śmierci | 1957 Puławy(?) | |
1. starosta tarnopolski | ||
Okres | od 1919 do 1920 | |
2. wicewojewoda łódzki | ||
Okres | od 15 lutego 1920 do 10 marca 1922 | |
2. wojewoda łódzki | ||
Okres | od 10 marca 1922 do 24 lutego 1923 | |
Poprzednik | Antoni Kamieński | |
Następca | Marian Rembowski | |
3. wicewojewoda stanisławowski | ||
Okres | od 2 kwietnia 1923 do 11 sierpnia 1924 | |
4. wojewoda łódzki | ||
Okres | od 12 sierpnia 1924 do 30 grudnia 1924 | |
Poprzednik | Marian Rembowski | |
Następca | Ludwik Darowski | |
7. wojewoda lwowski | ||
Okres | od 30 grudnia 1924 do 28 lipca 1927 | |
Poprzednik | Stanisław Zimny | |
Następca | Piotr Dunin-Borkowski | |
Odznaczenia | ||
![]() ![]() |
Paweł Garapich (ur. 18 listopada 1882 w Cebrowie, zm. 1957 w Puławach[1]) – polski prawnik, urzędnik państwowy, wojewoda łódzki i lwowski w II Rzeczypospolitej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z rodziny ziemiańskiej. W 1900 ukończył C. K. Wyższe Gimnazjum w Tarnopolu, a w 1906 Wydział Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Rozpoczął pracę jako urzędnik w administracji galicyjskiej, w Namiestnictwie Galicji, zyskał tam opinię służbisty i kompetentnego urzędnika. Wybuch I wojny światowej w 1914 r. zastał go pełniącego funkcję wicestarosty tarnopolskiego i był ewakuowany w głąb kraju przed nacierającymi wojskami rosyjskimi. W 1915 r. awansował na stanowisko referenta Oddziału Politycznego przy austriackim okupacyjnym Generalnym Gubernatorstwie, którego władze naczelne mieściły się w Lublinie.
Mimo iż był urzędnikiem państwowym, przejawiał swoje sympatie polityczne i np. w marcu 1918 r. w związku z pokojem brzeskim, na mocy którego państwa centralne przekazywały sprzymierzonej wówczas z nimi Ukraińskiej Republice Ludowej Chełmszczyznę w zamian za pomoc żywnościową, podał się demonstracyjnie do dymisji, nie wahając się przy tym wielokrotnie dać do zrozumienia podczas prywatnych spotkań i okolicznościowych wieców, co sądzi o lojalności Berlina i Wiednia wobec polskich sojuszników walczących przeciwko Rosjanom u boku armii niemieckiej i austriackiej. Przełożeni dymisji nie przyjęli, ukarali go jednak za niesubordynację przeniesieniem na poślednie stanowisko do niewielkiego prowincjonalnego miasteczka Skałat. Politycznemu zesłaniu kres położyło odzyskanie przez Polskę niepodległości. W odrodzonej Rzeczypospolitej został najpierw starostą tarnopolskim. 15 lutego 1920 r. objął funkcję naczelnika Wydziału Prezydialnego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi i wicewojewody łódzkiego. Wraz z ówczesnym wojewodą Antonim Kamieńskim tworzył i organizował struktury administracyjne nowego województwa utworzonego w 1919 r. Po odejściu Kamieńskiego, który objął funkcję ministra spraw wewnętrznych w gabinecie Antoniego Ponikowskiego – powierzono mu 1 marca 1922 r. stanowisko wojewody łódzkiego, które sprawował do 14 lutego 1923 r.
2 kwietnia 1923 r. rząd przeniósł go na stanowisko wicewojewody stanisławowskiego. Tam, obok zagadnień związanych z „docieraniem” mechanizmów działania administracji młodego województwa, rozwiązywał problemy wynikającymi z konieczności harmonijnego ułożenia stosunków pomiędzy zamieszkującymi je narodowościami – Polakami, Ukraińcami i Żydami.
12 sierpnia 1924 r. wrócił na stanowisko wojewody łódzkiego, które pełnił do 30 grudnia 1924 r. Ukończył wówczas wiele projektów administracyjnych, które zaczął wprowadzać w życie jeszcze wspólnie z Kamieńskim, a które miały na celu usprawnienie funkcjonowania wojewódzkiej administracji i rozwój łódzkiego szkolnictwa. Zapamiętano go w Urzędzie Wojewódzkim jako biurokratę-skrupulata w iście „galicyjskim stylu”, podejmującego zwykle przemyślane i trafne decyzje, ale potrafiącego nieraz w kwestiach administracyjnych dzielić przysłowiowy włos na czworo, co nieraz irytowało jego współpracowników i petentów Urzędu. Po odejściu z urzędu wojewody łódzkiego mianowany został wojewodą lwowskim i był nim do 29 lipca 1927, gdy został przeniesiony w stan nieczynny[2]. To była jego ostatnia funkcja w administracji państwowej.
Przeniósł się na stałe w rodzinne strony do Małopolski Wschodniej. Tam pracował początkowo jako notariusz w Złoczowie. Równocześnie był działaczem społecznym: prezesował lokalnemu oddziałowi Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich i zarządowi Polskiego Czerwonego Krzyża w Małopolsce Wschodniej. Był także kuratorem zakładu dla ociemniałych we Lwowie i Szkoły Głównej Gospodarczej Żeńskiej w Snopkowie pod Lwowem.
Przeżył II wojnę światową. Nie doznał represji komunistycznych. Zmarł w 1957, został pochowany na cmentarzu w Puławach.
Ożenił się 3 lutego 1910 r. z hrabianką Ludgardą Łubieńską.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[3]
- Złoty Krzyż Zasługi (1939)[4]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ (…) pochowany został na cmentarzu w Puławach. Waingertner Przemysław Wojewodowie łódzcy (cz. 1). Paweł Garapich W: „Kronika miasta Łodzi” nr 3(51)/2010 ISSN 1231-5354 s.131
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Województwa Lwowskiego”. Nr 8, s. 5, 15 sierpnia 1927.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 24.
- ↑ Odznaczenia w sądownictwie. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 60 z 15 marca 1939.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Przemysław Waingertner Wojewodowie łódzcy (cz. 1). Paweł Garapich W: „Kronika miasta Łodzi” nr 3(51)/2010 ISSN 1231-5354 ss.127-132.
- Stanisław Łoza, Czy wiesz kto to jest?, t. 1, Warszawa, 1938.
- Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (pod redakcją Jacka Majchrowskiego), Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, Warszawa 1994.
- Julian Baranowski Organizacja władz administracji ogólnej szczebla wojewódzkiego w Łodzi w latach 1919-1939-1945, W: „Rocznik łódzki” 1994, t. XLI. s. 66-67.
- K. Badziak, J. Baranowski, K. Polit, Powstanie i główne kierunki aktywności administracji województwa łódzkiego w okresie międzywojennym W: Województwo łódzkie 1919-2009, Studia i materiały red. Badziak K., Łapa M., Łódź 2009.
- Przemysław Waingertner , Historie znad Łódki czyli 47 opowieści z dziejów Ziemi Obiecanej, Łódź: Agencja Reklamowa Grafservice Izabela Staniszewska, 2009, ISBN 978-83-929701-0-1, OCLC 750659502 .
|
|
- Notariusze II Rzeczypospolitej
- Starostowie powiatowi II Rzeczypospolitej
- Wojewodowie łódzcy (II Rzeczpospolita)
- Wojewodowie lwowscy
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Absolwenci c.-k. Gimnazjum w Tarnopolu
- Absolwenci Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Ludzie związani ze Skałatem
- Ludzie związani z Tarnopolem
- Ludzie związani ze Złoczowem
- Urodzeni w 1882
- Urzędnicy Generalnego Gubernatorstwa Lubelskiego 1915–1918
- Zmarli w 1957