Słuszkowie herbu Ostoja
Słuszkowie – ród szlachecki pieczętujący się herbem Ostoja, należący do heraldycznego rodu Ostojów (Mościców)[1], wywodzący się z Wielkiego Księstwa Litewskiego[2][3].
Najstarsze świadectwa źródłowe dotyczące rodu[edytuj | edytuj kod]
Poniżej wymienione są ważniejsze świadectwa źródłowe dotyczące Słuszków herbu Ostoja.
- Kasper Niesiecki twierdził, że do herbu Ostoja został przyjęty w czasie unii horodelskiej Jan Słuszka[4][5].
- W roku 1516 bojar królewski Hrehory Omelanowicz Słuszka miał sprawę z Okuszkowiczem[3].
- Na podstawie zachowanych źródeł obecność Słuszków w W. Ks. Litewskim i na Rusi można stwierdzić dopiero w XVI wieku. Za pierwszych, znanych Słuszków, uchwytnych w źródłach, należy uznać Pawła i Iwana (Jana), synów Hrehorego Słuszki Omelanowicza. Paweł Hrehorowicz Słuszka występuje w latach 1538-1571 a Iwan Hrehorowicz Słuszka obecny jest w aktach w latach 1538-1559[6][7].
Majątki ziemskie i miejskie należące do rodu[edytuj | edytuj kod]
Poniżej wymienione są ważniejsze dobra ziemskie i nieruchomości miejskie należące do Słuszków herbu Ostoja.
- Ciapin, Hatawa, Nowy Dwór, Orzeszkowicze, Muchojedowicze (Muchojedy), Wiazyń, Skryhałów, dwór w Mińsku[8], pałac w Wilnie, pałac w Warszawie, Hołowczyn[9], Sielec[10], Smolańce[11], Wołożyn[12], Zerzeń[13], Opaczycze[14], Stołpce[15], Świerżeń[16][17], Szatrowo[18], Chołchło[19], Tajmanów[20], Czaszniki[21][22], Terespol[23].
-
Pałac Słuszków h. Ostoja na Starym Mieście w Wilnie. -
Pałac w Warszawie należący do Elżbiety Słuszczanki h. Ostoja w połowie XVII w. -
Skarbiec w dawnym ogrodzie pałacu Słuszków przy ulicy Aleksandra w Warszawie.
.jpg)
Znani przedstawiciele rodu[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
.jpg)
- Hrehory Służka vel Hrehory Omelanowicz Słuszka (zm. po 1516) – bojar królewski[3][7]. Był synem Omeliana (Emiliana)[24].
- Iwan Hrehorowicz Słuszka (Służka Stary) (zm. przed 1560) – horodniczy kijowski, starosta lubecki, dworzanin królewski. Syn Hrehorego Omelanowicza Słuszki. Jego żoną była Bohdana z Łozków[7].
- Mikołaj Słuszka (zm. ok. 1583) – starosta krzyczewski i owłuczycki. Syn Jana Hrehorowicza Słuszki. Jego żoną była Halszka Kmicianka[7].
- Mikołaj Słuszka (zm. ok. 1597) – rotmistrz królewski. Syn Mikołaja Słuszki, starosty krzyczewskiego. Jego żoną była Hanna Thorowska[7].
- Krzysztof Słuszka (zm. 1620) – wojewoda wendeński. Syn Mikołaja Słuszki, starosty krzyczewskiego. Jego żoną była Zofia Wołłowiczówna 1v. Andrzejowa Zawiszyna[7].
- Mikołaj Kazimierz Słuszka (zm. ok. 1630) – dworzanin królewski. Syn Krzysztofa Słuszki, wojewody wendeńskiego[7].
- Anna Słuszczanka Kaweczyńska (zm. 1634) – podkomorzyna mińska. Córka Mikołaja Słuszki, starosty krzyczewskiego. Jej mężem był Enoch Kaweczyński, podkomorzy miński[7].
- Aleksander Słuszka (1580–1647) – wojewoda trocki w latach 1642–1647, wojewoda nowogrodzki (w 1638), wojewoda miński (w 1633), kasztelan żmudzki (w 1628), kasztelan miński (w 1618), marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (w 1641), starosta rzeczycki, łojowski, mozyrski i homelski. Syn Mikołaja Słuszki, starosty krzyczewskiego. Był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Zofia Konstancja Zenowicz, c. Krzysztofa, wojewody brzeskolitewskiego a drugą Katarzyna Kiszka, c. Krzysztofa, wojewody witebskiego[7].
- Eustachy Adam Słuszka (zm. 1639) – starosta rzeczycki. Był synem Aleksandra Słuszki, wojewody trockiego[7].
- Bogusław Jerzy Słuszka (zm. 1658) – podskarbi nadworny litewski w 1645 roku, krajczy litewski w 1656 roku, stolnik litewski w 1643 roku, starosta rzeczycki w 1639 roku. Syn wojewody trockiego Aleksandra Słuszki.
- Elżbieta (Halszka) Słuszczanka 1v. Kazanowska 2v. Radziejowska (1619–1671) – marszałkowa nadworna koronna, podkanclerzyna koronna. Ojcem jej był Aleksander Słuszka, wojewoda trocki.
- Zygmunt Adam Słuszka (zm. 1674) – chorąży wielki litewski w 1656 roku, chorąży nadworny litewski w 1649 roku, starosta rzeczycki w latach 1658-1672. Ojcem jego był Aleksander Słuszka, wojewoda trocki.
- Józef Bogusław Słuszka (1652-1701) – hetman polny litewski w latach 1685–1701, kasztelan wileński w latach 1685–1701, kasztelan trocki w 1685 roku, marszałek nadworny litewski w 1683 roku, chorąży wielki litewski w 1676 roku, łowczy wielki litewski w 1673 roku, starosta rzeczycki w latach 1672–1688, starosta lanckoroński w 1694 roku, starosta piński, pieniawski, jezierski, starosta latowicki w 1698 roku, ekonom kobryński od 1685 roku. Syn Bogusława Jerzego Słuszki. Jego żoną była Teresa Gosiewska.
- Teresa z Gosiewskich 1v. Słuszczyna 2v. Sapieżyna (zm. 1708) – wojewodzina wileńska, założycielka miasta Terespol[25]. Małżonka Józefa Bogusława Słuszki.
- Dominik Michał Słuszka (1655-1713) – wojewoda połocki w latach 1686–1713, wójt połocki w latach 1686–1713, starosta borysowski, pułkownik generalny Wielkiego Księstwa Litewskiego, marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1681, 1690 i 1695 roku. Syn Bogusława Jerzego Słuszki. Jego małżonką była Konstancja Podbereska, c. Grzegorza, wojewody smoleńskiego.
- Konstancja Słuszczanka Denhoffowa (zm. 1728) – wojewodzina pomorska i malborska. Córka Bogusława Jerzego Słuszki. Jej pierwszym mężem był Władysław Denhoff a drugim Ernest Denhoff[7].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. VIII, s. 413-416.
- ↑ C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 57-82.
- ↑ a b c A. Boniecki, Poczet rodów w Wielkim Księstwie Litewskim w XV i XVI wieku, Warszawa 1887, s. 322.
- ↑ K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. VIII, s. 413.
- ↑ W. Wijuk Kojałowicz, Herbarz rycerstwa W. Ks. Litewskiego tak zwany Compendium, [w:] „Herold Polski”, Kraków 1897, s. 207.
- ↑ C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 60-61.
- ↑ a b c d e f g h i j k l C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 82 (załącznik).
- ↑ C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 61-63.
- ↑ Hołowczyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 108.
- ↑ Sielec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 529.
- ↑ Smolańce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 892.
- ↑ dobra wołożyńskie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 911.
- ↑ Zerzeń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 573.
- ↑ Opaczycze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 538.
- ↑ Stołpce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 365.
- ↑ Świerżeń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 677.
- ↑ C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 66.
- ↑ Szatrowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 808.
- ↑ Chołchło, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 316.
- ↑ Tajmanów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 650.
- ↑ N. Rouba, Przewodnik po Litwie i Białejrusi, Wilno 1909, s. 36-37.
- ↑ Czaszniki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 775.
- ↑ Terespol, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 307.
- ↑ C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 61.
- ↑ Założycielka miasta Terespol - Teresa z Gosiewskich Słuszkowa
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. VIII, s. 413-416.
- A. Boniecki, Poczet rodów w Wielkim Księstwie Litewskim w XV i XVI wieku, Warszawa 1887, s. 322.
- W. Wijuk Kojałowicz, Herbarz rycerstwa W. Ks. Litewskiego tak zwany Compendium, [w:] „Herold Polski”, Kraków 1897, s. 207.
- C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 57-82.
- Polski Słownik Biograficzny, t. XXXIX, s. 134-156.
- A. Walden, Marszałkowie świeccy Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1633–1648, [w:] „Czasopismo Prawno-Historyczne”, t. LXV, 2013, z. 1, s. 169.
- Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Województwo trockie XIV-XVIII wiek, t. 2, pod redakcją A. Rachuby, Warszawa 2009, s. 651.
- Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Województwo Wileńskie XIV-XVIII wiek, t. 1, pod red. A. Rachuby, Warszawa 2004, s. 727.
- Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku, spisy opracowali H. Lulewicz i A. Rachuba, Kórnik 1994, s. 241.
- Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Ziemia połocka i województwo połockie XIV–XVIII wiek, t. 5, pod redakcją H. Lulewicza, Warszawa 2018, s. 294.
- N. Rouba, Przewodnik po Litwie i Białejrusi, Wilno 1909, s. 36-37.
- Teki Dworzaczka, Biblioteka Kórnicka, PAN.