Kowno: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
ilustracje |
→Historia: drobne merytoryczne, drobne merytoryczne na podstawie Słownika Geograficznego Ziem Polskich |
||
Linia 40: | Linia 40: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Pierwsze wzmianki o zamku w Kownie pochodzą z [[1361]] roku, jednak miasto w jego pobliżu powstało w niezasiedlonym wcześniej miejscu dopiero na początku XV wieku<ref>Aleksandras Vaskelis, Dainius Balciunas "Lokacja średniowiecznego miasta w Kownie" [w:] "Procesy lokacyjne w Europie Środkowo-Wschodniej", Wrocław 2006, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, s.49-53</ref>. [[Zamek w Kownie]] bronił [[Litwini|Litwinów]] przed najazdami [[zakon krzyżacki|Krzyżaków]], którzy jednak zdobywali go wielokrotnie, m.in. w [[1362]] roku. W [[1384]] roku Krzyżacy wznieśli, zachowany do dziś, nowy murowany zamek mający stanowić bazę wypadową do dalszych najazdów, szczególnie na [[Wilno]] i [[Troki]]. W tym czasie przy zamku powstała ufortyfikowana faktoria handlowa należąca do Gdańska, z której eksportowano drewno, wosk, miód, smołę i dostarczane przez Żmudzinów dziewczęta<ref>Jolanta Kucharska "Ilustrowany przewodnik po zabytkach na Wileńszczyźnie i Żmudzi", Burchard Edition, 2004, ISBN 83-87654-15-9, s.94</ref>. Ostatecznie przynależność państwowa Kowna uregulowana została po [[Bitwa pod Grunwaldem|bitwie grunwaldzkiej]] ([[1410]]) i [[pokój toruński 1411|pokoju toruńskim]] ([[1411]]). |
Pierwsze wzmianki o zamku w Kownie pochodzą z [[1361]] roku, jednak miasto w jego pobliżu powstało w niezasiedlonym wcześniej miejscu dopiero na początku XV wieku<ref>Aleksandras Vaskelis, Dainius Balciunas "Lokacja średniowiecznego miasta w Kownie" [w:] "Procesy lokacyjne w Europie Środkowo-Wschodniej", Wrocław 2006, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, s.49-53</ref>. [[Zamek w Kownie]] bronił [[Litwini|Litwinów]] przed najazdami [[zakon krzyżacki|Krzyżaków]], którzy jednak zdobywali go wielokrotnie, m.in. w [[1362]] roku. W [[1384]] roku Krzyżacy wznieśli, zachowany do dziś, nowy murowany zamek nazwany przez nich ''Ritterswerder'' mający stanowić bazę wypadową do dalszych najazdów, szczególnie na [[Wilno]] i [[Troki]]. W tym czasie przy zamku powstała ufortyfikowana faktoria handlowa należąca do Gdańska, z której eksportowano drewno, wosk, miód, smołę i dostarczane przez Żmudzinów dziewczęta<ref>Jolanta Kucharska "Ilustrowany przewodnik po zabytkach na Wileńszczyźnie i Żmudzi", Burchard Edition, 2004, ISBN 83-87654-15-9, s.94</ref>. W 1391 zamek w Kownie był miejsce zbornym w czasie Krzyżackiego najazdu na Litwę, a w 1396 roku w jego murach wielki mistrz krzyżacki podpisał z Witoldem zawieszenie broni, po którym podpisano [[Pokój na wyspie Salin]] w 1398 r., na mocy którego Kowno stało się miastem nadgranicznym pomiędzy Litwą i opanowaną przez Krzyżaków Żmudzią. Krzyżacy po 1398 roku wybudowali milę od Kowna nowy [[Czerwony Dwór (Litwa)|zamek ''Gotteswerder'']]. W 1404 roku w zamku w Kownie odbył się zjazd Witolda z wielkim mistrzem krzyżackim, na którym Żmudzini złożyli hołd wielkiemu mistrzowie. W dniu 6 stycznia 1408 roku na zamku odbył się kolejny zjazd, na którym stawił się wielki mistrz [[Ulrich von Jungingen]], mistrz inflancki i król Polski Władysław Jagiełło oraz będący między nimi rozjemcą Witold. Ostatecznie przynależność państwowa Kowna uregulowana została po [[Bitwa pod Grunwaldem|bitwie grunwaldzkiej]] ([[1410]]) i [[pokój toruński 1411|pokoju toruńskim]] ([[1411]]). |
||
[[Plik:Perkuno namas 2006-06-30.jpg|thumb|left|200px|Gotycki tzw. „Dom Perkuna”]] |
[[Plik:Perkuno namas 2006-06-30.jpg|thumb|left|200px|Gotycki tzw. „Dom Perkuna”]] |
||
Początkiem miasta był rok [[1408]], w którym książę [[Witold Kiejstutowicz]] lokował w pobliżu zamku osadę, której nadał prawa miejskie ([[prawo magdeburskie|magdeburskie]]), dzięki czemu powstał samorząd administracyjny, gospodarczy i sądowy. Badania archeologiczne wskazują, że miasto powstało w miejscu wcześniej niezasiedlonym. Prawa miejskie potwierdził król Kazimierz Jagiellończyk w 1440 i 1463 nadając miastu nowe grunty nad Niemnem. Dopiero pod koniec XV wieku w mieście pojawiły się pierwsze murowane zabudowania i szacuje się, że miasto liczyło ok. 500-600 mieszkańców. W tym okresie nastąpił szybki rozwój miasta, ponieważ szacuje się, że około 1570 roku Kowno mogło liczyć już ok. 5 tys. mieszkańców<ref>Aleksandras Vaskelis, Dainius Balciunas "Lokacja średniowiecznego miasta w Kownie" [w:] "Procesy lokacyjne w Europie Środkowo-Wschodniej", Wrocław 2006, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, s.49-53</ref>. W [[1581]] Kowno otrzymało [[prawo składu]]. Od tego czasu miasto rozwijało się pomyślnie, mimo wybuchających raz po raz pożarów (1537, 1731), epidemii cholery i dżumy, a także powodzi. W latach 1655-1661 miasto okupowały wojska moskiewskie, co spowodowało jego upadek. W latach 1701-1707 było okupowane przez wojska szwedzkie. Ponowny rozwój miasta przypadł na drugą połowę [[XVIII wiek]]u. Projektowanego na [[Sejm grodzieński (1793)|sejmie grodzieńskim]] województwa kowieńskiego nie utworzono z powodu [[III rozbiór Polski|III rozbioru Polski]]. W jego wyniku miasto przypadło [[Rosja|Rosji]] i włączono je w obręb guberni wileńskiej. W czasie [[Inwazja na Rosję (1812)|inwazji na Rosję]] w dniu 24 czerwca 1812 roku do Kowna ze swoją armią dotarł [[Napoleon Bonaparte]] i zajął kwaterę w klasztorze św. Krzyża (karmelitów). Następnie udał się po południu obejrzeć spalony most na Willi i obserwował przeprawę wpław na drugi brzeg [[szwadron]]u szwoleżerów gwardii [[Jan Kozietulski|Jana Kozietulskiego]] u jej ujścia do Niemna. Niestety miasto w następnych dniach zostało rozgrabione przez przechodzącą [[Wielka Armia|Wielką Armię]]. Po jej przejściu zlokalizowano w mieście magazyny żywności i uzbrojenia dla wojska oraz zbudowano reduty obronne. Ponownie Kowno ucierpiało podczas odwrotu wojsk Napoleona spod Moskwy w dniach 12 i 13 grudnia [[1812]] roku. Żołnierze francuscy i niemieccy dokonywali licznych rabunków, a następnie oddziały marszałka [[Michel Ney|Neya]] odpierały w mieście rosyjskich kozaków<ref>Dariusz Nawrot "Litwa i Napoleon", Wyd. UŚ, Katowice 2008, s.174-177,672</ref>. Mieszkańcy Kowna aktywnie uczestniczyli w powstaniach narodowych, [[powstanie listopadowe|listopadowym (1830)]] i [[powstanie styczniowe|styczniowym (1863)]], co nie pozostało bez wpływu na stosunek władz rosyjskich do grodu nad Niemnem. |
Początkiem miasta był rok [[1408]], w którym książę [[Witold Kiejstutowicz]] lokował w pobliżu zamku osadę, której nadał prawa miejskie ([[prawo magdeburskie|magdeburskie]]), dzięki czemu powstał samorząd administracyjny, gospodarczy i sądowy. Badania archeologiczne wskazują, że miasto powstało w miejscu wcześniej niezasiedlonym. Prawa miejskie potwierdził król Kazimierz Jagiellończyk w 1440 i 1463 nadając miastu nowe grunty nad Niemnem. Dopiero pod koniec XV wieku w mieście pojawiły się pierwsze murowane zabudowania i szacuje się, że miasto liczyło ok. 500-600 mieszkańców. W tym okresie nastąpił szybki rozwój miasta, ponieważ szacuje się, że około 1570 roku Kowno mogło liczyć już ok. 5 tys. mieszkańców<ref>Aleksandras Vaskelis, Dainius Balciunas "Lokacja średniowiecznego miasta w Kownie" [w:] "Procesy lokacyjne w Europie Środkowo-Wschodniej", Wrocław 2006, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, s.49-53</ref>. W [[1581]] Kowno otrzymało [[prawo składu]]. Od tego czasu miasto rozwijało się pomyślnie, mimo wybuchających raz po raz pożarów (1537, 1731), epidemii cholery i dżumy, a także powodzi. W latach 1655-1661 miasto okupowały wojska moskiewskie, co spowodowało jego upadek. W latach 1701-1707 było okupowane przez wojska szwedzkie. Ponowny rozwój miasta przypadł na drugą połowę [[XVIII wiek]]u. Projektowanego na [[Sejm grodzieński (1793)|sejmie grodzieńskim]] województwa kowieńskiego nie utworzono z powodu [[III rozbiór Polski|III rozbioru Polski]]. W jego wyniku miasto przypadło [[Rosja|Rosji]] i włączono je w obręb guberni wileńskiej. W czasie [[Inwazja na Rosję (1812)|inwazji na Rosję]] w dniu 24 czerwca 1812 roku do Kowna ze swoją armią dotarł [[Napoleon Bonaparte]] i zajął kwaterę w klasztorze św. Krzyża (karmelitów). Następnie udał się po południu obejrzeć spalony most na Willi i obserwował przeprawę wpław na drugi brzeg [[szwadron]]u szwoleżerów gwardii [[Jan Kozietulski|Jana Kozietulskiego]] u jej ujścia do Niemna. Niestety miasto w następnych dniach zostało rozgrabione przez przechodzącą [[Wielka Armia|Wielką Armię]]. Po jej przejściu zlokalizowano w mieście magazyny żywności i uzbrojenia dla wojska oraz zbudowano reduty obronne. Ponownie Kowno ucierpiało podczas odwrotu wojsk Napoleona spod Moskwy w dniach 12 i 13 grudnia [[1812]] roku. Żołnierze francuscy i niemieccy dokonywali licznych rabunków, a następnie oddziały marszałka [[Michel Ney|Neya]] odpierały w mieście rosyjskich kozaków<ref>Dariusz Nawrot "Litwa i Napoleon", Wyd. UŚ, Katowice 2008, s.174-177,672</ref>. Mieszkańcy Kowna aktywnie uczestniczyli w powstaniach narodowych, [[powstanie listopadowe|listopadowym (1830)]] i [[powstanie styczniowe|styczniowym (1863)]], co nie pozostało bez wpływu na stosunek władz rosyjskich do grodu nad Niemnem. |
Wersja z 11:06, 8 wrz 2012
Szablon:Miasto zagranica infobox Kowno (lit. Kaunas; ⓘwymowa, biał. Коўна, ros. Каунас, Ковно lub Ковна; jidysz קאָוונע; Kowne) – drugie pod względem liczby mieszkańców miasto Litwy (około 320 tys. mieszkańców w 2011 roku[1]) i największy ośrodek przemysłowy kraju. Położone w środkowej Litwie u zbiegu Niemna i Wilii.
Do 1918 Kowno było miastem granicznym, a współczesne lewobrzeżne dzielnice Aleksota i Poniemoń leżały w Królestwie Polskim.
W okresie międzywojennym Kowno, od 1920 roku, pełniło rolę stolicy Litwy. W okresie tym liczba mieszkańców wzrosła z 90 tys. do 150 tys. Obecnie jest to miasto z największym udziałem populacji litewskiej – ok. 88%[2] spośród 336 912 mieszkańców.
W mieście znajduje się stacja kolejowa Kaunas.
Historia
Pierwsze wzmianki o zamku w Kownie pochodzą z 1361 roku, jednak miasto w jego pobliżu powstało w niezasiedlonym wcześniej miejscu dopiero na początku XV wieku[3]. Zamek w Kownie bronił Litwinów przed najazdami Krzyżaków, którzy jednak zdobywali go wielokrotnie, m.in. w 1362 roku. W 1384 roku Krzyżacy wznieśli, zachowany do dziś, nowy murowany zamek nazwany przez nich Ritterswerder mający stanowić bazę wypadową do dalszych najazdów, szczególnie na Wilno i Troki. W tym czasie przy zamku powstała ufortyfikowana faktoria handlowa należąca do Gdańska, z której eksportowano drewno, wosk, miód, smołę i dostarczane przez Żmudzinów dziewczęta[4]. W 1391 zamek w Kownie był miejsce zbornym w czasie Krzyżackiego najazdu na Litwę, a w 1396 roku w jego murach wielki mistrz krzyżacki podpisał z Witoldem zawieszenie broni, po którym podpisano Pokój na wyspie Salin w 1398 r., na mocy którego Kowno stało się miastem nadgranicznym pomiędzy Litwą i opanowaną przez Krzyżaków Żmudzią. Krzyżacy po 1398 roku wybudowali milę od Kowna nowy zamek Gotteswerder. W 1404 roku w zamku w Kownie odbył się zjazd Witolda z wielkim mistrzem krzyżackim, na którym Żmudzini złożyli hołd wielkiemu mistrzowie. W dniu 6 stycznia 1408 roku na zamku odbył się kolejny zjazd, na którym stawił się wielki mistrz Ulrich von Jungingen, mistrz inflancki i król Polski Władysław Jagiełło oraz będący między nimi rozjemcą Witold. Ostatecznie przynależność państwowa Kowna uregulowana została po bitwie grunwaldzkiej (1410) i pokoju toruńskim (1411).
Początkiem miasta był rok 1408, w którym książę Witold Kiejstutowicz lokował w pobliżu zamku osadę, której nadał prawa miejskie (magdeburskie), dzięki czemu powstał samorząd administracyjny, gospodarczy i sądowy. Badania archeologiczne wskazują, że miasto powstało w miejscu wcześniej niezasiedlonym. Prawa miejskie potwierdził król Kazimierz Jagiellończyk w 1440 i 1463 nadając miastu nowe grunty nad Niemnem. Dopiero pod koniec XV wieku w mieście pojawiły się pierwsze murowane zabudowania i szacuje się, że miasto liczyło ok. 500-600 mieszkańców. W tym okresie nastąpił szybki rozwój miasta, ponieważ szacuje się, że około 1570 roku Kowno mogło liczyć już ok. 5 tys. mieszkańców[5]. W 1581 Kowno otrzymało prawo składu. Od tego czasu miasto rozwijało się pomyślnie, mimo wybuchających raz po raz pożarów (1537, 1731), epidemii cholery i dżumy, a także powodzi. W latach 1655-1661 miasto okupowały wojska moskiewskie, co spowodowało jego upadek. W latach 1701-1707 było okupowane przez wojska szwedzkie. Ponowny rozwój miasta przypadł na drugą połowę XVIII wieku. Projektowanego na sejmie grodzieńskim województwa kowieńskiego nie utworzono z powodu III rozbioru Polski. W jego wyniku miasto przypadło Rosji i włączono je w obręb guberni wileńskiej. W czasie inwazji na Rosję w dniu 24 czerwca 1812 roku do Kowna ze swoją armią dotarł Napoleon Bonaparte i zajął kwaterę w klasztorze św. Krzyża (karmelitów). Następnie udał się po południu obejrzeć spalony most na Willi i obserwował przeprawę wpław na drugi brzeg szwadronu szwoleżerów gwardii Jana Kozietulskiego u jej ujścia do Niemna. Niestety miasto w następnych dniach zostało rozgrabione przez przechodzącą Wielką Armię. Po jej przejściu zlokalizowano w mieście magazyny żywności i uzbrojenia dla wojska oraz zbudowano reduty obronne. Ponownie Kowno ucierpiało podczas odwrotu wojsk Napoleona spod Moskwy w dniach 12 i 13 grudnia 1812 roku. Żołnierze francuscy i niemieccy dokonywali licznych rabunków, a następnie oddziały marszałka Neya odpierały w mieście rosyjskich kozaków[6]. Mieszkańcy Kowna aktywnie uczestniczyli w powstaniach narodowych, listopadowym (1830) i styczniowym (1863), co nie pozostało bez wpływu na stosunek władz rosyjskich do grodu nad Niemnem.
W 1842 roku Kowno stało się stolicą guberni obejmującej zachodnią Litwę, co wpłynęło na przyspieszenie rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego miasta. W 1861 oddano linię kolejową łączącą miasto z Królewcem i Warszawą. W sierpniu 1861 roku w związku z rocznicą Unii w Krewie w mieście odbyła się Manifestacja Jedności Rzeczypospolitej Obojga Narodów, która zgromadziła kilkanaście tysięcy manifestantów. Pod koniec XIX wieku powstało Muzeum Miejskie, teatr i pierwsza biblioteka miejska. Po 1882 roku władze rosyjskie rozpoczęły budowę wokół miasta twierdzy z 9 fortami, którą ukończono w większości w 1887 roku. Wpłynęło to na zakaz budowy domów wyższych niż trzy piętra. Miasto zachowało więc swój prowincjonalny (w porównaniu z Wilnem) wygląd. W 1908 roku w Kownie powstała parafia mariawicka, która istniała do końca 20-lecia międzywojennego.
Plany carskie nie na wiele się zdały, gdyż Niemcy zdobyli Kowno 18 sierpnia 1915 roku i okupowali je aż do 1919 roku. 21 grudnia 1918 roku agenci sowieccy powołali tu republikę radziecką, która nie ciesząc się ani poparciem Litwinów i Polaków, ani tym bardziej Niemców, upadła po kilkunastu dniach. W mieście zaczęła rządzić kierowana przez Basanavičiusa Taryba z Smetoną, Voldemarasem i Narutowiczem i innymi w składzie (Wilno było pod okupacją sowiecką). W wyniku wyborów do samorządu w roku 1919 do 71 osobowej Rady Miejskiej zostało wybranych 30 Polaków, 22 Żydów, 12 Litwinów, 6 Niemców i 1 Rosjanin. W dwudziestoleciu międzywojennym Kowno stało się de facto (choć nie de iure) siedzibą władz państwowych. Z prowincjonalnego miasteczka przekształciło się w miasto na skalę regionu. Tu miały swą siedzibę ośrodki naukowe, gospodarcze, bankowe i kulturalne Litwy. Zorganizowano Uniwersytet im. Witolda Wielkiego, konserwatorium oraz Szkołę Sztuki. Powstał teatr dramatyczny, oraz pierwsza na Litwie rozgłośnia radiowa.
W dniu 26 września 1926 r. w Kownie w kościele św. Trójcy i na pobliskim cmentarzu doszło do pogromu ludności polskiej, podczas którego Litwini pobili pałkami i poranili nożami około 50 Polaków, przy obojętności litewskiej policji[7][8], natomiast 23 maja 1930 roku doszło w mieście do zajść antypolskich, w których ucierpiało m.in. Gimnazjum Polskie przy ul. Leśnej, redakcja gazety Dzień Kowieński, cukiernię Perkowskiego, polską księgarnię "Stella" przy ul.Kiejstuta 29, zakład fotograficzny Sawsienowicza i polski klub sportowy "Sparta"[9]. W 1940 roku Kowno liczyło 160 tys. mieszkańców (w ciągu dwudziestu lat niepodległości liczba mieszkańców wzrosła dwukrotnie). To tutaj (a nie w Wilnie) „sejm ludowy” proklamował samolikwidację państwa i przyłączenie się do ZSRR. Po wejściu Niemców Litwini zorganizowali w Kownie pogrom, w którym zginęło 3,8 tysięcy Żydów.
W czasie okupacji niemieckiej w mieście swą siedzibę miały władze hitlerowskie. W tzw. IX forcie kowieńskim Niemcy urządzili obóz koncentracyjny (KL Kauen), w którym zgładzono około 100 tys. Żydów i Cyganów.
15 maja 1972 student Romas Kalanta dokonał publicznego samospalenia na skwerze przy Alei Wolności, w proteście przeciwko okupacji Litwy przez ZSRR, co stało się powodem dwudniowych krwawych zamieszek w mieście.
Zabytki
- ruiny zamku w Kownie (XIV-XVI wiek)
- archikatedra śś. Piotra i Pawła, gotycka (XV-XVII wiek)
- kaplica neogotycka z 1893 r. wg proj. Franciszka Wyganowskiego
- Kościół św. Gertrudy, gotycki z II poł. XV-XVI w.
- Zespół klasztorny bernardynów z lat 1487-1502 fundacji kasztelana S.Sędziwojewskiego
- Kościół Św. Jerzego, zbudowany w XV wieku dla bernardynów, w stylu gotyckim, w kształcie trójnawowej hali z wielkimi, strzelistymi oknami, z ołtarzem z 1703 r., od czasów ZSRR zamknięty[10]
- Klasztor na planie czworoboku pierwotnie gotycki, obecnie neobarokowy
- Kościół Wniebowzięcia NMP (tzw. kościół Witolda), gotycki, z pocz. XV w., najstarszy w Kownie, fundowany przez wielkiego księcia Witolda po bitwie nad Worsklą w 1399 r. dla franciszkanów, pierwotnie bezwieżowy[11]
- Zespół klasztorny jezuitów z XVII-XVIII w.
- kościół jezuitów pw. św. Franciszka Ksawerego, barokowy z l. 1666-1759
- Klasztor jezuitów z l. 1761-68
- Klasztor w Pożajściu zakonu kamedułów z l. 1667-74
- ratusz miejski zwany „Białym Łabędziem” (XVI wiek)
- Dom Perkuna (XVI w.)
- Zespół klasztorny karmelitów
- Kościół św. Krzyża z 1685 r., barokowy.
- Klasztor karmelitów
- kapliczka neogotycka z 1901 r.
- brama barokowa
- Pałac Godlewskiego
- Kościół ewangelicko-augsburski z 1683 r., z wieżą z 1862 r.
- Synagoga Chóralna (1871)
- Zespół klasztorny dominikanów z XVII w.
- Klasztor Dominikanów w Kownie
- Kościół p.w. Przenajświętszego Sakramentu, z fasadą z czasów przebudowy na cerkiew w XIX w.
- Zespół klasztorny bernardynek z lat 1624-1634
- Kościół św. Trójcy z 1624 r.
- Klasztor i Pałac Massalskiego w Kownie w stylu renesansowym
- mur z XVII w.
- meczet
- Kościół św. Michała Archanioła w Kownie – dawna cerkiew prawosławna, kościół garnizonowy w stylu bizantyjskim.
- Kościół św. Mikołaja i klasztor benedyktynek z 1825 r.
- Cmentarz karmelicki w Kownie
- Budynek Gimnazjum Polskiego z 1929 r. na ul. Miškų gatvė
- Dolina Mickiewicza
Sport
Miasto jest jednym z litewskich centrów sportu. Spośród wszystkich klubów z Kowna największym uznaniem od lat zasłużenie cieszy się drużyna koszykarska Žalgirisu.
Najbardziej znanym i utytułowanym klubem piłkarskim jest FBK Kowno. W najwyższej lidze gra obecnie także Atletas Kowno. Znanym klubem jest też Inkaras Kowno.
Mieszkańcy wg narodowości
w roku 2002:
w roku 1939:
w roku 1919:
za Stanisława Augusta miasto liczyło 28 tys. mieszkańców[12], w tym:
Znane postacie urodzone w Kownie
Lista osób urodzonych w Kownie, które mają biogram na stronach Wikipedii
- Valdas Adamkus - litewski polityk i działacz społeczny, dwukrotnie prezydent Litwy
- Audrys Juozas Bačkis - litewski duchowny katolicki, arcybiskup Wilna, kardynał
- Adolf Giżyński – polski organizator drużyn harcerskich, przywódca harcerstwa polskiego na międzywojennej Litwie
- Emma Goldman - anarchistka znana ze swych radykalnych wolnościowo-socjalistycznych i feministycznych pism i wypowiedzi
- Ignacy Jasiukowicz - polski przedsiębiorca, dyrektor czołowych przedsiębiorstw metalurgicznych w Rosji
- Julius Jewelowski – członek Senatu Wolnego Miasta Gdańska (I i III kadencji Volkstagu), kowieński Żyd
- Tadeusz Kognowicki – polski harcmistrz, komendant harcerstwa polskiego na międzywojennej Litwie
- Wojciech Wijuk Kojałowicz - polsko-litewski historyk i teolog, jezuita
- Władysław Komar – polski sportowiec, jeden z najlepszych polskich miotaczy kulą w historii tej konkurencji, mistrz olimpijski z Monachium w 1972, aktor, artysta estradowy
- Vytautas Landsbergis – litewski polityk i muzykolog, głowa Państwa Litewskiego w latach 1990–1992, poseł i eurodeputowany
- Emmanuel Levinas - filozof francuski (pochodzenia żydowsko-litewskiego) oraz komentator Talmudu
- Gustaw Lutkiewicz - polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny oraz radiowy, piosenkarz
- George Maciunas - amerykański artysta litewskiego pochodzenia
- Julian Mickiewicz - polski powstaniec styczniowy, komisarz powstańczy województwa kowieńskiego
- Hermann Minkowski - niemiecki matematyk i fizyk pochodzenia polskiego
- Oskar Minkowski - niemiecki lekarz pochodzenia polskiego
- Donatas Motiejūnas - litewski koszykarz grający na pozycjach silnego skrzydłowego oraz środkowego
- Arvydas Sabonis - koszykarz litewski, mistrz olimpijski (w barwach ZSRR), odnoszący sukcesy także w lidze NBA.
- Aleksander Silbernik - polski kupiec i esperantysta
- Wiktor Sukiennicki – polski prawnik, historyk, sowietolog, teoretyk prawa
- Stanisław Karol Władyczko - polski lekarz neurolog i psychiatra, profesor
- Kazimierz Wołkowycki – polski działacz środowisk robotniczych i polonijnych w przedwojennej Litwie, poseł na Sejm w latach 1923–1926
Współpraca zagraniczna
Zobacz też
- Cmentarz Petraszuński w Kownie
- Manifestacja Jedności Rzeczypospolitej Obojga Narodów w Kownie w 1861 r.
- Most Konstantinasa Čiurlionisa w Kownie
- Muzeum Zoologiczne Tadasa Ivanauskasa w Kownie
- Kowieńskie Centrum Kultury Różnych Narodów
- Dolina Mickiewicza
Linki zewnętrzne
- Kowno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 522 .
- Strona internetowa miasta Kowna (w jęz. litewskim i angielskim)
- Zdjęcie satelitarne z Google Maps
- Kilka zdjęć m.in. Kowna
- Twierdza Kowno
- Zdjęcia z Kowna
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwiespis
BŁĄD PRZYPISÓW - ↑ http://przewodnik.onet.pl/1168,1823,1061247,,,,Kowno,artykul.html udostępniono 06.10.2009.
- ↑ Aleksandras Vaskelis, Dainius Balciunas "Lokacja średniowiecznego miasta w Kownie" [w:] "Procesy lokacyjne w Europie Środkowo-Wschodniej", Wrocław 2006, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, s.49-53
- ↑ Jolanta Kucharska "Ilustrowany przewodnik po zabytkach na Wileńszczyźnie i Żmudzi", Burchard Edition, 2004, ISBN 83-87654-15-9, s.94
- ↑ Aleksandras Vaskelis, Dainius Balciunas "Lokacja średniowiecznego miasta w Kownie" [w:] "Procesy lokacyjne w Europie Środkowo-Wschodniej", Wrocław 2006, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, s.49-53
- ↑ Dariusz Nawrot "Litwa i Napoleon", Wyd. UŚ, Katowice 2008, s.174-177,672
- ↑ Pogrom polskiej procesji jubileuszowej w Kownie, "Chata Rodzinna", nr 36 z 3 października 1926, s.2-3
- ↑ "Chata Rodzinna", nr 37 z 17 października 1926 r., s.1
- ↑ Przeciwpolskie demonstracje w Kownie w piątek 23 maja r.b., "Chata Rodzinna", nr 21 z 1 czerwca 1930, s. 2–3
- ↑ o kościele zobacz też http://www.zapala.pl/eb/litw2003/kowno.htm
- ↑ o kościele zobacz też http://www.zapala.pl/eb/litw2003/kowno.htm
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom IV – wynik wyszukiwania – DIR.