Przejdź do zawartości

Franz Jonas: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
Nie podano opisu zmian
Linia 17: Linia 17:
|quote =
|quote =
}}
}}
'''Franz Josef Jonas''' ({{Wymowa|De-at Franz Jonas.ogg|[fʀanʦ ˈjoːnas]}}; ur. [[4 października]] [[1899]]<ref>Według przekazów Franz Jonas urodził się w rzeczywistości 29 września, a datę 4 października miała wpisać położna (zob. {{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20071008030144/http://www.europaschule.at/es/index.php?option=com_content&task=view&id=36&Itemid=61 |tytuł = Franz Jonas |data = 31 marca 2006 |opublikowany = europaschule.at |język = de |data dostępu = 2020-09-20}}).</ref> w [[Wiedeń|Wiedniu]], zm. [[24 kwietnia]] [[1974]] tamże<ref name="parl">{{Cytuj stronę |url = https://www.parlament.gv.at/WWER/PAD_00737/index.shtml |tytuł = Franz Jonas |opublikowany = parlament.gv.at |język = de |data dostępu = 2020-09-20}}</ref>) [[austria]]cki polityk, działacz [[Socjaldemokratyczna Partia Austrii|Socjalistycznej Partii Austrii]], deputowany, od 1951 do 1965 burmistrz [[Wiedeń|Wiednia]], w latach 1965–1974 [[Prezydenci Austrii|prezydent Austrii]].
'''Franz Josef Jonas''' ({{Wymowa|De-at Franz Jonas.ogg|[fʀanʦ ˈjoːnas]}}; ur. [[4 października]] [[1899]]<ref>Według przekazów Franz Jonas urodził się w rzeczywistości 29 września, a datę 4 października miała wpisać położna (zob. {{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20071008030144/http://www.europaschule.at/es/index.php?option=com_content&task=view&id=36&Itemid=61 |tytuł = Franz Jonas |data = 31 marca 2006 |opublikowany = europaschule.at |język = de |data dostępu = 2020-09-20}}).</ref> w [[Wiedeń|Wiedniu]], zm. [[24 kwietnia]] [[1974]] tamże<ref name="parl">{{Cytuj stronę |url = https://www.parlament.gv.at/WWER/PAD_00737/index.shtml |tytuł = Franz Jonas |opublikowany = parlament.gv.at |język = de |data dostępu = 2020-09-20}}</ref>) [[austria]]cki polityk, działacz [[Socjaldemokratyczna Partia Austrii|Socjalistycznej Partii Austrii]], deputowany, od 1951 do 1965 burmistrz [[Wiedeń|Wiednia]], w latach 1965–1974 [[Prezydenci Austrii|prezydent Austrii]].


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Urodził się w rodzinie robotniczej. Od 1913 przyuczał się do zawodu zecera, uczęszczał również do branżowej szkoły zawodowej. W 1917 w okresie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] zmobilizowany, wysłany na front rosyjski, a następnie na [[Bitwy nad Isonzo|front włoski]]. Po wojnie wstąpił do wojska nowej republiki, po czym w 1919 brał udział w walkach w [[Karyntia|Karyntii]]. Później pracował jako zecer i korektor. Działał w związku zawodowym drukarzy, młodzieżowej socjalistycznej organizacji robotniczej i Sozialdemokratische Arbeiterpartei (SDAP), poprzedniczce Socjalistycznej Partii Austrii. W 1923 zdał egzamin nauczycielski w zakresie [[esperanto]], prowadził później kursy językowe. Od 1928 był słuchaczem szkoły robotniczej w dzielnicy [[Döbling]]<ref name="bio">{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20071008030144/http://www.europaschule.at/es/index.php?option=com_content&task=view&id=36&Itemid=61 |tytuł = Franz Jonas |data = 31 marca 2006 |opublikowany = europaschule.at |język = de |data dostępu = 2020-09-20}}</ref>. W latach 1932–1934 pełnił funkcję sekretarza SDAP w dzielnicy [[Floridsdorf]]<ref name="af">{{Cytuj stronę |url = https://austria-forum.org/af/AEIOU/Jonas,_Franz |tytuł = Jonas, Franz |opublikowany = austria-forum.org |język = de |data dostępu = 2020-09-20}}</ref>. W połowie lat 30. z powodów politycznych więziony, po zwolnieniu przez jakiś czas bezrobotny. Od 1938 ponownie pracował jako zecer, a od 1939 jako urzędnik do spraw rozliczeń w fabryce lokomotyw<ref name="bio" />.
Urodził się w rodzinie robotniczej. Od 1913 przyuczał się do zawodu zecera, uczęszczał również do branżowej szkoły zawodowej. W 1917 w okresie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] zmobilizowany, wysłany na front rosyjski, a następnie na [[Bitwy nad Isonzo|front włoski]]. Po wojnie wstąpił do wojska nowej republiki, po czym w 1919 brał udział w walkach w [[Karyntia|Karyntii]]. Później pracował jako zecer i korektor. Działał w związku zawodowym drukarzy, młodzieżowej socjalistycznej organizacji robotniczej i Sozialdemokratische Arbeiterpartei (SDAP), poprzedniczce Socjalistycznej Partii Austrii. W 1923 zdał egzamin nauczycielski w zakresie [[esperanto]], prowadził później kursy językowe. Od 1928 był słuchaczem szkoły robotniczej w dzielnicy [[Döbling]]<ref name="bio">{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20071008030144/http://www.europaschule.at/es/index.php?option=com_content&task=view&id=36&Itemid=61 |tytuł = Franz Jonas |data = 31 marca 2006 |opublikowany = europaschule.at |język = de |data dostępu = 2020-09-20}}</ref>. W latach 1932–1934 pełnił funkcję sekretarza SDAP w dzielnicy [[Floridsdorf]]<ref name="af">{{Cytuj stronę |url = https://austria-forum.org/af/AEIOU/Jonas,_Franz |tytuł = Jonas, Franz |opublikowany = austria-forum.org |język = de |data dostępu = 2020-09-20}}</ref>. W połowie lat 30. z powodów politycznych więziony, po zwolnieniu przez jakiś czas bezrobotny. Od 1938 ponownie pracował jako zecer, a od 1939 jako urzędnik do spraw rozliczeń w fabryce lokomotyw<ref name="bio" />.


Po wojnie powrócił do działalności politycznej. W 1945 został członkiem władz dzielnicy Floridsdorf, a rok później jej burmistrzem. W 1948 dołączył do władz wykonawczych Wiednia, w których odpowiadał kolejno za kwestie dotyczące żywności (do 1949) i budownictwa (do 1951)<ref name="parl" />. Gdy w 1951 [[Theodor Körner]] został prezydentem Austrii, Franz Jonas zastąpił go na stanowisku burmistrza Wiednia<ref name="bio" />. Zajmował je do 1965. W międzyczasie był też członkiem [[Rada Federalna (Austria)|Rady Federalnej]] (1952–1953) oraz [[Rada Narodowa (Austria)|Rady Narodowej]] VII, VIII, IX i X kadencji (1953–1965)<ref name="parl" />.
Po wojnie powrócił do działalności politycznej. W 1945 został członkiem władz dzielnicy Floridsdorf, a rok później jej burmistrzem. W 1948 dołączył do władz wykonawczych Wiednia, w których odpowiadał kolejno za kwestie dotyczące żywności (do 1949) i budownictwa (do 1951)<ref name="parl" />. Gdy w 1951 [[Theodor Körner]] został prezydentem Austrii, Franz Jonas zastąpił go na stanowisku burmistrza Wiednia<ref name="bio" />, które zajmował do 1965 roku. W międzyczasie był też członkiem [[Rada Federalna (Austria)|Rady Federalnej]] (1952–1953) oraz [[Rada Narodowa (Austria)|Rady Narodowej]] VII, VIII, IX i X kadencji (1953–1965)<ref name="parl" />.


W 1965 wystartował w [[wybory prezydenckie w Austrii w 1965 roku|wyborach prezydenckich]], które wygrał z wynikiem 50,7% głosów, pokonując byłego [[Austriacka Partia Ludowa|chadeckiego]] kanclerza [[Alfons Gorbach|Alfonsa Gorbacha]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20110615132226/http://www.bmi.gv.at/cms/BMI_wahlen/bundespraes/historisches/BPW_1965.pdf |tytuł = Die Wahl des Bundespräsidenten am 23. Mai 1965. |opublikowany = bmi.gv.at |język = de |data dostępu = 2020-09-20}}</ref>. Urząd objął 9 czerwca tegoż roku<ref name="parl" />. W [[wybory prezydenckie w Austrii w 1971 roku|1971]] z powodzeniem ubiegał się o reelekcję z wynikiem 52,8% głosów wygrał z [[Kurt Waldheim|Kurtem Waldheimem]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20110615092829/http://www.bmi.gv.at/cms/BMI_wahlen/bundespraes/historisches/BPW_1971.pdf |tytuł = Die Wahl des Bundespräsidenten am 25. April 1971. |opublikowany = bmi.gv.at |język = de |data dostępu = 2020-09-20}}</ref>.
W 1965 wystartował w [[wybory prezydenckie w Austrii w 1965 roku|wyborach prezydenckich]], które wygrał z wynikiem 50,7% głosów, pokonując byłego [[Austriacka Partia Ludowa|chadeckiego]] kanclerza [[Alfons Gorbach|Alfonsa Gorbacha]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20110615132226/http://www.bmi.gv.at/cms/BMI_wahlen/bundespraes/historisches/BPW_1965.pdf |tytuł = Die Wahl des Bundespräsidenten am 23. Mai 1965. |opublikowany = bmi.gv.at |język = de |data dostępu = 2020-09-20}}</ref>. Urząd objął 9 czerwca tegoż roku<ref name="parl" />. W [[wybory prezydenckie w Austrii w 1971 roku|1971]] z powodzeniem ubiegał się o reelekcję z wynikiem 52,8% głosów wygrał z [[Kurt Waldheim|Kurtem Waldheimem]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20110615092829/http://www.bmi.gv.at/cms/BMI_wahlen/bundespraes/historisches/BPW_1971.pdf |tytuł = Die Wahl des Bundespräsidenten am 25. April 1971. |opublikowany = bmi.gv.at |język = de |data dostępu = 2020-09-20}}</ref>.


Chorował na [[Rak żołądka|raka żołądka]], zmarł w kwietniu 1974 w trakcie urzędowania<ref name="bio" /> (podobnie jak trzech jego poprzedników). Pochowany na [[Cmentarz Centralny w Wiedniu|Cmentarzu Centralnym w Wiedniu]]<ref name="bio" />.
Chorował na [[Rak żołądka|raka żołądka]], zmarł w kwietniu 1974 w trakcie urzędowania<ref name="bio" /> (podobnie jak trzech jego poprzedników). Pochowany na [[Cmentarz Centralny w Wiedniu|Cmentarzu Centralnym w Wiedniu]]<ref name="bio" />.

Wersja z 14:16, 7 paź 2020

Franz Jonas
Ilustracja
Franz Jonas (1965)
Data i miejsce urodzenia

4 października 1899
Wiedeń

Data i miejsce śmierci

24 kwietnia 1974
Wiedeń

Prezydent Austrii
Okres

od 9 czerwca 1965
do 24 kwietnia 1974

Przynależność polityczna

Socjalistyczna Partia Austrii

Poprzednik

Adolf Schärf

Następca

Rudolf Kirchschläger

Odznaczenia
Klasa Specjalna Odznaki Honorowej za Zasługi Krzyż Wielki II Klasy Odznaki Honorowej za Zasługi Krzyż Wielki Orderu Białej Róży Finlandii Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Krzyż Wielki II Klasy Orderu Zasługi RFN Order Rajamitrabhorn (Tajlandia) Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy z Wielkim Łańcuchem (1951-2001)

Franz Josef Jonas ([fʀanʦ ˈjoːnas]; ur. 4 października 1899[1] w Wiedniu, zm. 24 kwietnia 1974 tamże[2]) – austriacki polityk, działacz Socjalistycznej Partii Austrii, deputowany, od 1951 do 1965 burmistrz Wiednia, w latach 1965–1974 prezydent Austrii.

Życiorys

Urodził się w rodzinie robotniczej. Od 1913 przyuczał się do zawodu zecera, uczęszczał również do branżowej szkoły zawodowej. W 1917 w okresie I wojny światowej zmobilizowany, wysłany na front rosyjski, a następnie na front włoski. Po wojnie wstąpił do wojska nowej republiki, po czym w 1919 brał udział w walkach w Karyntii. Później pracował jako zecer i korektor. Działał w związku zawodowym drukarzy, młodzieżowej socjalistycznej organizacji robotniczej i Sozialdemokratische Arbeiterpartei (SDAP), poprzedniczce Socjalistycznej Partii Austrii. W 1923 zdał egzamin nauczycielski w zakresie esperanto, prowadził później kursy językowe. Od 1928 był słuchaczem szkoły robotniczej w dzielnicy Döbling[3]. W latach 1932–1934 pełnił funkcję sekretarza SDAP w dzielnicy Floridsdorf[4]. W połowie lat 30. z powodów politycznych więziony, po zwolnieniu przez jakiś czas bezrobotny. Od 1938 ponownie pracował jako zecer, a od 1939 jako urzędnik do spraw rozliczeń w fabryce lokomotyw[3].

Po wojnie powrócił do działalności politycznej. W 1945 został członkiem władz dzielnicy Floridsdorf, a rok później jej burmistrzem. W 1948 dołączył do władz wykonawczych Wiednia, w których odpowiadał kolejno za kwestie dotyczące żywności (do 1949) i budownictwa (do 1951)[2]. Gdy w 1951 Theodor Körner został prezydentem Austrii, Franz Jonas zastąpił go na stanowisku burmistrza Wiednia[3], które zajmował do 1965 roku. W międzyczasie był też członkiem Rady Federalnej (1952–1953) oraz Rady Narodowej VII, VIII, IX i X kadencji (1953–1965)[2].

W 1965 wystartował w wyborach prezydenckich, które wygrał z wynikiem 50,7% głosów, pokonując byłego chadeckiego kanclerza Alfonsa Gorbacha[5]. Urząd objął 9 czerwca tegoż roku[2]. W 1971 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję – z wynikiem 52,8% głosów wygrał z Kurtem Waldheimem[6].

Chorował na raka żołądka, zmarł w kwietniu 1974 w trakcie urzędowania[3] (podobnie jak trzech jego poprzedników). Pochowany na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu[3].

Przypisy

  1. Według przekazów Franz Jonas urodził się w rzeczywistości 29 września, a datę 4 października miała wpisać położna (zob. Franz Jonas. europaschule.at, 31 marca 2006. [dostęp 2020-09-20]. (niem.).).
  2. a b c d Franz Jonas. parlament.gv.at. [dostęp 2020-09-20]. (niem.).
  3. a b c d e Franz Jonas. europaschule.at, 31 marca 2006. [dostęp 2020-09-20]. (niem.).
  4. Jonas, Franz. austria-forum.org. [dostęp 2020-09-20]. (niem.).
  5. Die Wahl des Bundespräsidenten am 23. Mai 1965.. bmi.gv.at. [dostęp 2020-09-20]. (niem.).
  6. Die Wahl des Bundespräsidenten am 25. April 1971.. bmi.gv.at. [dostęp 2020-09-20]. (niem.).