Benoît Mandelbrot: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Wycofano zmiany (wprowadzone przez 5.173.193.81 oraz 89.228.213.253) - wandalizm Znacznik: Ręczne wycofanie zmian |
|||
Linia 24: | Linia 24: | ||
|doktorat dyscyplina = matematyka |
|doktorat dyscyplina = matematyka |
||
}} |
}} |
||
'''Benoît B. Mandelbrot''' (ur. [[20 listopada]] [[1924]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[14 października]] [[2010]] w [[Cambridge (Massachusetts)|Cambridge]]) – polski, francuski i amerykański [[matematyka|matematyk]]<ref name=bookrags>{{Cytuj stronę | |
'''Benoît B. Mandelbrot''' (ur. [[20 listopada]] [[1924]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[14 października]] [[2010]] w [[Cambridge (Massachusetts)|Cambridge]]) – polski, francuski i amerykański [[matematyka|matematyk]]<ref name=bookrags>{{Cytuj stronę |url = http://www.bookrags.com/biography/benoit-b-mandelbrot/ |tytuł = Benoit B. Mandelbrot Biography |język = en |opublikowany = Bookrags |data dostępu = 2017-09-09}}</ref><ref name=pwn>{{encyklopedia PWN|id = 3937121|tytuł=Mandelbrot Benoît B.|data dostępu=2017-09-09}}</ref> litewsko-żydowskiego pochodzenia. Zajmował się szerokim zakresem problemów matematycznych, znany jest przede wszystkim jako ojciec geometrii fraktalnej, opisał [[zbiór Mandelbrota]] oraz wymyślił samo słowo „[[fraktal]]”. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
Urodził się w rodzinie litewskich [[Żydzi|Żydów]] mieszkających po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] w Polsce. W latach 1924–1936 mieszkał w Polsce, a w latach 1936–1957 we Francji. Pracował w [[Centre national de la recherche scientifique]] w [[Paryż]]u, a następnie na [[Uczelnie we Francji|Uniwersytecie w Lille]]. Od 1957 pracował w [[Stany Zjednoczone|USA]] dla firmy [[IBM]], miał zatem dostęp do najnowocześniejszych [[komputer]]ów. Mandelbrot dotarł do prac dwóch francuskich matematyków: [[Gaston Julia|Gastona Julii]] i [[Pierre Fatou|Pierre’a Fatou]], którzy badali zachowanie się [[iteracja|iteracji]] pewnych [[funkcja zespolona|funkcji zespolonych]]. |
Urodził się w rodzinie litewskich [[Żydzi|Żydów]] mieszkających po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] w Polsce. W latach 1924–1936 mieszkał w Polsce, a w latach 1936–1957 we Francji. Pracował w [[Centre national de la recherche scientifique]] w [[Paryż]]u, a następnie na [[Uczelnie we Francji|Uniwersytecie w Lille]]. Od 1957 pracował w [[Stany Zjednoczone|USA]] dla firmy [[IBM]], miał zatem dostęp do najnowocześniejszych [[komputer]]ów. Mandelbrot dotarł do prac dwóch francuskich matematyków: [[Gaston Julia|Gastona Julii]] i [[Pierre Fatou|Pierre’a Fatou]], którzy badali zachowanie się [[iteracja|iteracji]] pewnych [[funkcja zespolona|funkcji zespolonych]]. Wykorzystał do tego celu komputery. Uzyskane przez niego [[wykres]]y zostały nazwane [[fraktal]]ami. |
||
W 1993 został uhonorowany [[Nagroda Wolfa|Nagrodą Wolfa]] w [[fizyka|fizyce]], a w 2003 został wyróżniony prestiżową [[Nagroda Japońska|Nagrodą Japońską]]. Otrzymał 16 tytułów doktora honoris causa<ref>{{cytuj pismo |nazwisko = Matacz|imię = Marek|autor link = |tytuł = Pan od fraktali|czasopismo = Wiedza i Życie|wolumin = 7/2010|strony = |
W 1993 został uhonorowany [[Nagroda Wolfa|Nagrodą Wolfa]] w [[fizyka|fizyce]], a w 2003 został wyróżniony prestiżową [[Nagroda Japońska|Nagrodą Japońską]]. Otrzymał 16 tytułów doktora honoris causa<ref>{{cytuj pismo |nazwisko = Matacz |imię = Marek |autor link = |tytuł = Pan od fraktali |czasopismo = Wiedza i Życie |wolumin = 7/2010 |strony = 60–63}}</ref>. |
||
Zmarł w hospicjum w [[Cambridge (Massachusetts)]] na [[Rak trzustki|raka trzustki]]<ref>{{cytuj stronę |
Zmarł w hospicjum w [[Cambridge (Massachusetts)]] na [[Rak trzustki|raka trzustki]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.nytimes.com/2010/10/17/us/17mandelbrot.html |tytuł = Benoit Mandelbrot, Novel Mathematician, Dies at 85 |autor = Jascha Hoffman |opublikowany = The New York Times |data = 2010-10-16 |język = en |data dostępu = 2017-09-09}}</ref>. |
||
== Fraktale == |
== Fraktale == |
||
Linia 58: | Linia 58: | ||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
* {{MacTutor|id=Mandelbrot}} |
* {{MacTutor|id=Mandelbrot}} |
||
* {{Cytuj stronę | |
* {{Cytuj stronę |url = http://users.math.yale.edu/mandelbrot/ |tytuł = Benoit B. Mandelbrot |opublikowany = Yale University |język = en |data dostępu = 2017-09-09}} |
||
* {{Cytuj stronę | |
* {{Cytuj stronę |url = https://www.ted.com/talks/benoit_mandelbrot_fractals_the_art_of_roughness |tytuł = Fractals and the art of roughness |autor = Benoît Mandelbrot |data = luty 2010 |język = en |opublikowany = [[TED (konferencja)|Ted – Ideas worth spreading]] |data dostępu = 2017-09-09}} |
||
* {{Cytuj stronę | |
* {{Cytuj stronę |url = http://www.pbs.org/wgbh/nova/physics/mandelbrot-fractal.html |tytuł = A Radical Mind |opublikowany = Public Broadcasting Service |data = 10 stycznia 2008 |język = en |data dostępu = 2017-09-09}} |
||
{{Nagroda Wolfa Fizyka}} |
{{Nagroda Wolfa Fizyka}} |
||
Linia 66: | Linia 66: | ||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
{{SORTUJ:Mandelbrot, |
{{SORTUJ:Mandelbrot, Benoît}} |
||
[[Kategoria:Absolwenci École polytechnique]] |
[[Kategoria:Absolwenci École polytechnique]] |
||
[[Kategoria:Absolwenci California Institute of Technology]] |
[[Kategoria:Absolwenci California Institute of Technology]] |
Wersja z 04:45, 20 lis 2020
Benoît Mandelbrot w 2007 roku | |
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci |
14 października 2010 |
Doktor nauk matematyka | |
Alma Mater | |
Doktorat |
1952 – matematyka |
Uczelnia | |
Odznaczenia | |
2003 Nagroda Japońska 1993 Nagroda Wolfa (fizyka) |
Benoît B. Mandelbrot (ur. 20 listopada 1924 w Warszawie, zm. 14 października 2010 w Cambridge) – polski, francuski i amerykański matematyk[1][2] litewsko-żydowskiego pochodzenia. Zajmował się szerokim zakresem problemów matematycznych, znany jest przede wszystkim jako ojciec geometrii fraktalnej, opisał zbiór Mandelbrota oraz wymyślił samo słowo „fraktal”.
Życiorys
Urodził się w rodzinie litewskich Żydów mieszkających po I wojnie światowej w Polsce. W latach 1924–1936 mieszkał w Polsce, a w latach 1936–1957 we Francji. Pracował w Centre national de la recherche scientifique w Paryżu, a następnie na Uniwersytecie w Lille. Od 1957 pracował w USA dla firmy IBM, miał zatem dostęp do najnowocześniejszych komputerów. Mandelbrot dotarł do prac dwóch francuskich matematyków: Gastona Julii i Pierre’a Fatou, którzy badali zachowanie się iteracji pewnych funkcji zespolonych. Wykorzystał do tego celu komputery. Uzyskane przez niego wykresy zostały nazwane fraktalami.
W 1993 został uhonorowany Nagrodą Wolfa w fizyce, a w 2003 został wyróżniony prestiżową Nagrodą Japońską. Otrzymał 16 tytułów doktora honoris causa[3].
Zmarł w hospicjum w Cambridge (Massachusetts) na raka trzustki[4].
Fraktale
Przykłady fraktali, będących tematem prac naukowych Mandelbrota:
Przypisy
- ↑ Benoit B. Mandelbrot Biography. Bookrags. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
- ↑ Mandelbrot Benoît B., [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-09-09] .
- ↑ Marek Matacz. Pan od fraktali. „Wiedza i Życie”. 7/2010. s. 60–63.
- ↑ Jascha Hoffman: Benoit Mandelbrot, Novel Mathematician, Dies at 85. The New York Times, 2010-10-16. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Benoît Mandelbrot w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
- Benoit B. Mandelbrot. Yale University. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
- Benoît Mandelbrot: Fractals and the art of roughness. Ted – Ideas worth spreading, luty 2010. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
- A Radical Mind. Public Broadcasting Service, 10 stycznia 2008. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
- ISNI: 0000000120968076
- VIAF: 107586686
- LCCN: n81107154
- GND: 118974203
- NDL: 00448659
- LIBRIS: 97mpsxxt2cgvz4g
- BnF: 11914221j
- SUDOC: 027005518
- SBN: CFIV074635
- NLA: 35685251
- NKC: xx0012614
- RSL: 000135469
- BNE: XX973828
- NTA: 069512167
- BIBSYS: 90065702
- CiNii: DA00187535
- Open Library: OL216917A
- PLWABN: 9810692601805606
- NUKAT: n99022782
- J9U: 987007524345905171
- PTBNP: 38377
- CANTIC: a11299010
- LNB: 000058589
- NSK: 000327195
- CONOR: 55219043
- ΕΒΕ: 183483
- BLBNB: 000345783
- KRNLK: KAC201006355
- LIH: LNB:BESi;=BZ
- Absolwenci École polytechnique
- Absolwenci California Institute of Technology
- Francuscy matematycy
- Matematycy XX wieku
- Matematycy XXI wieku
- Laureaci Nagrody Japońskiej
- Laureaci Nagrody Wolfa
- Naukowcy polskiego pochodzenia
- Osoby pochodzenia litewskiego
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Urodzeni w 1924
- Zmarli w 2010
- Laureaci medalu im. Wacława Sierpińskiego