Benoît Mandelbrot: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wycofano zmiany (wprowadzone przez 5.173.193.81 oraz 89.228.213.253) - wandalizm
Znacznik: Ręczne wycofanie zmian
m WP:SK+ToS+mSI.v2+Bn, poprawa w kluczu sortowania
Linia 24: Linia 24:
|doktorat dyscyplina = matematyka
|doktorat dyscyplina = matematyka
}}
}}
'''Benoît B. Mandelbrot''' (ur. [[20 listopada]] [[1924]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[14 października]] [[2010]] w [[Cambridge (Massachusetts)|Cambridge]]) – polski, francuski i amerykański [[matematyka|matematyk]]<ref name=bookrags>{{Cytuj stronę | url = http://www.bookrags.com/biography/benoit-b-mandelbrot/ | tytuł = Benoit B. Mandelbrot Biography | język = en | data dostępu = 2017-09-09| opublikowany = Bookrags}}</ref><ref name=pwn>{{encyklopedia PWN|id = 3937121|tytuł=Mandelbrot Benoît B.|data dostępu=2017-09-09}}</ref> litewsko-żydowskiego pochodzenia. Zajmował się szerokim zakresem problemów matematycznych, znany jest przede wszystkim jako ojciec geometrii fraktalnej, opisał [[zbiór Mandelbrota]] oraz wymyślił samo słowo „[[fraktal]]”.
'''Benoît B. Mandelbrot''' (ur. [[20 listopada]] [[1924]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[14 października]] [[2010]] w [[Cambridge (Massachusetts)|Cambridge]]) – polski, francuski i amerykański [[matematyka|matematyk]]<ref name=bookrags>{{Cytuj stronę |url = http://www.bookrags.com/biography/benoit-b-mandelbrot/ |tytuł = Benoit B. Mandelbrot Biography |język = en |opublikowany = Bookrags |data dostępu = 2017-09-09}}</ref><ref name=pwn>{{encyklopedia PWN|id = 3937121|tytuł=Mandelbrot Benoît B.|data dostępu=2017-09-09}}</ref> litewsko-żydowskiego pochodzenia. Zajmował się szerokim zakresem problemów matematycznych, znany jest przede wszystkim jako ojciec geometrii fraktalnej, opisał [[zbiór Mandelbrota]] oraz wymyślił samo słowo „[[fraktal]]”.


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Urodził się w rodzinie litewskich [[Żydzi|Żydów]] mieszkających po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] w Polsce. W latach 1924–1936 mieszkał w Polsce, a w latach 1936–1957 we Francji. Pracował w [[Centre national de la recherche scientifique]] w [[Paryż]]u, a następnie na [[Uczelnie we Francji|Uniwersytecie w Lille]]. Od 1957 pracował w [[Stany Zjednoczone|USA]] dla firmy [[IBM]], miał zatem dostęp do najnowocześniejszych [[komputer]]ów. Mandelbrot dotarł do prac dwóch francuskich matematyków: [[Gaston Julia|Gastona Julii]] i [[Pierre Fatou|Pierre’a Fatou]], którzy badali zachowanie się [[iteracja|iteracji]] pewnych [[funkcja zespolona|funkcji zespolonych]]. Wykorzystał do tego celu komputery. Uzyskane przez niego [[wykres]]y zostały nazwane [[fraktal]]ami.
Urodził się w rodzinie litewskich [[Żydzi|Żydów]] mieszkających po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] w Polsce. W latach 1924–1936 mieszkał w Polsce, a w latach 1936–1957 we Francji. Pracował w [[Centre national de la recherche scientifique]] w [[Paryż]]u, a następnie na [[Uczelnie we Francji|Uniwersytecie w Lille]]. Od 1957 pracował w [[Stany Zjednoczone|USA]] dla firmy [[IBM]], miał zatem dostęp do najnowocześniejszych [[komputer]]ów. Mandelbrot dotarł do prac dwóch francuskich matematyków: [[Gaston Julia|Gastona Julii]] i [[Pierre Fatou|Pierre’a Fatou]], którzy badali zachowanie się [[iteracja|iteracji]] pewnych [[funkcja zespolona|funkcji zespolonych]]. Wykorzystał do tego celu komputery. Uzyskane przez niego [[wykres]]y zostały nazwane [[fraktal]]ami.


W 1993 został uhonorowany [[Nagroda Wolfa|Nagrodą Wolfa]] w [[fizyka|fizyce]], a w 2003 został wyróżniony prestiżową [[Nagroda Japońska|Nagrodą Japońską]]. Otrzymał 16 tytułów doktora honoris causa<ref>{{cytuj pismo |nazwisko = Matacz|imię = Marek|autor link = |tytuł = Pan od fraktali|czasopismo = Wiedza i Życie|wolumin = 7/2010|strony = 60-63}}</ref>.
W 1993 został uhonorowany [[Nagroda Wolfa|Nagrodą Wolfa]] w [[fizyka|fizyce]], a w 2003 został wyróżniony prestiżową [[Nagroda Japońska|Nagrodą Japońską]]. Otrzymał 16 tytułów doktora honoris causa<ref>{{cytuj pismo |nazwisko = Matacz |imię = Marek |autor link = |tytuł = Pan od fraktali |czasopismo = Wiedza i Życie |wolumin = 7/2010 |strony = 60–63}}</ref>.


Zmarł w hospicjum w [[Cambridge (Massachusetts)]] na [[Rak trzustki|raka trzustki]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.nytimes.com/2010/10/17/us/17mandelbrot.html | tytuł = Benoit Mandelbrot, Novel Mathematician, Dies at 85 | data dostępu = 2017-09-09| autor = Jascha Hoffman | opublikowany = The New York Times | data = 2010-10-16 | język = en}}</ref>.
Zmarł w hospicjum w [[Cambridge (Massachusetts)]] na [[Rak trzustki|raka trzustki]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.nytimes.com/2010/10/17/us/17mandelbrot.html |tytuł = Benoit Mandelbrot, Novel Mathematician, Dies at 85 |autor = Jascha Hoffman |opublikowany = The New York Times |data = 2010-10-16 |język = en |data dostępu = 2017-09-09}}</ref>.


== Fraktale ==
== Fraktale ==
Linia 58: Linia 58:
== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
* {{MacTutor|id=Mandelbrot}}
* {{MacTutor|id=Mandelbrot}}
* {{Cytuj stronę | url = http://users.math.yale.edu/mandelbrot/ | tytuł = Benoit B. Mandelbrot | opublikowany = Yale University | język = en | data dostępu = 2017-09-09}}
* {{Cytuj stronę |url = http://users.math.yale.edu/mandelbrot/ |tytuł = Benoit B. Mandelbrot |opublikowany = Yale University |język = en |data dostępu = 2017-09-09}}
* {{Cytuj stronę | url = https://www.ted.com/talks/benoit_mandelbrot_fractals_the_art_of_roughness | tytuł = Fractals and the art of roughness | autor = Benoît Mandelbrot | data = luty 2010 | data dostępu = 2017-09-09| język = en | opublikowany = [[TED (konferencja)|Ted – Ideas worth spreading]]}}
* {{Cytuj stronę |url = https://www.ted.com/talks/benoit_mandelbrot_fractals_the_art_of_roughness |tytuł = Fractals and the art of roughness |autor = Benoît Mandelbrot |data = luty 2010 |język = en |opublikowany = [[TED (konferencja)|Ted – Ideas worth spreading]] |data dostępu = 2017-09-09}}
* {{Cytuj stronę | url = http://www.pbs.org/wgbh/nova/physics/mandelbrot-fractal.html | tytuł = A Radical Mind | opublikowany = Public Broadcasting Service | data = 10 stycznia 2008 | język = en | data dostępu = 2017-09-09}}
* {{Cytuj stronę |url = http://www.pbs.org/wgbh/nova/physics/mandelbrot-fractal.html |tytuł = A Radical Mind |opublikowany = Public Broadcasting Service |data = 10 stycznia 2008 |język = en |data dostępu = 2017-09-09}}


{{Nagroda Wolfa Fizyka}}
{{Nagroda Wolfa Fizyka}}
Linia 66: Linia 66:
{{Kontrola autorytatywna}}
{{Kontrola autorytatywna}}


{{SORTUJ:Mandelbrot, Benoit}}
{{SORTUJ:Mandelbrot, Benoît}}
[[Kategoria:Absolwenci École polytechnique]]
[[Kategoria:Absolwenci École polytechnique]]
[[Kategoria:Absolwenci California Institute of Technology]]
[[Kategoria:Absolwenci California Institute of Technology]]

Wersja z 04:45, 20 lis 2020

Benoît B. Mandelbrot
Ilustracja
Benoît Mandelbrot w 2007 roku
Państwo działania

 Francja
 Stany Zjednoczone

Data i miejsce urodzenia

20 listopada 1924
Warszawa, Polska

Data i miejsce śmierci

14 października 2010
Cambridge, Massachusetts, Stany Zjednoczone

Doktor nauk matematyka
Alma Mater

École polytechnique
California Institute of Technology

Doktorat

1952 – matematyka
Uniwersytet Paryski

Uczelnia

Uniwersytet Paryski

Odznaczenia
Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
2003 Nagroda Japońska
1993 Nagroda Wolfa (fizyka)

Benoît B. Mandelbrot (ur. 20 listopada 1924 w Warszawie, zm. 14 października 2010 w Cambridge) – polski, francuski i amerykański matematyk[1][2] litewsko-żydowskiego pochodzenia. Zajmował się szerokim zakresem problemów matematycznych, znany jest przede wszystkim jako ojciec geometrii fraktalnej, opisał zbiór Mandelbrota oraz wymyślił samo słowo „fraktal”.

Życiorys

Urodził się w rodzinie litewskich Żydów mieszkających po I wojnie światowej w Polsce. W latach 1924–1936 mieszkał w Polsce, a w latach 1936–1957 we Francji. Pracował w Centre national de la recherche scientifique w Paryżu, a następnie na Uniwersytecie w Lille. Od 1957 pracował w USA dla firmy IBM, miał zatem dostęp do najnowocześniejszych komputerów. Mandelbrot dotarł do prac dwóch francuskich matematyków: Gastona Julii i Pierre’a Fatou, którzy badali zachowanie się iteracji pewnych funkcji zespolonych. Wykorzystał do tego celu komputery. Uzyskane przez niego wykresy zostały nazwane fraktalami.

W 1993 został uhonorowany Nagrodą Wolfa w fizyce, a w 2003 został wyróżniony prestiżową Nagrodą Japońską. Otrzymał 16 tytułów doktora honoris causa[3].

Zmarł w hospicjum w Cambridge (Massachusetts) na raka trzustki[4].

Fraktale

Przykłady fraktali, będących tematem prac naukowych Mandelbrota:

Przypisy

  1. Benoit B. Mandelbrot Biography. Bookrags. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
  2. Mandelbrot Benoît B., [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-09-09].
  3. Marek Matacz. Pan od fraktali. „Wiedza i Życie”. 7/2010. s. 60–63. 
  4. Jascha Hoffman: Benoit Mandelbrot, Novel Mathematician, Dies at 85. The New York Times, 2010-10-16. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).

Linki zewnętrzne