Michel Mayor

Michel Gustave Édouard Mayor
	; Michel Mayor, 2012
Data i miejsce urodzenia	12 stycznia 1942 ; Échallens
Zawód, zajęcie	astronom
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Michel Gustave Édouard Mayor (ur. 12 stycznia 1942 w Échallens^[1]) – szwajcarski astronom, profesor na wydziale astronomii na Uniwersytecie Genewskim. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 2019 roku.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Studiował fizykę na Uniwersytecie w Lozannie, w 1971 roku uzyskał stopień doktora astronomii na Uniwersytecie w Genewie. Pracował w licznych ośrodkach astronomicznych, m.in. Europejskim Obserwatorium Południowym.

W 1995 roku odkrył, wraz z Didierem Quelozem, pozasłoneczną planetę 51 Pegasi b, pierwszą planetę okrążającą podobną do Słońca gwiazdę 51 Pegasi.

W 2007 roku wchodził w skład grupy badawczej, która odkryła Gliese 581 c. W 2009 roku kierował zespołem astronomów, który dokonał odkrycia Gliese 581 e, najlżejszej znanej wówczas planety pozasłonecznej.

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

W 1998 roku przyznano mu nagrodę Prix Jules-Janssen. W 2005 roku został laureatem Nagrody Shawa, a w 2010 roku otrzymał Medal Karla Schwarzschilda^[2].

W 2015 roku został uhonorowany Złotym Medalem Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego. W tym samym roku został też laureatem Nagrody Kioto w dziedzinie nauk podstawowych^[3].

8 października 2019 roku, wspólnie z Didierem Quelozem, został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za odkrycie egzoplanety orbitującej wokół gwiazdy typu słonecznego. Otrzymali za to połowę nagrody, druga połowa przypadła Jamesowi Peeblesowi^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Mayor Michel, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2023-03-31] .
↑ Astronomische Gesellschaft – Preisträger der Karl-Schwarzschild-Medaille. [dostęp 2012-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-22)]. (niem.).
↑ Michel Mayor. Kyoto Prize. [dostęp 2018-10-01]. (ang.).
↑ Press Release: The Nobel Prize in Physics 2019. Nobel Foundation, 2019-10-08. [dostęp 2019-10-08]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Biografia

[epwn-1] Mayor Michel, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2023-03-31] .

[Astronomische_Gesellschaft-2] Astronomische Gesellschaft – Preisträger der Karl-Schwarzschild-Medaille. [dostęp 2012-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-22)]. (niem.).

[Michel_Mayor-3] Michel Mayor. Kyoto Prize. [dostęp 2018-10-01]. (ang.).

[nobel-2019-4] Press Release: The Nobel Prize in Physics 2019. Nobel Foundation, 2019-10-08. [dostęp 2019-10-08]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

XIX wiek	1897: Camille Flammarion 1898: Samuel Pierpont Langley 1899: Auguste Charlois 1900: Pierre Puiseux
XX wiek	1901: Joseph Joachim Landerer, Thomas David Anderson, Henri Chrétien 1902: Sylvie Camille Flammarion 1903: Michel Giacobini 1904: Percival Lowell 1905: Josep Comas Solà 1906: Edward Emerson Barnard 1907: Milan Rastislav Štefánik 1908: Edward Charles Pickering 1909: William Henry Pickering 1910: Philip Herbert Cowell, Andrew Claude de la Cherois Crommelin 1911: Jean Bosler 1912: Max Wolf 1913: Alphonse Louis Nicolas Borrelly 1914: Annibale Riccò 1915–16: nie przyznano 1917: George Ellery Hale 1918: G. Raymond 1919: Guillaume Bigourdan 1920: Henri-Alexandre Deslandres 1921: René Jarry-Desloges 1922: Albert Abraham Michelson 1923: Aymar de la Baume Pluvinel 1924: George Willis Ritchey 1925: Eugène Michel Antoniadi 1926: Walter Sydney Adams 1927: Gustave-Auguste Ferrié 1928: Arthur Stanley Eddington 1929: Charles Fabry 1930: Robert Esnault-Pelterie 1931: Albert Einstein 1932: Bernard Lyot 1933: Harlow Shapley 1934: Willem de Sitter 1935: Ernest Esclangon 1936: Georges Lemaître 1937: Giorgio Abetti 1938: Jules Baillaud 1939: A. Arnulf 1940–44: nie przyznano 1945: Harold Spencer Jones 1946: Charles Maurain, Fernand Baldet 1947: Jan Hendrik Oort 1948: Lucien Henri d'Azambuja 1949: Bertil Lindblad 1950: André-Louis Danjon 1951: Gerard Peter Kuiper 1952: Frederick John Marrian Stratton 1953: André Couder 1954: Otto Struve 1955: André Lallemand 1956: Wiktor Ambarcumian 1957: Daniel Chalonge 1958: Pol Swings 1959: Charles Fehrenbach 1960: Albert Edward Whitford 1961: J. Coulomb 1962: Otto Heckmann 1963: Jean Dufay 1964: Guglielmo Righini 1965: Jean-François Denisse 1966: Marcel Gilles Jozef Minnaert 1967: Jean-Claude Pecker 1968: Karl-Otto Kiepenheuer 1969: Nicolas Stoyko 1970: Martin Schwarzschild 1971: Jean Rösch 1972: Donald Harry Sadler 1973: Évry Schatzman 1974: Walter Ernst Fricke 1975: Pierre Lacroute 1976: Donald Howard Menzel 1977: James Lequeux 1978: Adriaan Blaauw 1979: Jean Kovalevsky 1980: Lyman Spitzer 1981: G. Courtés 1982: Peter van de Kamp 1983: Jacques Lévy, Charles Bertaud 1984: Cornelis de Jager 1985: Paul Muller 1986: Marcel Golay 1987: Jean Delhaye 1988: Gérard de Vaucouleurs 1989: nie przyznano 1990: Herbert Friedmann 1991: Pierre Mein 1992: Luboš Perek 1993: Audouin Dollfus 1994: Edith Alice Müller 1995: François Roddier 1996: Michael Perryman 1997: Elizabeth Nesme, Serge Koutchmy 1998: Michel Mayor 1999: Pierre Léna 2000: Reinhard Genzel
XXI wiek	2001: Roger Cayrel 2002: Armand H. Delsemme 2003: Jean-Paul Zahn 2004: Jayant Narlikar 2005: Roger-Maurice Bonnet 2006: Owen Gingerich 2007: Thérèse Encrenaz, Paul Couteau 2008: Jan Stenflo 2009: Catherine Cesarsky 2010: Carlton Pennypacker 2011: Roger Ferlet 2012: Jay Pasachoff 2013: Suzanne Débarbat 2014: Rafael Rebolo López 2015: Suzy Collin–Zahn 2016: John Leibacher 2017: Françoise Combes 2018: Alessandro Morbidelli 2019: Hubert Reeves 2020: Ewine van Dishoeck 2021: Jean-Pierre Luminet

Nauki biologiczne	George Evelyn Hutchinson (1986) Jane Goodall (1990) William Donald Hamilton (1993) Daniel H. Janzen (1997) John Maynard Smith (2001) Simon Asher Levin (2005) Peter i Rosemary Grantowie (2009) Masatoshi Nei (2013) Graham Farquhar (2017) Bryan Grenfell (2022)
Nauki matematyczne	Claude E. Shannon (1985) Izrail Gelfand (1989) André Weil (1994) Kiyoshi Itō (1998) Michaił Gromow (2002) Hirotugu Akaike (2006) László Lovász (2010) Edward Witten (2014) Masaki Kashiwara (2018) Elliott Lieb (2023)
Ziemia i wiedza o planetach, astronomia i astrofizyka	Jan Oort (1987) Edward Norton Lorenz (1991) Chūshirō Hayashi (1995) Walter Heinrich Munk (1999) Eugene Newman Parker (2003) Hirō Kanamori (2007) Raszyd Siuniajew (2011) Michel Mayor (2015) James Gunn (2019)
Nauki przyrodnicze	Yasutomi Nishizuka (1992) Mario Renato Capecchi (1996) Walter Gehring (2000) Alfred G. Knudson (2004) Anthony James Pawson (2008) Yoshinori Ōsumi (2012) Tasuku Honjo (2016) Robert Roeder (2021)
Kognitywistyka	Noam Chomsky (1988)