Subotica: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Miejscowość infobox}} |
→Zabytki: drobne merytoryczne |
||
Linia 25: | Linia 25: | ||
|www = http://www.subotica.rs |
|www = http://www.subotica.rs |
||
}} |
}} |
||
'''Subotica''' ([[język węgierski|węg.]] '''Szabadka''', hist. niem. 1740–1918 ''Maria-Theresiopel'', hist. [[łacina|łac.]] ''Maria-Theresiopolis'') – miasto w północnej [[Serbia|Serbii]], w [[Wojwodina|prowincji autonomicznej Wojwodina]]. Leży na [[Wielka Nizina Węgierska|Wielkiej Nizinie Węgierskiej]], ok. 15 km od granicy z [[Węgry|Węgrami]] (ale granicami administracyjnymi w północnej części styka się z Węgrami<ref>{{Cytuj | url=https://www.google.pl/maps/place/Subotica,+Serbia/@46.0936634,19.6741211,11z/data=!4m2!3m1!1s0x474366c168af38f9:0xdf19bd922a3d838e | tytuł=Google Maps<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.google.pl | data dostępu=2017-11-26}}</ref>). Jest drugim co do wielkości (po [[Nowy Sad|Nowym Sadzie]]) miastem Wojwodiny i piątym całej Serbii. |
'''Subotica''' ([[język węgierski|węg.]] '''Szabadka''', hist. niem. 1740–1918 ''Maria-Theresiopel'', hist. [[łacina|łac.]] ''Maria-Theresiopolis'') – miasto w północnej [[Serbia|Serbii]], w [[Wojwodina|prowincji autonomicznej Wojwodina]]. Leży na [[Wielka Nizina Węgierska|Wielkiej Nizinie Węgierskiej]], ok. 15 km od granicy z [[Węgry|Węgrami]] (ale granicami administracyjnymi w północnej części styka się z Węgrami<ref>{{Cytuj | url=https://www.google.pl/maps/place/Subotica,+Serbia/@46.0936634,19.6741211,11z/data=!4m2!3m1!1s0x474366c168af38f9:0xdf19bd922a3d838e | tytuł=Google Maps<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.google.pl | data dostępu=2017-11-26}}</ref>). Jest drugim co do wielkości (po [[Nowy Sad|Nowym Sadzie]]) miastem Wojwodiny i piątym całej Serbii. |
||
⚫ | |||
Miasto stanowi prawdziwą mozaikę narodowościową. W spisie powszechnym z roku 2011 na {{formatnum:141554}}<ref name="Popis2011">{{Cytuj stronę | url=http://pod2.stat.gov.rs/ObjavljenePublikacije/Popis2011/Knjiga20.pdf | opublikowany=stat.gov.rs | język=sr en | tytuł=Comparative overview of the number of population in 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002 and 2011 | data dostępu=26 sierpnia 2015}}</ref> mieszkańców 34,98% mieszkańców zadeklarowało narodowość [[Węgrzy|węgierską]], 26,24% [[Serbowie|serbską]], 10,87% [[Buniewcy|buniewską]], 10,42% [[Chorwaci|chorwacką]], 6,78% "jugosłowiańską", 1,59% [[Czarnogórcy|czarnogórską]] i 1,17% [[Romowie|romską]]. Pod względem językowym dominującą grupą są użytkownicy [[język serbsko-chorwacki|diasystemu serbsko-chorwackiego]], na drugim miejscu jest [[język węgierski]]. Według tego samego spisu 63,02% ludności jest wyznania [[Kościół łaciński|rzymskokatolickiego]], 25,96% [[prawosławie|prawosławnego]], a 1,88% protestanckiego: [[luteranizm|luterańskiego]] lub [[kalwinizm|kalwińskiego]]. |
|||
== Historia == |
|||
⚫ | Język serbski jest najczęściej używanym językiem w życiu codziennym, ale węgierski jest także używany przez prawie jedną trzecią populacji w codziennych rozmowach. Oba języki są również powszechnie stosowane w komercyjnych i oficjalnych oznakowaniach<ref>{{Cytuj|tytuł=The Use of Hungarian and Serbian in the City of Szabadka/Subotica: An Empirical Study|data dostępu=2017-09-18|url=https://www.academia.edu/34510261/The_Use_of_Hungarian_and_Serbian_in_the_City_of_Szabadka_Subotica_An_Empirical_Study|język=en}}</ref> |
||
Pierwsza wzmianka o miejscowości została odnotowana w 1391 roku i wchodziła w tym czasie w skład Królestwa Węgierskiego. W XV wieku zbudowano w Suboticy zamek. W latach 1542-1686 znajdowało się w granicach Imperium Osmańskiego, a od 1686 roku Austrii, a od 1867 roku Austro-Węgier. Po 1918 r. cały region Wojwodiny, wraz z Suboticą, został przyłączony do [[Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców|Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców]] (od 1929 roku Jugosławii). |
|||
== Ludność == |
|||
⚫ | |||
Miasto stanowi mozaikę narodowościową. Wg spisu powszechnego z 2011 roku na {{formatnum:141554}} mieszkańców<ref name="Popis2011">{{Cytuj stronę | url=http://pod2.stat.gov.rs/ObjavljenePublikacije/Popis2011/Knjiga20.pdf | opublikowany=stat.gov.rs | język=sr en | tytuł=Comparative overview of the number of population in 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002 and 2011 | data dostępu=26 sierpnia 2015}}</ref> |
|||
* 34,98% mieszkańców zadeklarowało narodowość [[Węgrzy|węgierską]], |
|||
* 26,24% [[Serbowie|serbską]], |
|||
* 10,87% [[Buniewcy|buniewską]], |
|||
* 10,42% [[Chorwaci|chorwacką]], |
|||
* 6,78% "jugosłowiańską", |
|||
* 1,59% [[Czarnogórcy|czarnogórską]] |
|||
* 1,17% [[Romowie|romską]]. |
|||
⚫ | Pod względem językowym dominującą grupą są użytkownicy [[język serbsko-chorwacki|diasystemu serbsko-chorwackiego]], na drugim miejscu jest [[język węgierski]]. Język serbski jest najczęściej używanym językiem w życiu codziennym, ale węgierski jest także używany przez prawie jedną trzecią populacji w codziennych rozmowach. Oba języki są również powszechnie stosowane w komercyjnych i oficjalnych oznakowaniach<ref>{{Cytuj |tytuł = The Use of Hungarian and Serbian in the City of Szabadka/Subotica: An Empirical Study |data dostępu = 2017-09-18 |url = https://www.academia.edu/34510261/The_Use_of_Hungarian_and_Serbian_in_the_City_of_Szabadka_Subotica_An_Empirical_Study |język = en}}</ref> |
||
Według tego samego spisu 63,02% ludności jest wyznania [[Kościół łaciński|rzymskokatolickiego]], 25,96% [[prawosławie|prawosławnego]], a 1,88% protestanckiego: [[luteranizm|luterańskiego]] lub [[kalwinizm|kalwińskiego]]. |
|||
== Zabytki == |
== Zabytki == |
||
Linia 40: | Linia 54: | ||
Budynki w stylu [[secesja (sztuka)|secesyjnym]]: |
Budynki w stylu [[secesja (sztuka)|secesyjnym]]: |
||
* Ratusz miejski – wybudowany w 1912 roku. Przed budynkiem ratusza znajdują się wybudowane z ceramicznych płytek Zsolnaya fontanny: Zielona Fontanna z 1985 roku i Niebieska Fontanna z 2001 roku. |
* Ratusz miejski – wybudowany w 1912 roku. Przed budynkiem ratusza znajdują się wybudowane z ceramicznych płytek Zsolnaya fontanny: Zielona Fontanna z 1985 roku i Niebieska Fontanna z 2001 roku. |
||
* Synagoga z 1902 roku |
* Synagoga z 1902 roku projektu Marcella Komora i Dezső Jakaba |
||
* Pałac Rajhla z 1904 roku – znajduje się w nim Galeria Sztuki Współczesnej |
* Pałac Rajhla z 1904 roku – znajduje się w nim Galeria Sztuki Współczesnej |
||
Instytucje kulturalne: |
Instytucje kulturalne: |
Wersja z 14:35, 20 lip 2018
Ten artykuł od 2012-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Prowincja autonomiczna | |||||
Okręg | |||||
Gmina |
Subotica | ||||
Burmistrz |
Saša Vučinić | ||||
Powierzchnia |
290 km² | ||||
Wysokość |
109 m n.p.m. | ||||
Populacja (2011) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy |
24 | ||||
Kod pocztowy |
24000 | ||||
Tablice rejestracyjne |
SU | ||||
Położenie na mapie Wojwodiny | |||||
Położenie na mapie Serbii | |||||
46°06′01″N 19°39′56″E/46,100278 19,665556 | |||||
Strona internetowa |
Subotica (węg. Szabadka, hist. niem. 1740–1918 Maria-Theresiopel, hist. łac. Maria-Theresiopolis) – miasto w północnej Serbii, w prowincji autonomicznej Wojwodina. Leży na Wielkiej Nizinie Węgierskiej, ok. 15 km od granicy z Węgrami (ale granicami administracyjnymi w północnej części styka się z Węgrami[2]). Jest drugim co do wielkości (po Nowym Sadzie) miastem Wojwodiny i piątym całej Serbii.
Subotica jest siedzibą władz okręgu północnobackiego i gminy Subotica, obejmującej miasto i 18 sąsiednich miejscowości.
Historia
Pierwsza wzmianka o miejscowości została odnotowana w 1391 roku i wchodziła w tym czasie w skład Królestwa Węgierskiego. W XV wieku zbudowano w Suboticy zamek. W latach 1542-1686 znajdowało się w granicach Imperium Osmańskiego, a od 1686 roku Austrii, a od 1867 roku Austro-Węgier. Po 1918 r. cały region Wojwodiny, wraz z Suboticą, został przyłączony do Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców (od 1929 roku Jugosławii).
Ludność
Miasto stanowi mozaikę narodowościową. Wg spisu powszechnego z 2011 roku na 141 554 mieszkańców[1]
- 34,98% mieszkańców zadeklarowało narodowość węgierską,
- 26,24% serbską,
- 10,87% buniewską,
- 10,42% chorwacką,
- 6,78% "jugosłowiańską",
- 1,59% czarnogórską
- 1,17% romską.
Pod względem językowym dominującą grupą są użytkownicy diasystemu serbsko-chorwackiego, na drugim miejscu jest język węgierski. Język serbski jest najczęściej używanym językiem w życiu codziennym, ale węgierski jest także używany przez prawie jedną trzecią populacji w codziennych rozmowach. Oba języki są również powszechnie stosowane w komercyjnych i oficjalnych oznakowaniach[3]
Według tego samego spisu 63,02% ludności jest wyznania rzymskokatolickiego, 25,96% prawosławnego, a 1,88% protestanckiego: luterańskiego lub kalwińskiego.
Zabytki
Kościoły:
- Katedra św. Teresy z 1779 roku, w 1974 roku uzyskała honorowy tytuł Bazyliki mniejszej
- Kościół Franciszkański – w 1736 roku zbudowany pod wezwaniem Michała Archanioła
- Cerkiew Wniebowstąpienia Chrystusa – zbudowana w 1726 roku, w 1910 roku dobudowano nową dzwonnicę i ikonostas
Budynki w stylu secesyjnym:
- Ratusz miejski – wybudowany w 1912 roku. Przed budynkiem ratusza znajdują się wybudowane z ceramicznych płytek Zsolnaya fontanny: Zielona Fontanna z 1985 roku i Niebieska Fontanna z 2001 roku.
- Synagoga z 1902 roku projektu Marcella Komora i Dezső Jakaba
- Pałac Rajhla z 1904 roku – znajduje się w nim Galeria Sztuki Współczesnej
Instytucje kulturalne:
- Muzeum miejskie
- Teatr narodowy – dawny budynek teatru (mający ponad 150 lat) został zburzony w 2007 roku, obecnie planowana jest jego częściowa rekonstrukcja
- Biblioteka publiczna z 1890 roku
Place:
- Plac Wolności – największy, centralny plac miejski. Znajduje się przy nim Ratusz i Biblioteka miejska.
- Plac Poetów
- Plac Ofiar Faszyzmu – znajduje się na nim pomnik ku czci ofiar faszyzmu, mający 8 metrów wysokości i 18 metrów szerokości.
Współpraca
Miasta siostrzane:
- Segedyn, Węgry
- Dunajská Streda, Słowacja
- Ołomuniec, Czechy
- Osijek, Chorwacja
- Odorheiu Secuiesc, Rumunia
Miasta partnerskie:
- Baja, Węgry
- Budapeszt, Węgry
- Izola, Słowenia
- Kecskemét, Węgry
- Kiskunhalas, Węgry
- Monachium, Niemcy
- Namur, Belgia
- Tilburg, Holandia
- Turku, Finlandia
- Ulm, Niemcy
- Wolverhampton, Wielka Brytania
- Zagrzeb, Chorwacja
- Zirc, Węgry
-
Ratusz
-
Pałac Rajhla (Galeria Sztuki Współczesnej)
Przypisy
- ↑ a b Comparative overview of the number of population in 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002 and 2011. stat.gov.rs. [dostęp 26 sierpnia 2015]. (serb. • ang.).
- ↑ Google Maps [online], www.google.pl [dostęp 2017-11-26] .
- ↑ The Use of Hungarian and Serbian in the City of Szabadka/Subotica: An Empirical Study [online] [dostęp 2017-09-18] (ang.).