Przejdź do zawartości

Zajączki (powiat ostródzki): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 31: Linia 31:
Wieś, położona nad rzeka Gizelą, w granicach [[Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich|Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich]].
Wieś, położona nad rzeka Gizelą, w granicach [[Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich|Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich]].


== Historia ==
Wieś wzmiankowana w dokumentach już w roku [[1328]] jako wieś rycerska. W czasach krzyżackich wieś pojawia się w dokumentach w roku 1328, podlegała pod komturię w Ostródzie, były to dobra rycerskie o powierzchni 40 [[włóka (miara powierzchni)|włók]]<ref>Cz. Baszyński: ''Osadnictwo komturstwa ostródzkiego do połowy XV w.'' Zapiski historyczne, t. 25, 1960, str.: 103-118, za ''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic.'' Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.</ref>.
Tereny osadnictwa od czasów średniowiecza, gdy ludność z terenu [[Mazowsze|Mazowsza]] zbudowała tu gród obronny<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Anna Marciniak-Kajzer |tytuł = Czego relikty skrywają średniowieczne „grodziska”. Refleksje po badaniach nie tylko w województwie warmińsko-mazurskim |data dostępu = 2019-09-30 |url = https://www.academia.edu/5506377/Czego_relikty_skrywaj%C4%85_%C5%9Bredniowieczne_grodziska_._Refleksje_po_badaniach_nie_tylko_w_wojew%C3%B3dztwie_warmi%C5%84sko-mazurskim |język = en}}</ref>. Wieś wzmiankowana w dokumentach już w roku [[1328]] jako wieś rycerska. W czasach krzyżackich wieś pojawia się w dokumentach w roku 1328, podlegała pod komturię w Ostródzie, były to dobra rycerskie o powierzchni 40 [[włóka (miara powierzchni)|włók]]<ref>Cz. Baszyński: ''Osadnictwo komturstwa ostródzkiego do połowy XV w.'' Zapiski historyczne, t. 25, 1960, str.: 103-118, za ''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic.'' Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.</ref>.


== Zabytki ==
We wsi znajdują się pozostałości po wczesnośredniowiecznym grodzisku, dawniej wiązanym ze wzmiankowanym w źródłach pisanych grodem ''Sassenpils'' (gród Sasinów), datowanym na XII-XIII wiek, jednak badania archeologiczne z 2006 roku wykazały, że gród ten został zbudowany przez Słowian i miał za zadanie ochraniać Ziemię lubawską przed najazdami pruskich Sasinów<ref>http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_2/Pruthenia_2_2006_Gr%C4%85%C5%BCawski-K_Z_najnowszych.pdf</ref>. Grodzisko znajdowało się w dolinie rzeki [[Gizela (rzeka)|Gizeli]], na południe od Zajączek tuż przy wsi [[Zakurzewo]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://grodziska.strefa.pl/c57.html|tytuł=Sasinia i Ziemia Lubawska. Średniowieczne założenia obronne ziemi Sasinów|nazwisko=Klimek|imię=Robert|autor link=Robert Klimek|data dostępu=2009-08-12|praca=Grodziska i szlaki Prusów}}</ref><ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Mackiewicz|imię=Adam|tytuł=Średniowieczne założenia obronne powiatu ostródzkiego|wydawca=Muzeum w Ostródzie|miejsce=Ostróda|data=2004|seria=Studia i materiały Muzeum w Ostródzie|tom=1|isbn=8391600726|nazwisko2=Hoffmann|imię2=Mirosław}}</ref>.
Na południe od wsi znajdują się ziemne wały będące pozostałością średniowiecznym grodzisku, dawniej wiązanym ze wzmiankowanym w źródłach pisanych grodem ''Sassenpils'' (gród Sasinów), datowanym na XII-XIII wiek, jednak badania archeologiczne z 2006 roku wykazały, że gród ten został zbudowany przez Słowian i miał za zadanie ochraniać [[Ziemia lubawska|Ziemię lubawską]] przed najazdami pruskiego plemienia [[Sasinowie|Sasinów]]<ref>http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_2/Pruthenia_2_2006_Gr%C4%85%C5%BCawski-K_Z_najnowszych.pdf</ref>. Zdobienie naczyń znalezionych na grodzisku przez archeologów nawiązują do tradycji garncarstwa z terenów Mazowsza, zwłaszcza w przypadku zastosowania strefowego, pasmowego zdobienia naczyń. Analogie odnaleźć można też na licznych słowiańskich stanowiskach z terenu ziemi chełmińskiej takich jak [[Osiek (gmina w województwie kujawsko-pomorskim)|Osiek Rypiński]], [[Osieczek (powiat wąbrzeski)|Osieczek]] (gm. Książki) czy [[Jedwabno (województwo kujawsko-pomorskie)|Jedwabno]] (gm. Lubicz)<ref name=":0" />. Grodzisko w Zajączkach znajduje się w dolinie rzeki [[Gizela (rzeka)|Gizeli]], na południe od wsi Zajączki tuż przy wsi [[Zakurzewo]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://grodziska.strefa.pl/c57.html|tytuł=Sasinia i Ziemia Lubawska. Średniowieczne założenia obronne ziemi Sasinów|nazwisko=Klimek|imię=Robert|autor link=Robert Klimek|data dostępu=2009-08-12|praca=Grodziska i szlaki Prusów}}</ref><ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Mackiewicz|imię=Adam|tytuł=Średniowieczne założenia obronne powiatu ostródzkiego|wydawca=Muzeum w Ostródzie|miejsce=Ostróda|data=2004|seria=Studia i materiały Muzeum w Ostródzie|tom=1|isbn=8391600726|nazwisko2=Hoffmann|imię2=Mirosław}}</ref>.


== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==

* Marciniak-Kajzer. A, ''Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w miejscowości Zajączki, gm. Ostróda w świetle badań ratowniczych przeprowadzonych w 1998 roku'', Łódzkie Sprawozdania  Archeologiczne 4, s. 171-188


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==

Wersja z 17:19, 30 wrz 2019

Zajączki
{{{rodzaj miejscowości}}}
ilustracja
Państwo warmińsko-mazurskie
Powiat

ostródzki

Gmina

Ostróda

Strefa numeracyjna

(+48) 89

Kod pocztowy

14-100
(poczta: Ostróda)

Tablice rejestracyjne

NOS

SIMC

0485641

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

Zajączki (niem. Hasenberg[1]) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Wieś, położona nad rzeka Gizelą, w granicach Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich.

Historia

Tereny osadnictwa od czasów średniowiecza, gdy ludność z terenu Mazowsza zbudowała tu gród obronny[2]. Wieś wzmiankowana w dokumentach już w roku 1328 jako wieś rycerska. W czasach krzyżackich wieś pojawia się w dokumentach w roku 1328, podlegała pod komturię w Ostródzie, były to dobra rycerskie o powierzchni 40 włók[3].

Zabytki

Na południe od wsi znajdują się ziemne wały będące pozostałością średniowiecznym grodzisku, dawniej wiązanym ze wzmiankowanym w źródłach pisanych grodem Sassenpils (gród Sasinów), datowanym na XII-XIII wiek, jednak badania archeologiczne z 2006 roku wykazały, że gród ten został zbudowany przez Słowian i miał za zadanie ochraniać Ziemię lubawską przed najazdami pruskiego plemienia Sasinów[4]. Zdobienie naczyń znalezionych na grodzisku przez archeologów nawiązują do tradycji garncarstwa z terenów Mazowsza, zwłaszcza w przypadku zastosowania strefowego, pasmowego zdobienia naczyń. Analogie odnaleźć można też na licznych słowiańskich stanowiskach z terenu ziemi chełmińskiej takich jak Osiek Rypiński, Osieczek (gm. Książki) czy Jedwabno (gm. Lubicz)[2]. Grodzisko w Zajączkach znajduje się w dolinie rzeki Gizeli, na południe od wsi Zajączki tuż przy wsi Zakurzewo[5][6].

Przypisy

  1. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
  2. a b Anna Marciniak-Kajzer, Czego relikty skrywają średniowieczne „grodziska”. Refleksje po badaniach nie tylko w województwie warmińsko-mazurskim [online] [dostęp 2019-09-30] (ang.).
  3. Cz. Baszyński: Osadnictwo komturstwa ostródzkiego do połowy XV w. Zapiski historyczne, t. 25, 1960, str.: 103-118, za Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.
  4. http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_2/Pruthenia_2_2006_Gr%C4%85%C5%BCawski-K_Z_najnowszych.pdf
  5. Robert Klimek: Sasinia i Ziemia Lubawska. Średniowieczne założenia obronne ziemi Sasinów. [w:] Grodziska i szlaki Prusów [on-line]. [dostęp 2009-08-12].
  6. Adam Mackiewicz, Mirosław Hoffmann: Średniowieczne założenia obronne powiatu ostródzkiego. T. 1. Ostróda: Muzeum w Ostródzie, 2004, seria: Studia i materiały Muzeum w Ostródzie. ISBN 83-916007-2-6.

Bibliografia

  • Marciniak-Kajzer. A, Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w miejscowości Zajączki, gm. Ostróda w świetle badań ratowniczych przeprowadzonych w 1998 roku, Łódzkie Sprawozdania  Archeologiczne 4, s. 171-188

Zobacz też