Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m →Linki zewnętrzne: +kontrola autorytatywna |
→Linki zewnętrzne: poprawa linków |
||
Linia 28: | Linia 28: | ||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
* [http://www.un.org/ |
* [http://www.un.org/en/sc/ Główna strona Rady Bezpieczeństwa w portalu ONZ] {{lang|en}} |
||
{{Rada Bezpieczeństwa ONZ}} |
{{Rada Bezpieczeństwa ONZ}} |
Wersja z 22:16, 6 paź 2016
Rada Bezpieczeństwa ONZ – jeden z sześciu organów głównych Organizacji Narodów Zjednoczonych powołany na mocy Karty Narodów Zjednoczonych (jej istnieniu i kompetencjom poświęcono rozdział V, VI i VII KNZ).
Na Radzie Bezpieczeństwa ciąży główna odpowiedzialność za utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa na świecie. Podobnie jak Zgromadzenie Ogólne, może ona nakładać sankcje na państwa członkowskie.
Członkowie
- Osobny artykuł:
Rada Bezpieczeństwa składa się z pięciu stałych członków oraz dziesięciu niestałych, wybieranych na dwa lata zgodnie z tzw. kluczem regionalnym (5 miejsc dla Afryki i Azji, 2 Ameryki Łacińskiej, 2 Europy Zachodniej i 1 Europy Środkowej). Teoretycznie państwa te powinny posiadać „szczególne zasługi w utrzymaniu międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa”, w praktyce jednak decyduje parytet geograficzny.
ChRL jest reprezentowana w Radzie Bezpieczeństwa dopiero od 1971 r. Wcześniej w Radzie Chiny reprezentował przedstawiciel Tajwanu.
Aktualnie w skład Rady Bezpieczeństwa wchodzą[1]:
- jako członkowie stali: Chińska Republika Ludowa, Francja, Rosja, Stany Zjednoczone oraz Wielka Brytania;
- jako członkowie niestali: Angola, Egipt, Hiszpania, Japonia, Malezja, Nowa Zelandia, Senegal, Ukraina, Urugwaj i Wenezuela.
Dawniej w skład Rady Bezpieczeństwa, jako członkowie stali, wchodziły ZSRR (do 1991 r.) oraz Republika Chińska (do 1971).
Obecnie prowadzone są dyskusje nad ewentualnym rozszerzeniem liczby stałych członków Rady Bezpieczeństwa - wśród kandydatów na członków stałych wymienia się m.in. Niemcy, Japonię, Indie i Brazylię (G4). Żywo dyskutowana jest też kwestia powołania członków półstałych, którymi mogłyby zostać mocarstwa regionalne np. Włochy, Arabia Saudyjska, Nigeria, Egipt czy Pakistan. W Unii Europejskiej rozważano swego czasu, by prawa Wielkiej Brytanii i Francji scedować na całą Unię, jednak państwa te nie zgodziły się na rezygnację ze swoich przywilejów.
Głosowanie
Rada przyjmuje uchwały większością 9 głosów spośród 15 członków. Wśród uchwał wyróżnia się uchwały dotyczące spraw proceduralnych oraz uchwały dotyczące innych spraw. W przypadku spraw innych do ważności uchwały wymagane są zgodne głosy członków stałych. Jednak w drodze zwyczaju wykształciła się zasada, że uchwała zostaje przyjęta także w wypadku, gdy żaden z członków stałych nie wyrazi sprzeciwu (pierwszy przypadek takiej interpretacji, niezgodnej z literalnym brzmieniem art. 27 Karty Narodów Zjednoczonych, miał miejsce w 1950 r. w związku z interwencją ONZ w Korei). Do zawetowania rezolucji potrzeba więc determinacji jednego z członków stałych lub 7 głosów innych państw. Ten sposób głosowania jest powszechnie krytykowany, swą słabość ujawnił m.in. w trakcie kryzysu irackiego 2003, proponuje się więc, by wprowadzić tzw. podwójne weto (co najmniej 2 członków permanentnych musiałoby zagłosować przeciw, by decyzja nie weszła w życie).
Rada Bezpieczeństwa przedkłada Zgromadzeniu Ogólnemu sprawozdania coroczne lub specjalne (art. 24, ust. 3), w artykule 26 zobowiązano ją zaś do poczynienia szczególnych kroków prowadzących do kontroli zbrojeń.
Zobacz też
- ↑ Members of the Security Council. ONZ. [dostęp 2016-01-15]. (ang.).
Linki zewnętrzne
Szablon:Rada Bezpieczeństwa ONZ
- ISNI: 0000000121720195
- VIAF: 141892099
- LCCN: n80076467
- GND: 1001797-5
- NDL: 00634552
- LIBRIS: ljx02lw40c7zgvg
- BnF: 12078331x
- SUDOC: 029083699
- NLA: 35562076
- NKC: kn20010711346
- BIBSYS: 90186219
- CiNii: DA03206090
- PLWABN: 9810680016105606
- NUKAT: n99052009
- J9U: 987007269131205171
- LNB: 000085369
- NSK: 000041840
- ΕΒΕ: 56882
- BLBNB: 000304445
- KRNLK: KAB201906446
- LIH: LNB:J94;=rE
- WorldCat: lccn-n80076467