Cyfry arabskie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m robot dodaje de:Arabische Ziffern, be-x-old:Арабскія лічбы |
m popr kolokwialnych wyrażeń i powtarzania się |
||
Linia 3: | Linia 3: | ||
'''Cyfry arabskie''', właściwie cyfry indyjskie europeizowane – [[cyfra|cyfry]] stosowane obecnie powszechnie na całym świecie do zapisywania [[liczba|liczb]]. Są to kolejno znaki: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 oraz 9 i pierwotnie służyły do zapisu liczb w [[dziesiętny system liczbowy|systemie dziesiętnym]]. Obecnie wykorzystywane również w pozostałych systemach (na przykład w szesnastkowym przy czym cyfry większe od 9 symbolizowane są kolejnymi literami [[alfabet łaciński|alfabetu łacińskiego]]). |
'''Cyfry arabskie''', właściwie cyfry indyjskie europeizowane – [[cyfra|cyfry]] stosowane obecnie powszechnie na całym świecie do zapisywania [[liczba|liczb]]. Są to kolejno znaki: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 oraz 9 i pierwotnie służyły do zapisu liczb w [[dziesiętny system liczbowy|systemie dziesiętnym]]. Obecnie wykorzystywane również w pozostałych systemach (na przykład w szesnastkowym przy czym cyfry większe od 9 symbolizowane są kolejnymi literami [[alfabet łaciński|alfabetu łacińskiego]]). |
||
Cyfry i dziesiętny system pozycyjny pochodzą z [[Indie|Indii]] |
Cyfry i dziesiętny system pozycyjny pochodzą z [[Indie|Indii]], które około VII wieku Indie najechali Arabowie. Ich łupem (oprócz skarbów, dzieł sztuki i wyrobów użytkowych, niekiedy bardzo cennych) padły też starożytne indyjskie pisma w tym także te zawierające wiedzę matematyczną i astronomiczną. Uczeni arabscy wraz z poznaniem [[sanskryt]]u uzyskali dostęp do tej wiedzy. Cyfry weszły do powszechnego użytku a ich propagatorem był arabski matematyk [[Muhammad_ibn_Musa_al-Chuwarizmi]], który zastosował je do badań nad [[algebra|algebrą]] i [[trygonometria|trygonometrią]]. Cyfry na zachód w [[średniowiecze|średniowieczu]] rozprzestrzenili [[Arabowie]] (stąd ich przyjęta w Europie nazwa), a ich propagatorem w Europie był włoski matematyk [[Fibonacci]]. |
||
Jako ciekawostkę należy wymienić fakt, że [[cyfry arabskie (w krajach arabskich)|współcześnie używane w krajach arabskich cyfry]] znacznie różnią się od nam znanych, współczesnych cyfr arabskich i są to, kolejno, znaki: '''٠١٢٣٤٥٦٧٨٩'''. [[liczba|Liczby]] za pomocą tych cyfr zapisywane są tak samo jak w naszym systemie – czyli jedności po prawej. |
Jako ciekawostkę należy wymienić fakt, że [[cyfry arabskie (w krajach arabskich)|współcześnie używane w krajach arabskich cyfry]] znacznie różnią się od nam znanych, współczesnych cyfr arabskich i są to, kolejno, znaki: '''٠١٢٣٤٥٦٧٨٩'''. [[liczba|Liczby]] za pomocą tych cyfr zapisywane są tak samo jak w naszym systemie – czyli jedności po prawej. |
Wersja z 19:55, 12 cze 2011
Cyfry arabskie, właściwie cyfry indyjskie europeizowane – cyfry stosowane obecnie powszechnie na całym świecie do zapisywania liczb. Są to kolejno znaki: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 oraz 9 i pierwotnie służyły do zapisu liczb w systemie dziesiętnym. Obecnie wykorzystywane również w pozostałych systemach (na przykład w szesnastkowym przy czym cyfry większe od 9 symbolizowane są kolejnymi literami alfabetu łacińskiego).
Cyfry i dziesiętny system pozycyjny pochodzą z Indii, które około VII wieku Indie najechali Arabowie. Ich łupem (oprócz skarbów, dzieł sztuki i wyrobów użytkowych, niekiedy bardzo cennych) padły też starożytne indyjskie pisma w tym także te zawierające wiedzę matematyczną i astronomiczną. Uczeni arabscy wraz z poznaniem sanskrytu uzyskali dostęp do tej wiedzy. Cyfry weszły do powszechnego użytku a ich propagatorem był arabski matematyk Muhammad_ibn_Musa_al-Chuwarizmi, który zastosował je do badań nad algebrą i trygonometrią. Cyfry na zachód w średniowieczu rozprzestrzenili Arabowie (stąd ich przyjęta w Europie nazwa), a ich propagatorem w Europie był włoski matematyk Fibonacci.
Jako ciekawostkę należy wymienić fakt, że współcześnie używane w krajach arabskich cyfry znacznie różnią się od nam znanych, współczesnych cyfr arabskich i są to, kolejno, znaki: ٠١٢٣٤٥٦٧٨٩. Liczby za pomocą tych cyfr zapisywane są tak samo jak w naszym systemie – czyli jedności po prawej.
- Osobny artykuł:
Etniczne warianty dziesiętnych cyfr arabsko-indyjskich
standardowe europejskie | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
arabskie | ٠ | ١ | ٢ | ٣ | ٤ | ٥ | ٦ | ٧ | ٨ | ٩ |
wschodnio-arabskie | ۰ | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ |
dewanagari | ० | १ | २ | ३ | ४ | ५ | ६ | ७ | ८ | ९ |
bengalskie | ০ | ১ | ২ | ৩ | ৪ | ৫ | ৬ | ৭ | ৮ | ৯ |
gurmukhi | ੦ | ੧ | ੨ | ੩ | ੪ | ੫ | ੬ | ੭ | ੮ | ੯ |
gudżarati | ૦ | ૧ | ૨ | ૩ | ૪ | ૫ | ૬ | ૭ | ૮ | ૯ |
orija | ୦ | ୧ | ୨ | ୩ | ୪ | ୫ | ୬ | ୭ | ୮ | ୯ |
tamilskie | ௦ | ௧ | ௨ | ௩ | ௪ | ௫ | ௬ | ௭ | ௮ | ௯ |
telugu | ౦ | ౧ | ౨ | ౩ | ౪ | ౫ | ౬ | ౭ | ౮ | ౯ |
kannada | ೦ | ೧ | ೨ | ೩ | ೪ | ೫ | ೬ | ೭ | ೮ | ೯ |
malajalam | ൦ | ൧ | ൨ | ൩ | ൪ | ൫ | ൬ | ൭ | ൮ | ൯ |
tajskie | ๐ | ๑ | ๒ | ๓ | ๔ | ๕ | ๖ | ๗ | ๘ | ๙ |
laotańskie | ໐ | ໑ | ໒ | ໓ | ໔ | ໕ | ໖ | ໗ | ໘ | ໙ |
tybetańskie | ༠ | ༡ | ༢ | ༣ | ༤ | ༥ | ༦ | ༧ | ༨ | ༩ |
birmańskie | ၀ | ၁ | ၂ | ၃ | ၄ | ၅ | ၆ | ၇ | ၈ | ၉ |
khmerskie | ០ | ១ | ២ | ៣ | ៤ | ៥ | ៦ | ៧ | ៨ | ៩ |
mongolskie | ᠐ | ᠑ | ᠒ | ᠓ | ᠔ | ᠕ | ᠖ | ᠗ | ᠘ | ᠙ |
limbu | ᥆ | ᥇ | ᥈ | ᥉ | ᥊ | ᥋ | ᥌ | ᥍ | ᥎ | ᥏ |
new tai lue | ᧐ | ᧑ | ᧒ | ᧓ | ᧔ | ᧕ | ᧖ | ᧗ | ᧘ | ᧙ |
kolumbijskie | Plik:0 colombiano.svg | Plik:1 colombiano.svg | Plik:2 colombiano.svg | Plik:3 colombiano.svg | Plik:4 colombiano.svg | Plik:5 colombiano.svg | Plik:6 colombiano.svg | Plik:7 colombiano.svg | Plik:8 colombiano.svg | Plik:9 colombiano.svg |