Chemnitz: Różnice pomiędzy wersjami

Chemnitz
	; Stary i Nowy Ratusz
Herb	Flaga
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Saksonia
Zarządzający	Sven Schulze↗
Powierzchnia	220,85 km²
Wysokość	267-523 m n.p.m.
Populacja (31.12.2013); • liczba ludności; • gęstość	; 242 022; 1096 os./km²
Nr kierunkowy	0371, 037200, 037209, 03722, 03726
Kod pocztowy	09001-09247, 09224, 09228, 09247
Tablice rejestracyjne	C
Podział miasta	39 dzielnic
	Położenie na mapie Saksonii Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Niemiec Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:city}
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

[wersja nieprzejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 22:08, 4 sty 2017

Chemnitz (hist. 1953-1990 Karl-Marx-Stadt; górnołuż. Kamjenica; czes. Saská Kamenice; pol. hist. Kamienica Saska^[1]) – miasto na prawach powiatu w południowo-wschodnich Niemczech, w Saksonii, nad rzeką Chemnitz; u podnóża Rudaw; po Lipsku i Dreźnie trzecie co do wielkości miasto Saksonii.

Nazwa

Nazwa miejscowości wywodzi się od słowiańskiej nazwy kamień – „kamien”. Pochodzi bezpośrednio od nazwy miejscowości „Kamienica” założonej w tym miejscu przez Słowian Połabskich – Łużyczan^[2]^[3].

Dzielnice

Miasto Chemnitz dzieli się na 39 dzielnic (Stadtteil):

Historia

W roku 1136 cesarz Lotar III lokował na terenie obecnego miasta klasztor benedyktynów, który w roku 1143 otrzymał przywilej targowy. W pobliżu na rzece Chemnitz, Fryderyk I Barbarossa lokował osadę o charakterze miejskim. Ze względu na rosnącą stale liczbę ludności osadę już wkrótce przeniesiono na podmokłe tereny w głąb doliny, które w ciągu kolejnych dziesięcioleci stopniowo osuszano. W pierwszej połowie XIII wieku powstały mury miejskie z czterema bramami i furtą. Do 1308 Chemnitz było wolnym miastem, następnie przeszło pod panowanie Wettynów. Nadany przez nich monopol na wybielanie płócien z całego terytorium Marchii Miśnieńskiej zapewnił miastu rozkwit i dobrobyt przez kolejne stulecia. Ważną rolę w życiu gospodarczym grodu odgrywało ponadto hutnictwo.

Chemnitz w XVII wieku

W roku 1539 w mieście wprowadzono reformację. Pod rządami Georgiusa Agricoli, niemieckiego humanisty, lekarza i mineraloga, który w latach 1546-1555 sprawował urząd burmistrza, Chemnitz było ważnym ośrodkiem humanizmu. Bujny rozwój miasta wyhamowały liczne klęski w XVII wieku: zaraza w latach 1612 i 1613, wielki pożar w 1631 oraz wojna trzydziestoletnia. 14 kwietnia 1639 miała tu miejsce bitwa, w której Szwedzi odniesli zwycięstwo nad Saksonią. W ich wyniku liczba ludności spadła z 5500 do 3000. Część zabudowy została zniszczona, a miasto popadło w długi.

W początkach XVIII wieku Chemnitz osiągnęło ponownie stan zaludnienia sprzed wieku, miasto ucierpiało jednak ponownie w wyniku III wojny północnej oraz wojny siedmioletniej, podczas których było wielokrotnie plądrowane przez obce wojska i obciążane kontrybucjami.

Po 1800 roku Chemnitz stało się ważnym ośrodkiem przemysłowym, przede wszystkim włókienniczym. Za ojca włókiennictwa w tym regionie uważa się Johanna Esche, który rozpoczął produkcje rajstop i skarpet na szeroką skalę, stosując najnowsze techniki i francuskie maszyny. Region wokół Chemnitz zaczęto nazywać „Saksońskim Manchesterem”. W 1871 Chemnitz znalazło się w granicach Niemiec. W 1893 w mieście zaczęły kursować tramwaje elektryczne. W latach 1906-1909 wzniesiono gmach opery, a w 1907-1911 Nowy Ratusz.

W czasie II wojny światowej miasto zostało silnie zniszczone wskutek nalotów. W maju 1945 zostało zajęte przez Sowietów, po czym znalazło się w obrębie radzieckiej strefy okupacyjnej Niemiec, z której w 1949 utworzono NRD. Od 1952 stolica okręgu. W latach 1953–1990 miasto nosiło nazwę Karl-Marx-Stadt (Miasto Karola Marksa). Miasto było czwartym najludniejszym w NRD po Berlinie Wschodnim, Lipsku i Dreźnie.

Przed zjednoczeniem Niemiec z roku 1990 miasto liczyło 313,8 tys. mieszkańców (w roku 1987). Od 1990 Chemnitz stanowi część odtworzonego Wolnego Kraju Saksonia.

Zabytki

Słupy poczty polsko-saskiej

Stary Ratusz z 1486 roku, renesansowy
Nowy Ratusz z 1907 roku, secesyjny
Wieża Czerwona (Roter Turm) z XIII w.
Zamek Klaffenbach z lat 1543-1548, renesansowy. Zamek otoczony wodą
Pocztowe słupy dystansowe z 1723 r. z inicjałami króla Polski Augusta II Mocnego (AR – Augustus Rex – Król August): dwa w Röhrsdorf i po jednym w Schloßchemnitz i Klaffenbach
Willa Eschego secesyjna z lat 1902-1903, architekt Henry van de Velde
kościół św. Jakuba (St. Jakobi) z lat 1350-1360, gotycki, halowy
Gmach opery z 1919 r.
Hala targowa z 1891 r.
Kościół św. Piotra z 1888 r., neogotycki, luterański
Kościół św. Marka z 1895 r., neogotycki, luterański
Kościół św. Jana Nepomucena z 1955 r., rzymskokatolicki
Pałac Kultury z 1950 r., socrealistyczny

Demografia

Zmiany populacji miasta od 1450 do 2014 roku:

Najwyższą populację miasto osiągnęło w 1930 roku – 361 200 mieszkańców. Po 1990 miasto się stopniowo wyludnia. Według oficjalnych danych niemieckich liczba mieszkańców w 2014 roku (243 521) jest porównywalna z liczbą z 1905 roku (244 927).

Według danych z 2012 roku najliczniejsze grupy obcokrajowców pochodzą z Ukrainy, Rosji, Wietnamu, Węgier, Chin i Czech (od 300 do 1100 osób).

Transport

stacje kolejowe: Chemnitz Hauptbahnhof, Chemnitz-Schönau, Chemnitz-Siegmar, Chemnitz Mitte, Chemnitz Südbahnhof.
port lotniczy Altenburg-Nobitz

Sport

Chemnitzer FC – klub piłkarski

Współpraca

Miejscowości partnerskie:

Akron, USA
Arras, Francja
Düsseldorf, Nadrenia Północna-Westfalia
Lublana, Słowenia
Łódź, Polska
Manchester, Anglia
Miluza, Francja
Rabenstein an der Pielach, Austria (kontakty utrzymuje dzielnica Rabenstein)
Schwanau, Badenia-Wirtembergia (kontakty utrzymuje dzielnica Euba)
Taiyuan, Chiny
Tampere, Finlandia
Timbuktu, Mali
Uście nad Łabą, Czechy
Wołgograd, Rosja

Osoby

urodzone w Chemnitz

Philipp Dulichius – kompozytor
Peter Härtling – pisarz
Max Littmann – architekt
Aleksander Mackiewicz – ekonomista
Anja Mittag – piłkarka
Frank Rost – piłkarz
Kati Winkler – łyżwiarka

związane z miastem

Erich Basarke – architekt
Michael Ballack – były niemiecki piłkarz
Katarina Witt – łyżwiarka figurowa

↑ Kamienica Saska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 745 .
↑ „Slawische Ortsnamen in Deutschland” strona niemieckiego magazynu językowego”: Onomastik”.
↑ Ernst Eichler, „Namenforschung: Ein Internationales Handbuch Zur Onomastik, Tom 1", Walter de Gruyter, 1995, ISBN 3-11-020342-1, s. 712.

Bibliografia

Praca zbiorowa, Piękno saksońskich miast, TMGS, Drezno

Linki zewnętrzne

Kamienica Saska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 745 .

[1] Kamienica Saska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 745 .

[2] „Slawische Ortsnamen in Deutschland” strona niemieckiego magazynu językowego”: Onomastik”.

[3] Ernst Eichler, „Namenforschung: Ein Internationales Handbuch Zur Onomastik, Tom 1", Walter de Gruyter, 1995, ISBN 3-11-020342-1, s. 712.

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 6: / Linia 6: @@
  |opis zdjęcia                 = Stary i Nowy Ratusz
  |herb                         = Coat of arms of Chemnitz.svg
- |flaga                        = Flag of Chemnitz.svg
+ |flaga                        = Flag of Ukraine.svg
  |dopełniacz nazwy             = Chemnitz
  |dewiza                       =

Miasta na prawach powiatu	Chemnitz Drezno (Dresden) Lipsk (Leipzig)
Powiaty ziemskie	Budziszyn (Bautzen) Erzgebirgskreis Görlitz Lipsk (Leipzig) Miśnia (Meißen) Mittelsachsen Nordsachsen Sächsische Schweiz-Osterzgebirge Vogtland Zwickau