Plauen

Plauen
	; Plauen – Śródmieście
	Herb
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Saksonia
Powiat	Vogtlandkreis
Zarządzający	Steffen Zenner↗
Powierzchnia	102,11 km²
Wysokość	412 m n.p.m.
Populacja (2009); • liczba ludności; • gęstość	; 66 000; 646,36 os./km²
Nr kierunkowy	03741
Kod pocztowy	08523, 08525, 08527, 08529, 08541, 08547
Tablice rejestracyjne	V, AE, OVL, PL, RC
	Położenie na mapie Saksonii Plauen
	Położenie na mapie Niemiec Plauen
	50°30′N 12°08′E/50,500000 12,133333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Plauen (czes. Plavno, grnłuż. Pławno) – miasto powiatowe we wschodniej części Niemiec, w kraju związkowym Saksonia, siedziba powiatu Vogtland, u podnóża Rudaw, nad Białą Elsterą. Liczy ok. 66 tys. mieszkańców.

Do 31 lipca 2008 Plauen było miastem na prawach powiatu, do 29 lutego 2012 należało do okręgu administracyjnego Chemnitz.

Historia

Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana w 1122 pod słowiańską nazwą Plawe^[2]. Stanowiła część Vogtlandu, znajdującego się w późnym średniowieczu pod zwierzchnictwem Czech jako lenno. W XIII w. powstał w Plauen zamek lokalnych wójtów, a miejscowość otrzymała prawa miejskie. W czasie wojen husyckich w 1430 miasto oblegali husyci pod wodzą Prokopa Wielkiego. W 1466 miasto zostało włączone do Saksonii. W latach 1657–1718 przynależało do księstwa Saksonii-Zeitz (z przerwą na okupację szwedzką w l. 1706–1707), po czym od 1718 do 1763 znajdowało się we władaniu królów Polski Augusta II i Augusta III jako część Elektoratu Saksonii.

Na przełomie XIX i XX wieku Plauen było czwartym miastem pod względem ludności w Królestwie Saksonii po Lipsku, Dreźnie i Chemnitz. W 1903 znacząco poszerzono granice miasta, przyłączając osady Kleinfriesen, Reusa, Sorga, Tauschwitz^[2], po czym populacja miasta przekroczyła barierę 100 tysięcy.

W czasie II wojny światowej znajdowała się tu filia(inne języki) niemieckiego obozu koncentracyjnego Flossenbürg. W końcowym okresie wojny 10 kwietnia 1945 miasto zostało zbombardowane przez aliantów. Zginęło około 900 osób. Od 16 kwietnia 1945 pod okupacją amerykańską, od 1 lipca w radzieckiej strefie okupacyjnej, w latach 1949–1990 część NRD.

W 1950 i 1999 ponownie znacząco rozszerzono granice miasta^[2].

Do 31 lipca 2008 Plauen było miastem na prawach powiatu, następnego dnia wskutek reformy administracyjnej zostało wcielone do powiatu Vogtland.

Zabytki

kościół św. Jana, poświęcony w 1122 roku, podarowany w 1224 roku zakonowi krzyżackiemu
Nonnenturm (dosł. Wieża zakonnic) z ok. 1200 r.
ruiny zamku wójtów(inne języki), sięgającego XIII w.
zamek w Jößnitz(inne języki), sięgający XIII w.
komturia, sięgająca XIII w.
ratusz miejski wzmiankowany po raz pierwszy w 1382 r. z zegarem z 1548 r.
słup dystansowy poczty polsko-saskiej z 1725 r. ozdobiony herbem Polski, monogramem polskiego króla Augusta II Mocnego i polską koroną królewską
dom słodowy (Malzhaus) z 1727 r.
Muzeum Vogtlandu(inne języki) (Vogtlandmuseum) w kamienicy z l. 1787–1789
kościół św. Pawła(inne języki) z 1897 r. (neogotycki)
Teatr Plauen-Zwickau(inne języki) z l. 1897–1898
kościół św. Marka(inne języki) z pocz. XX w.

Polsko-saski słup dystansowy
Kościół św. Jana
Nonnenturm
Zamek wójtów
Komturia
Ratusz

Demografia

Zmiany populacji miasta od 1458 do 2017 roku:

Najwyższą populację miasto osiągnęło przed I wojną światową – w 1912 liczyło 128 014 mieszkańców.

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, metalowy, elektrotechniczny oraz włókienniczy^[1].

Podział administracyjny

Miasto dzieli się na pięć okręgów i 38 dzielnic:^{[potrzebny przypis]}

Centrum: Altstadt (Stare Miasto), Bahnhofsvorstadt, Dobenau, Neustadt (Nowe Miasto), Obere Aue, Schloßberg
Północ: Hammertorvorstadt, Haselbrunn, Preißelpöhl, Reißig, Reißiger Vorstadt, Reißigwald mit Lochhaus, Jößnitz, Steinsdorf, Kauschwitz, Zwoschwitz, Röttis
Wschód: Alt Chrieschwitz, Chrieschwitz, Großfriesen, Kleinfriesen, Reusa mit Sorga, Reichenbacher Vorstadt, Tauschwitz
Południe: Hofer Vorstadt, Meßbach, Oberlosa, Ostvorstadt, Reinsdorf, Stöckigt, Südvorstadt, Thiergarten, Unterlos
Zachód: Bärenstein, Neundorfer Vorstadt, Siedlung Neundorf, Syratal, Neundorf, Straßberg

Transport

W mieście znajduje się stacja kolejowa Plauen (Vogtland) Oberer Bahnhof.

Sport

VFC Plauen – klub piłkarski

Urodzeni w Plauen

Carl Gottlob Anstadt – fabrykant, twórca pierwszego przemysłowego browaru w Łodzi
André Ochodlo – polski aktor, reżyser teatralny, pieśniarz
Heinrich von Plauen – Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego

Współpraca

Czechy: Aš
Węgry: Cegléd
Bawaria: Heilsbronn (kontakty utrzymuje dzielnica Jößnitz), Hof
Polska: Pabianice
Nadrenia Północna-Westfalia: Siegen
Austria: Steyr
Litwa: Szawle

Przypisy

↑ ^a ^b Plauen, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-08-05] .
↑ ^a ^b ^c Plauen (2) – HOV | ISGV e.V [online], hov.isgv.de [dostęp 2018-11-17] .

Bibliografia

Praca zbiorowa, Piękno saksońskich miast, TMGS, Drezno

[PWN-1] Plauen, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-08-05] .

[hi-2] Plauen (2) – HOV | ISGV e.V [online], hov.isgv.de [dostęp 2018-11-17] .

[1]

[2]

Miasta (Stadt)	Adorf/Vogtl. Auerbach/Vogtl. Bad Elster Elsterberg Falkenstein/Vogtl. Klingenthal Lengenfeld Markneukirchen Mylau Netzschkau Oelsnitz/Vogtl. Pausa-Mühltroff Plauen Reichenbach im Vogtland Rodewisch Schöneck/Vogtl. Treuen
Gminy (Gemeinde)	Bad Brambach Bergen Bösenbrunn Eichigt Ellefeld Grünbach Heinsdorfergrund Limbach Mühlental Muldenhammer Neuensalz Neumark Neustadt/Vogtl. Pöhl Rosenbach/Vogtl. Steinberg Theuma Tirpersdorf Triebel/Vogtl. Weischlitz Werda
Wspólnoty administracyjne (Verwaltungsgemeinschaft)	Falkenstein (Vogtland) Netzschkau-Limbach Oelsnitz Reichenbach/Vogtl. Schöneck/Mühlental Treuen
Związki gmin (Verwaltungsverband)	Jägerswald