Stanisław Pelc (1895–1980)
 Stanisław Pelc (<1934) | |
 pułkownik dyplomowany piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
26 listopada 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
14 października 1980 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1980 |
| Siły zbrojne |
|
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
          
| |
.png){kind=small}
Stanisław Sylwester Pelc (ur. 26 listopada 1895 w Krośnie, zm. 14 października 1980 w Londynie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, w 1964 roku mianowany przez Władysława Andersa generałem brygady.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 26 listopada 1895 w Krośnie, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Ignacego i Anny z Podhorodeckich[1].
Od sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w Legionach Polskich, gdzie był dowódcą plutonu w 1 pułku piechoty[2]. Po kryzysie przysięgowym został wcielony do armii austriackiej[2], skąd zbiegł i włączył się do działalności w Polskiej Organizacji Wojskowej.
Od listopada 1918 w Wojsku Polskim. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 737. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 29 pułk Strzelców Kaniowskich[2][3]. Do maja 1925 kolejno dowódca kompanii, batalionu i zastępca dowódcy pułku 29 pułku piechoty. 6 maja 1925 roku został przydzielony do dowództwa 25 Dywizji Piechoty w Kaliszu na stanowisko oficera sztabu dowódcy piechoty dywizyjnej[4]. Z dniem 1 listopada 1925 roku został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie[2], w charakterze słuchacza Kursu 1925/1927. 3 maja 1926 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 roku i 71. lokatą w korpusie oficerów piechoty[5]. Z dniem 28 października 1927 roku, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, przydzielony został do Oficerskiej Szkoły dla Podoficerów w Bydgoszczy na stanowisko dyrektora nauk[2]. 18 czerwca 1930 roku przeniesiony został do Wyższej Szkoły Wojennej na stanowisko wykładowcy taktyki piechoty[2][6]. 2 grudnia 1930 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku i 41. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7]. 28 czerwca 1933 roku otrzymał przeniesienie do 29 pułku Strzelców Kaniowskich na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[2][8]. W czerwcu 1936 roku objął dowództwo 36 pułku piechoty Legii Akademickiej w Warszawie. Na stopień pułkownika został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 roku i 37. lokatą w korpusie oficerów piechoty[9]. W czerwcu 1938 roku przydzielony został do Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych i wyznaczony na stanowisko I oficera sztabu Inspektora Armii, generała dywizji Stanisława Burhardt-Bukackiego[10]. Na wypadek wojny z ZSRR przewidziany był do objęcia stanowiska szefa sztabu Armii „Wołyń”.
Po kampanii wrześniowej przedostał się przez Rumunię do Francji. Był dowódcą piechoty dywizyjnej 2 Dywizji Strzelców Pieszych. Po kampanii francuskiej w latach 1940–1945 internowany w Szwajcarii. Od lutego 1945 do lutego 1946 służył w Sztabie Naczelnego Wodza w Londynie, a następnie w II Korpusie Polskim. Awansowany przez gen. broni Władysława Andersa generałem brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1964 roku w korpusie generałów[11]. Zmarł 14 października 1980 roku w Londynie. Pochowany na cmentarzu Gunnersbury[11].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 732[9]
- Krzyż Niepodległości z Mieczami (6 czerwca 1931)[12][1]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)[13][9]
- Krzyż Walecznych („za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918–1921”)[9]
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie, „za czyny męstwa i odwagi wykazane w wojnie rozpoczętej 1 września 1939 roku”)
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[14][9]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[15]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[15]
- Polowa Odznaka Obserwatora[15]
- Odznaka „Za wierną służbę”[15]
- Państwowa Odznaka Sportowa[15]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-11-06].
- ↑ a b c d e f g Kolekcja GiO ↓, s. 4.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 50.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 51 z 6 maja 1925, s. 244.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 3 maja 1926 roku, s. 126.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 206.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930 roku, s. 328.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 130.
- ↑ a b c d e Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 10.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 418.
- ↑ a b Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 143.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Krzyża Niepodległości (M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31).
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ a b c d e Na podstawie fotografii [1].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Pelc Stanisław Sylwester. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości sygn. I.480.434 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-13].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2 M-Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-87103-81-0.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Dowódcy 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej
- Generałowie brygady mianowani przez władze RP na uchodźstwie po 1947
- Ludzie urodzeni w Krośnie
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości z Mieczami
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Odznaką „Za wierną służbę”
- Odznaczeni Państwową Odznaką Sportową
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie dowództwa 2 Dywizji Strzelców Pieszych
- Oficerowie dyplomowani II Rzeczypospolitej
- Oficerowie Wojska Polskiego we Francji (1939–1940)
- Pochowani na Cmentarzu Gunnersbury w Londynie
- Polacy – uczestnicy kampanii francuskiej 1940
- Pułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Pułkownicy piechoty Polskich Sił Zbrojnych
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1895
- Zastępcy dowódcy 29 Pułku Strzelców Kaniowskich
- Zmarli w 1980
- Żołnierze Legionów Polskich 1914–1918
- Żołnierze Wojska Polskiego internowani w Szwajcarii w czasie II wojny światowej
- Żołnierze Wojska Polskiego na emigracji w Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej