Przejdź do zawartości

Stanisław Kuciel

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Wilhelm Kuciel
podpułkownik żandarmerii podpułkownik żandarmerii
Data i miejsce urodzenia

27 marca 1891
Byszów

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

I Brygada Legionów Polskich
Dowództwo Żandarmerii Wojskowej
8 Dywizjon Żandarmerii
1 Dywizjon Żandarmerii3 Dywizjon Żandarmerii
Samodzielna Grupa Operacyjna Narew

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

  • kampania wrześniowa
Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Stanisław Wilhelm Kuciel (ur. 27 marca 1891 w Byszowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik żandarmerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 27 marca 1891 roku w Byszowie, w powiecie sokalskim, w rodzinie Michała i Leopoldyny z Hirszlów. 8 sierpnia 1914 roku rozpoczął służbę w Legionach Polskich. W lutym następnego roku przydzielony został do Żandarmerii Polowej I Brygady. W sierpniu i wrześniu 1915 roku przez półtora miesiąca kierował posterunkiem żandarmerii w Janowie Lubelskim przy c.k. Komendzie Okręgu Etapowego. Prowadził tam, zakazaną przez władze okupacyjne działalność agitacyjną i werbunkową do I Brygady. Następnie pełnił obowiązki zastępcy komendanta Żandarmerii Polowej przy Komendzie I Brygady. W końcu kwietnia 1916 roku zastąpił Jana Jur-Gorzechowskiego na stanowisku komendanta Żandarmerii Polowej I Brygady. 1 kwietnia 1917 roku rozpoczął, jako hospitant, miesięczne szkolenie na Wyższym Kursie Szkoły Żandarmerii w Warszawie. Był to kurs dla starszych podoficerów przewidzianych do objęcia stanowisk oficerskich. Po kryzysie przysięgowym wstąpił do Polskiej Siły Zbrojnej. Był adiutantem ppor. Bronisława Witeckiego, komendanta Ekspozytury Żandarmerii Polowej Wojsk Polskich (przemianowanej później na Dowództwo Polskiej Żandarmerii Polowej). Poza obowiązkami adiutanta prowadził szkolenie żandarmów.

1 listopada 1918 roku przyjęty został do Wojska Polskiego. 18 listopada tego roku przybył do Łomży, objął obowiązki dowódcy Żandarmerii Okręgu Wojskowego Nr XIII z uprawnieniami dyscyplinarnymi dowódcy detaszowanego batalionu i przystąpił do organizacji służby na powierzonym mu terenie. W porozumieniu z komisarzem rządu, p. Hanusowskim, uzyskał zgodę na wykonywanie służby bezpieczeństwa także w stosunku do osób cywilnych. Podległą mu Żandarmerię podzielił na dwa dowództwa powiatowe: w Łomży (ppor. Stanisław Sitek) i w Ostrowi (ppor. Przybyłowski, por. Franciszek Pytel). Organizację zakończył 21 stycznia 1919 z chwilą utworzenia policji komunalnej i milicji ludowej oraz kolejnych dowództw powiatowych: w Szczuczynie (por. Franciszek Klimek), Kolnie (ppor. Witold Goworowski), w Ostrołęce (ppor. Stanisław Jakubowski) i w Wysokiem Mazowieckiem (ppor. Roman Szoenborg). Według stanu z 20 lutego tego roku podlegało mu 6 oficerów, 22 podoficerów, 20 szeregowców i 8 „przydzielonych”.

W czasie wojny z bolszewikami (do 19 września 1919 roku) dowodził oddziałem żandarmerii polowej Okręgu Etapowego „Wilno”, następnie pełnił służbę w Dowództwie Żandarmerii Polowej w Warszawie, a od 6 lipca do 30 października 1920 roku, w stopniu rotmistrza, dowodził Ekspozyturą Żandarmerii Polowej Frontu Północno-Wschodniego.

1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie Żandarmerii Wojskowej w Warszawie, a jego oddziałem macierzystym był wówczas 8 dywizjon żandarmerii wojskowej[1]. W 1924 roku był komendantem Kadry szwadronu zapasowego 8 dywizjonu żandarmerii w Grudziądzu. 12 września 1926 roku wyznaczony został na stanowisko dowódcy 8 dywizjonu żandarmerii w Toruniu, w miejsce ppłk. Juliana Sas-Kulczyckiego, awansowanego na szefa Wydziału Żandarmerii w Departamencie I Piechoty MSWojsk. 1 lutego 1929 roku objął dowództwo 1 dywizjonu żandarmerii. W grudniu tego roku przeniesiony został do Grodna na stanowisko dowódcy 3 dywizjonu żandarmerii[2]. Obowiązki przyjął 25 stycznia 1930 roku od mjr. Stanisława Sitka. Na stanowisku dowódcy dywizjonu pozostał do rozpoczęcia II wojny światowej.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził żandarmerią SGO „Narew”. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Był więźniem obozu w Starobielsku[3]. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[3], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[4]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 1380[3].

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[5][6][7]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[8][9][10].

Decyzją Nr 190/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 7 listopada 2019 płk Stanisław Wilhelm Kuciel został patronem Wydziału ŻW w Bemowie Piskim[11].

Awanse

[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 405.
  2. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 1 z 21.01.1930 r.
  3. ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 273.
  4. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  5. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 6 [dostęp 2024-10-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  6. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  7. ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  8. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  9. ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  10. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  11. ↑ Decyzja Nr 190/MON z dnia 7 listopada 2019 r. w sprawie przejęcia dziedzictwa tradycji i nadania imienia patrona Wydziałowi Żandarmerii Wojskowej w Bemowie Piskim. dz.urz.mon.gov.pl. [dostęp 2019-11-13].
  12. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 21 lutego 1920 r.
  13. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 281.
  14. ↑ M.P. z 1931 r. nr 251, poz. 335 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  15. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  16. ↑ M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 89 „za zasługi na polu organizacji wojska”.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 61,
  • Rocznik Oficerski 1924, s. 963, 965,
  • Rocznik Oficerski 1928, s. 670, 674,
  • Rocznik Oficerski 1932, s. 287, 792,
  • Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
  • Wanda Roman, Żandarmi polscy zamordowani na Wschodzie. Wrzesień 1939-maj 1940, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 3 (157), Warszawa 1996, ISSN 0043-7182, ss. 342.
  • Jan Suliński, Żandarmeria Wojskowa w latach 1918-1947. Szkic organizacyjno-historyczny, Drukarnia Warszawskiego Okręgu Wojskowego, Warszawa 1994, s. 82, 85, 89–90, 99, 115–116, 157, 179, 455, 457, 462, 472.
  • Grzegorz Ratajczyk, Żandarmeria Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, Toruń: Dom Wydawniczy DUET, 2004, s. 58-59, ISBN 83-89706-20-2, OCLC 309915820.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Kuciel&oldid=75091138”