Stanisław Miller (generał)
gen. bryg. Stanisław Miller (1938) | |
generał brygady | |
Data i miejsce urodzenia |
6 listopada 1881 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
10 lutego 1963 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Stanisław Miller (ur. 6 listopada 1881 w Chrzanowie, zm. 10 lutego 1963 w Londynie) – generał brygady Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, uczestnik I i II wojny światowej oraz wojny z bolszewikami i Ukraińcami.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Bernarda i Gabrieli z Lineckerów (Lienekerów). Ochrzczony został w kościele św. Mikołaja w Chrzanowie 4 grudnia 1881 roku[1]. Jego ojciec, syn Franciszka i Anny z d. Dombach, był c.k. adiunktem sądu okręgowego w Chrzanowie. Matka, Gabriela Lieneker (tak nazwisko zapisano w chrzanowskiej księdze chrztów), była córką Gabriela i Franciszki z d. Gwozdeckiej[2]. W latach 1892–1894 Stanisław Miller uczęszczał do szkoły realnej w Krakowie. W latach 1894–1899 kontynuował naukę w Wyższej Szkole Realnej w Hranicach. Była to prestiżowa uczelnia, ówcześnie nazywająca się Maehrisch-Weisskirchen. Jej absolwentem był między innymi Józef Haller. Tam też uzyskał maturę. W latach 1900–1903 był słuchaczem Akademii Wojskowo-Technicznej w Wiedniu. Po ukończeniu uczelni został awansowany do stopnia podporucznika. W latach 1903–1918 pełnił służbę w cesarsko-królewskiej armii. W czasie I wojny światowej walczył na froncie rosyjskim. Dowodził baterią i dywizjonem artylerii oraz pełnił służbę w sztabie 5 Brygady Artylerii (austriackiej).
Do Wojska Polskiego przyjęty 1 listopada 1918. Zorganizował i dowodził batalionem akademickim w Krakowie. Następnie został szefem sztabu Inspektoratu Artylerii na Galicję Wschodnią. Od 25 stycznia do 15 marca 1919 dowodził dywizjonem 1 pułku artylerii ciężkiej Ziemi Krakowskiej walczącym w składzie Frontu Śląskiego. Następnie na froncie ukraińskim dowodził kolejno:
- 3 pułkiem artylerii ciężkiej powstałym 31 maja 1919 z przemianowania krakowskiego 1 pac,
- artylerią Grupy „Bug”,
- artylerią Grupy pułkownika Kulińskiego,
- artylerią Grupy „Nowe Miasto”,
- grupą artylerii 3 Dywizji Piechoty Legionów.
W marcu 1920 został dowódcą 3 pułku artylerii polowej Legionów, a 9 września tego roku awansował na stanowisko dowódcy III Brygady Artylerii. W czasie wojny walczył pod komendą Leona Berbeckiego, dowódcy Grupy „Bug” i 3 DP Leg. oraz współdziałał z Mieczysławem Scaewola-Wieczorkiewiczem (dowódcą 9 pułku piechoty Legionów i VI Brygady Legionów) i Władysławem Bończa-Uzdowskim (dowódcą 8 pułku piechoty Legionów i V Brygady Legionów). Jego podwładnym był między innymi Adam Epler. Wojnę zakończył, jako podpułkownik i kawaler Orderu Virtuti Militari.
Od 10 października 1921 organizator i pierwszy dowódca 27 pułku artylerii polowej we Włodzimierzu Wołyńskim. 15 maja 1924 został mianowany zastępcą szefa Departamentu III Artylerii i Uzbrojenia Ministerstwa Spraw Wojskowych[3]. Od 3 stycznia do 24 czerwca 1927 był słuchaczem III kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych, a po jego ukończeniu wyznaczony na stanowisko szefa 4 Okręgowego Szefostwa Artylerii w Łodzi. W marcu 1929 został dowódcą 4 Grupy Artylerii w Łodzi[4]. Na tym stanowisku rok później uzyskał awans na generała. 1 października 1935 został komendantem Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu. Z dniem 1 lipca 1937 wyznaczony na stanowisko generała do prac artyleryjskich przy GISZ. Był fachowym doradcą generalnego inspektora sił zbrojnych w sprawach artylerii. Roman Łoś w swojej pracy tak scharakteryzował generała miał duże doświadczenie z poprzednich stanowisk w artylerii oraz zdolność krytycznego spojrzenia na właściwy stan broni, w której pracował. W swojej działalności na tym stanowisku wykazywał niepokój widząc duże niedostatki w naszej artylerii w porównaniu z innymi państwami. Dlatego pod adresem władz naczelnych wysuwał słuszne postulaty w trosce, aby polska artyleria mogła sprostać zadaniom, jakie ją czekają w przyszłej wojnie. Był to wartościowy dowódca na czołowym stanowisku w polskiej artylerii.
Był encyklopedystą. Został wymieniony w gronie edytorów ośmiotomowej Encyklopedii wojskowej wydanej w latach 1931–1939 gdzie zredagował hasła związane ze służbą sztabową. Wchodził w skład komitetu redakcyjnego tej encyklopedii[5] .
W kampanii wrześniowej pełnił funkcję naczelnego dowódcy artylerii w Kwaterze Naczelnego Wodza. Wraz z nią internowany w Rumunii w obozie w Băile Herculane[6]. Przez Turcję przedostaje się do Palestyny. Od marca 1941 roku do sierpnia 1947 roku przebywał w Ośrodku Zapasowym Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, a następnie w tzw. 2 grupie na Bliskim Wschodzie.
Po wojnie na emigracji w Londynie. 17 września 1958, 10 kwietnia 1961 był powoływany do składu emigracyjnej Kapituły Orderu Odrodzenia Polski[7][8].
Zmarł w Londynie, a jego prochy przeniesiono 28 lutego 1963 na cmentarz Rakowicki w Krakowie.
Awanse
[edytuj | edytuj kod]- leutnant – 1903
- oberleutnant – 1909
- hauptmann – 1914
- major – lipiec 1919
- podpułkownik – 1920
- pułkownik – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 24. lokatą w korpusie oficerów artylerii
- generał brygady – 24 grudnia 1929 roku ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i 6. lokatą w korpusie generałów
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (17 maja 1921)[9]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 28 lutego 1963)[10]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1935)[11]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)[12]
- Złoty Krzyż Zasługi (24 maja 1929)[13]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[12]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[12]
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę[12]
- Krzyż za Obronę Śląska Cieszyńskiego I kl.[14]
- Order Pogromcy Niedźwiedzia III kl. (Łotwa)[12]
- Krzyż Oficerski Orderu Orła Białego (Jugosławia)[12]
- Krzyż Kawalerski Legii Honorowej (Francja, zezwolenie Naczelnika Państwa w 1922)[15]
- Srebrny Medal Waleczności „Obilica” (Jugosławia)
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)[12]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Liber nat.et bp. ab a. 1880 parafii św. Mikołąja w Chrzanowie, pozycja 101, str. 31
- ↑ Liber nat.et bp. ab a. 1880 parafii św. Mikołąja w Chrzanowie, pozycja 101, str. 31
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 199.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 7 z 22.03.1929 r.
- ↑ Laskowski, t.I 1931 ↓.
- ↑ Piotr Stawecki, Generałowie polscy w wojnie obronnej 1939 roku i ich dalsze losy wojenne : cz. 2, [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy 15 (66)/3 (249) s. 93–94.
- ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 września 1958 o powołaniu członków Kapituły Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 44–45, Nr 6 z 19 września 1958.
- ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 10 kwietnia 1961r. o powołaniu kapituły Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 11, Nr 3 z 21 kwietnia 1961.
- ↑ Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 21, poz. 820 Dekret Wodza Naczelnego L. 2980 z 17 maja 1921 r.
- ↑ Dz. U. RP na Uchodźstwie nr 2, s. 22, Londyn 4 maja 1963 r. „za wybitne zasługi położone dla Rzeczypospolitej Polskiej w długoletniej wiernej służbie”.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 12, s. 121, 11 listopada 1935.
- ↑ a b c d e f g Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 200. [dostęp 2021-08-17].
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 123, poz. 302 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
- ↑ Franciszek Latinik: Walka o Śląsk Cieszyński w r. 1919. Cieszyn: 1934, s. 140.
- ↑ Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 8, s. 250 Decyzja Naczelnika Państwa L. 3625.22 G. M. I. z 1922 r.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Kazimierz Sobolewski, Zarys historii wojennej 27-go Pułku Artylerii Polowej, Warszawa 1931.
- Otton Laskowski: Encyklopedia wojskowa. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego, 1931.
- Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione, s. 133.
- Roman Łoś, Artyleria polska 1914–1939, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1991, wyd. I, ISBN 83-11-07772-X, s. 48, 124, 188, 217, 240, 244, 257, 262–263, 276, 315.
- Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6, s. 221–222.
- Członkowie Kapituły Orderu Odrodzenia Polski (władze RP na uchodźstwie)
- Członkowie Legii Akademickiej
- Dowódcy polskiej artylerii
- Generałowie brygady II Rzeczypospolitej
- Generałowie brygady Polskich Sił Zbrojnych
- Generałowie do prac przy Generalnym Inspektorze Sił Zbrojnych
- Ludzie urodzeni w Chrzanowie
- Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego (1939)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Krzyżem za Obronę Śląska Cieszyńskiego I klasy
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Srebrnym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 3 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów
- Oficerowie 27 Pułku Artylerii Lekkiej
- Oficerowie artylerii II Rzeczypospolitej przeniesieni do korpusu generałów
- Oficerowie Centrum Wyszkolenia Artylerii (II RP)
- Pochowani na cmentarzu Rakowickim
- Polacy – Kawalerowie Legii Honorowej
- Polacy – oficerowie armii austro-węgierskiej
- Polacy – żołnierze Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej
- Polacy odznaczeni Medalem 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
- Polacy odznaczeni Medalem Waleczności (Serbia)
- Polacy odznaczeni Orderem Pogromcy Niedźwiedzia
- Polscy encyklopedyści
- Polacy odznaczeni Orderem Orła Białego (Serbia)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Urodzeni w 1881
- Zmarli w 1963
- Żołnierze Wojska Polskiego internowani w Băile Herculane
- Żołnierze Wojska Polskiego na emigracji w Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej