51°52′58″N 14°47′08″E/51,882778 14,785556Stargard Gubiński
| ||||
| ||||
 Znak z nazwą wsi | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  lubuskie
| |||
| Powiat | krośnieński | |||
| Gmina | Gubin | |||
| Liczba ludności (2013) | 208[1] | |||
| Strefa numeracyjna | 68 | |||
| Kod pocztowy | 66-620 | |||
| Tablice rejestracyjne | FKR | |||
| SIMC | 0909549 | |||
Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin   Stargard Gubiński | ||||
Położenie na mapie Polski  Stargard Gubiński | ||||
Położenie na mapie województwa lubuskiego  Stargard Gubiński | ||||
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  Stargard Gubiński | ||||
| 51°52′58″N 14°47′08″E/51,882778 14,785556
| ||||
| Strona internetowa | ||||
Stargard Gubiński (niem. Stargardt[2], łuż. Stary Grod)[3][4] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin. Położona nad rzeką Lubsza przy drodze nr 287 i nieczynnej linii kolejowej Gubin-Lubsko.
W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Stargard Gubiński[5][6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Spis treści
Historia[edytuj | edytuj kod]
Niewiele się zmieniała przez wieki nazwa wsi. W 1357 roku była znana jako Stargrad, w 1393 zmieniła się na Stargard, w 1452 jako Stargrade, aby od 1527 powrócić do nazwy Stargard („Stary Gród”)[7]. Pierwszym właścicielem wioski był mieszkaniec Gubina Zache, a później do 1848 roku należała do majątku w Grabicach[7]. W 1485 roku powstał we wsi pierwszy kościół[7]. Obecną budowlę wzniesiono z kamieni[8] w pierwszej połowie XVIII wieku, stawiając przy niej drewnianą dzwonnicę[7]. Nieremontowany kościół zaczął niszczeć, a nawet wydano ekspertyzę o jego rozbiórce. Burza i silny wiatr, który przeszedł 13 lutego 1997 roku nad wsią dopełnił zniszczenia[7]. W 2001 roku ówczesny proboszcz i mieszkańcy odrestaurowali[9] świątynię, upamiętniając to wydarzenie tablicą w dwóch językach[7]. Do wsi należał w XIX wieku folwark oraz młyn wodny przy Lubszy[7][8].
W 1945 roku wieś zasiedlili repatrianci z Bukowiny (dzisiejszej Rumunii)[10]
Od 1954 roku mieściła się we wsi Gromadzka Rada Narodowa, a następnie po zniesieniu powiatu gubińskiego weszła w skład powiatu lubskiego[6]. Istniało tu do 1956 roku Rolnicze Zrzeszenie Spółdzielcze im. Karola Świerczewskiego, a w 1969 roku było kółko rolnicze[6]. Utworzono we wsi w 1999 roku SPZOZ z filiami w Chlebowie, Grabicach, Polu i Strzegowie[11].
Wieś w 1988 roku zamieszkiwało 217 osób, w 1993 roku 181, a w 2000 199 osób. Od 2004 roku wieś posiada sieć wodną[11].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisany jest[12]:
- kościół pod wezwaniem świętego Józefa, gotycki z XIV wieku[2]. Powiększony w XVIII stuleciu o ceglane przybudówki oraz drewnianą wieżę. Jest to salowa świątynia założona na placu zbliżonym do prostokąta. Posiada wieżę wzniesioną na rzucie kwadratu. Korpus kościoła pokryty jest dachem trójspadowym, a wieża brogowym. Posiada wysokie okna, które w większości są zamknięte łukowato[2]. W przyziemiu wieży znajduje się wejście główne. Drewniany strop belkowy przykrywa wnętrze świątyni, który podparty jest czworobocznymi filarami. Wspierają one jednocześnie szerokie empory. Za ołtarzem znajduje się dobudowana część z pomieszczeniem naziemnym oraz krypta grobowa. Ołtarz główny oraz prospekt organowy z ornamentalno–heraldyczną dekoracją snycerską pochodzi z czasów barokowej przebudowy stargardzkiej świątyni[2].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rozmieszczenie ludności w gminie według miejscowości. Gmina Gubin. [dostęp 2015-11-16].
- ↑ a b c d Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 242.
- ↑ Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7.
- ↑ Tuż po wojnie Stary Gród – Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945
- ↑ Od 15 stycznia 1976 roku został zniesiony
- ↑ a b c Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 312
- ↑ a b c d e f g Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 311
- ↑ a b Gubińskie Towarzystwo Kultury – Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 29
- ↑ Przy wsparciu środków otrzymanych z RFN
- ↑ Henryk Stachowicz: Rozwój gospodarczy powiatu gubińskiego. s. 35.
- ↑ a b Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 313
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 13. [dostęp 24.1.13].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wydawnictwo Gubińskiego Towarzystwa Kultury 1999 r. – Zeszyty Gubińskie nr 5 s.29
- Henryk Stachowicz: Rozwój gospodarczy powiatu gubińskiego w okresie 15-lecia Polski Ludowej. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej i Stowarzyszenie Pionierów Miasta Gubina, 2012.
- Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 311-316. ISBN 978-83-88059-54-4.
- Garbacz Krzysztof: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 242. ISBN 978-83-919914-8-2.
