Słuszkowie herbu Ostoja

Słuszkowie – ród szlachecki pieczętujący się herbem Ostoja, należący do heraldycznego rodu Ostojów (Mościców)^[1], wywodzący się z Wielkiego Księstwa Litewskiego^[2]^[3].

Najstarsze świadectwa źródłowe dotyczące rodu

Poniżej wymienione są ważniejsze świadectwa źródłowe dotyczące Słuszków herbu Ostoja.

Kasper Niesiecki twierdził, że do herbu Ostoja został przyjęty w czasie unii horodelskiej Jan Słuszka^[4]^[5].

W roku 1516 bojar królewski Hrehory Omelanowicz Słuszka miał sprawę z Okuszkowiczem^[3].

Na podstawie zachowanych źródeł obecność Słuszków w W. Ks. Litewskim i na Rusi można stwierdzić dopiero w XVI wieku. Za pierwszych, znanych Słuszków, uchwytnych w źródłach, należy uznać Pawła i Iwana (Jana), synów Hrehorego Słuszki Omelanowicza. Paweł Hrehorowicz Słuszka występuje w latach 1538-1571 a Iwan Hrehorowicz Słuszka obecny jest w aktach w latach 1538-1559^[6]^[7].

Majątki ziemskie i miejskie należące do rodu

Poniżej wymienione są ważniejsze dobra ziemskie i nieruchomości miejskie należące do Słuszków herbu Ostoja.

Ciapin, Hatawa, Nowy Dwór, Orzeszkowicze, Muchojedowicze (Muchojedy), Wiazyń, Skryhałów, dwór w Mińsku^[8], pałac w Wilnie, pałac w Warszawie, Hołowczyn^[9], Sielec^[10], Smolańce^[11], Wołożyn^[12], Zerzeń^[13], Opaczycze^[14], Stołpce^[15], Świerżeń^[16]^[17], Szatrowo^[18], Chołchło^[19], Tajmanów^[20], Czaszniki^[21]^[22], Terespol^[23].

Pałac Słuszków h. Ostoja na Starym Mieście w Wilnie.
Pałac w Warszawie należący do Elżbiety Słuszczanki h. Ostoja w połowie XVII w.
Skarbiec w dawnym ogrodzie pałacu Słuszków przy ulicy Aleksandra w Warszawie.

Znani przedstawiciele rodu

Hrehory Służka vel Hrehory Omelanowicz Słuszka (zm. po 1516) – bojar królewski^[3]^[7]. Był synem Omeliana (Emiliana)^[24].

Iwan Hrehorowicz Słuszka (Służka Stary) (zm. przed 1560) – horodniczy kijowski, starosta lubecki, dworzanin królewski. Syn Hrehorego Omelanowicza Słuszki. Jego żoną była Bohdana z Łozków^[7].

Paweł Hrehorowicz Słuszka (zm po 1571) – wójt kamieniecki. Syn Hrehorego Omelanowicza Słuszki^[7].

Mikołaj Słuszka (zm. ok. 1583) – starosta krzyczewski i owłuczycki. Syn Jana Hrehorowicza Słuszki. Jego żoną była Halszka Kmicianka^[7].

Mikołaj Słuszka (zm. ok. 1597) – rotmistrz królewski. Syn Mikołaja Słuszki, starosty krzyczewskiego. Jego żoną była Hanna Thorowska^[7].

Krzysztof Słuszka (zm. 1620) – wojewoda wendeński. Syn Mikołaja Słuszki, starosty krzyczewskiego. Jego żoną była Zofia Wołłowiczówna 1v. Andrzejowa Zawiszyna^[7].

Mikołaj Kazimierz Słuszka (zm. ok. 1630) – dworzanin królewski. Syn Krzysztofa Słuszki, wojewody wendeńskiego^[7].

Anna Słuszczanka Kaweczyńska (zm. 1634) – podkomorzyna mińska. Córka Mikołaja Słuszki, starosty krzyczewskiego. Jej mężem był Enoch Kaweczyński, podkomorzy miński^[7].

Aleksander Słuszka (1580–1647) – wojewoda trocki w latach 1642–1647, wojewoda nowogrodzki (w 1638), wojewoda miński (w 1633), kasztelan żmudzki (w 1628), kasztelan miński (w 1618), marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (w 1641), starosta rzeczycki, łojowski, mozyrski i homelski. Syn Mikołaja Słuszki, starosty krzyczewskiego. Był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Zofia Konstancja Zenowicz, c. Krzysztofa, wojewody brzeskolitewskiego a drugą Katarzyna Kiszka, c. Krzysztofa, wojewody witebskiego^[7].

Eustachy Adam Słuszka (zm. 1639) – starosta rzeczycki. Był synem Aleksandra Słuszki, wojewody trockiego^[7].

Bogusław Jerzy Słuszka (zm. 1658) – podskarbi nadworny litewski w 1645 roku, krajczy litewski w 1656 roku, stolnik litewski w 1643 roku, starosta rzeczycki w 1639 roku. Syn wojewody trockiego Aleksandra Słuszki.

Elżbieta (Halszka) Słuszczanka 1v. Kazanowska 2v. Radziejowska (1619–1671) – marszałkowa nadworna koronna, podkanclerzyna koronna. Ojcem jej był Aleksander Słuszka, wojewoda trocki.

Zygmunt Adam Słuszka (zm. 1674) – chorąży wielki litewski w 1656 roku, chorąży nadworny litewski w 1649 roku, starosta rzeczycki w latach 1658–1672. Ojcem jego był Aleksander Słuszka, wojewoda trocki.

Józef Bogusław Słuszka (1652–1701) – hetman polny litewski w latach 1685–1701, kasztelan wileński w latach 1685–1701, kasztelan trocki w 1685 roku, marszałek nadworny litewski w 1683 roku, chorąży wielki litewski w 1676 roku, łowczy wielki litewski w 1673 roku, starosta rzeczycki w latach 1672–1688, starosta lanckoroński w 1694 roku, starosta piński, pieniawski, jezierski, starosta latowicki w 1698 roku, ekonom kobryński od 1685 roku. Syn Bogusława Jerzego Słuszki. Jego żoną była Teresa Gosiewska.

Teresa z Gosiewskich 1v. Słuszczyna 2v. Sapieżyna (zm. 1708) – wojewodzina wileńska, założycielka miasta Terespol^[25]. Małżonka Józefa Bogusława Słuszki.

Dominik Michał Słuszka (1655–1713) – wojewoda połocki w latach 1686–1713, wójt połocki w latach 1686–1713, starosta borysowski, pułkownik generalny Wielkiego Księstwa Litewskiego, marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1681, 1690 i 1695 roku. Syn Bogusława Jerzego Słuszki. Jego małżonką była Konstancja Podbereska, c. Grzegorza, wojewody smoleńskiego.

Konstancja Słuszczanka Denhoffowa (zm. 1728) – wojewodzina pomorska i malborska. Córka Bogusława Jerzego Słuszki. Jej pierwszym mężem był Władysław Denhoff a drugim Ernest Denhoff^[7].

Zobacz też

Przypisy

↑ K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. VIII, s. 413-416.
↑ C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 57-82.
↑ ^a ^b ^c A. Boniecki, Poczet rodów w Wielkim Księstwie Litewskim w XV i XVI wieku, Warszawa 1887, s. 322.
↑ K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. VIII, s. 413.
↑ W. Wijuk Kojałowicz, Herbarz rycerstwa W. Ks. Litewskiego tak zwany Compendium, [w:] „Herold Polski”, Kraków 1897, s. 207.
↑ C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 60-61.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 82 (załącznik).
↑ C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 61-63.
↑ Hołowczyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 108 .
↑ Sielec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 529 .
↑ Smolańce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 892 .
↑ dobra wołożyńskie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 911 .
↑ Zerzeń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 573 .
↑ Opaczycze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 538 .
↑ Stołpce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 365 .
↑ Świerżeń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 677 .
↑ C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 66.
↑ Szatrowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 808 .
↑ Chołchło, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 316 .
↑ Tajmanów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 650 .
↑ N. Rouba, Przewodnik po Litwie i Białejrusi, Wilno 1909, s. 36-37.
↑ Czaszniki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 775 .
↑ Terespol, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 307 .
↑ C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 61.
↑ Założycielka miasta Terespol - Teresa z Gosiewskich Słuszkowa

Bibliografia

K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. VIII, s. 413-416.
A. Boniecki, Poczet rodów w Wielkim Księstwie Litewskim w XV i XVI wieku, Warszawa 1887, s. 322.
W. Wijuk Kojałowicz, Herbarz rycerstwa W. Ks. Litewskiego tak zwany Compendium, [w:] „Herold Polski”, Kraków 1897, s. 207.
C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 57-82.
Polski Słownik Biograficzny, t. XXXIX, s. 134-156.
A. Walden, Marszałkowie świeccy Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1633–1648, [w:] „Czasopismo Prawno-Historyczne”, t. LXV, 2013, z. 1, s. 169.
Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Województwo trockie XIV-XVIII wiek, t. 2, pod redakcją A. Rachuby, Warszawa 2009, s. 651.
Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Województwo Wileńskie XIV-XVIII wiek, t. 1, pod red. A. Rachuby, Warszawa 2004, s. 727.
Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku, spisy opracowali H. Lulewicz i A. Rachuba, Kórnik 1994, s. 241.
Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Ziemia połocka i województwo połockie XIV–XVIII wiek, t. 5, pod redakcją H. Lulewicza, Warszawa 2018, s. 294.
N. Rouba, Przewodnik po Litwie i Białejrusi, Wilno 1909, s. 36-37.
Teki Dworzaczka, Biblioteka Kórnicka, PAN.

[Niesiecki…-1] K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. VIII, s. 413-416.

[Sadkowska…-2] C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 57-82.

[Boniecki…-3] A. Boniecki, Poczet rodów w Wielkim Księstwie Litewskim w XV i XVI wieku, Warszawa 1887, s. 322.

[4] K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. VIII, s. 413.

[5] W. Wijuk Kojałowicz, Herbarz rycerstwa W. Ks. Litewskiego tak zwany Compendium, [w:] „Herold Polski”, Kraków 1897, s. 207.

[6] C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 60-61.

[Sadkowska82…-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 82 (załącznik).

[8] C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 61-63.

[9] Hołowczyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 108 .

[10] Sielec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 529 .

[11] Smolańce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 892 .

[12] dobra wołożyńskie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 911 .

[13] Zerzeń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 573 .

[14] Opaczycze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 538 .

[15] Stołpce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 365 .

[16] Świerżeń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 677 .

[17] C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 66.

[18] Szatrowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 808 .

[19] Chołchło, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 316 .

[20] Tajmanów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 650 .

[21] N. Rouba, Przewodnik po Litwie i Białejrusi, Wilno 1909, s. 36-37.

[22] Czaszniki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 775 .

[23] Terespol, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 307 .

[24] C. Sadkowska, Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), [w:] „Archeion”, t. LII, Warszawa 1969, s. 61.

[25] Założycielka miasta Terespol - Teresa z Gosiewskich Słuszkowa

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]