Przejdź do zawartości

Tadeusz Grabowski (pułkownik)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy oficera. Zobacz też: inne osoby o tym imieniu i nazwisku.
Tadeusz Grabowski
Ilustracja
pułkownik dyplomowany kawalerii pułkownik dyplomowany kawalerii
Data i miejsce urodzenia

17 maja 1886
Kraków, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

1940
Charków, USRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Ministerstwo Spraw Wojskowych

Stanowiska

szef Biura Planowania

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Multimedia w Wikimedia Commons
Tadeusz Grabowski jako oficer Legionów (1916)

Tadeusz Grabowski[a] (ur. 17 maja 1886 w Krakowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – pułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 17 maja 1886 w Krakowie, w rodzinie Władysława i Julii z Wrońskich[2][3]. Uczęszczał do niższego gimnazjum, a następnie do Wyższej Szkoły Przemysłowej w Krakowie, gdzie zdał egzamin dojrzałości. Studiował na wydziale architektonicznym Politechniki Lwowskiej, gdzie zdobył tytuł inżyniera. Wykształcenie uzupełnił później w Technische Hochschule w Dreźnie. Od września 1908 do sierpnia 1909 był asystentem przy Katedrze Projektowania w Wyższej Szkole Przemysłowej w Krakowie. Do wybuchu I wojny światowej pracował w budownictwie. Od 1914 walczył w szeregach Legionów Polskich. Był żołnierzem 3 szwadronu, a później 2 pułku ułanów. 29 września 1914 awansował na chorążego, 18 stycznia 1915 – podporucznika, a 1 listopada 1916 na porucznika[4]. Walczył w Karpatach i na Wołyniu. W lipcu 1917, po kryzysie przysięgowym w lutym 1918 został internowany w obozie Marmarosz-Sziget. 1 czerwca 1918 został przymusowo wcielony do cesarskiej i królewskiej armii i skierowany na front włoski.

1 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego, w stopniu rotmistrza. Wziął udział w obronie Lwowa, a następnie walczył na wojnie z bolszewikami. 11 czerwca 1920 został zatwierdzony w stopniu podpułkownika Sztabu Generalnego z dniem 1 kwietnia 1920, w kawalerii, w „grupie byłych Legionów Polskich”[5]. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w Komisji Likwidacyjnej Naczelnego Dowództwa, pozostając na ewidencji Oddziału V Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych[6]. W latach 1921–1922 był słuchaczem I Kursu Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 44. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[7]. We wrześniu 1922, po ukończeniu kursu i uzyskaniu „pełnych kwalifikacji do pełnienia służby na stanowiskach Sztabu Generalnego” został przydzielony do Inspektoratu Armii Nr II na stanowisko I referenta[8][1]. W czasie studiów i podczas pełnienia służby w Inspektoracie Armii generała dywizji Lucjana Żeligowskiego pozostawał na ewidencji 2 pułku szwoleżerów Rokitniańskich, który wówczas stacjonował w Bielsku-Białej[9]. W maju 1924 został przesunięty na stanowisko II referenta[10][11]. W październiku 1925 został przeniesiony do 4 pułku strzelców konnych w Płocku na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[12]. Z dniem 1 kwietnia 1926 został przeniesiony służbowo na trzymiesięczny kurs doszkolenia sztabowych oficerów kawalerii w Obozie Szkolnym Kawalerii w Grudziądzu[13]. W listopadzie 1927 został przeniesiony do 9 pułku strzelców konnych w Grajewie na stanowisko dowódcy pułku[14][15][16][17]. 1 stycznia 1928 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1928 stopień pułkownika w korpusie oficerów kawalerii i 1. lokatą[18][19]. W październiku 1931 został przeniesiony do Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisko szefa Biura Ogólno-Administracyjnego[20][21]. W październiku 1937 został powołany na stanowisko szefa Biura Planowania MSWojsk[22][23].

W czasie kampanii wrześniowej po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach[2], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[24].

Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie na stopień generała brygady[25][26]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[27][28].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ W ewidencji Wojska Polskiego figurował, jako „Tadeusz I Grabowski”, w celu odróżnienia od innych oficerów WP noszących to samo imię i nazwisko[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 71.
  2. ↑ a b Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 146.
  3. ↑ Kolekcja ↓, s. 11.
  4. ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 42.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 30 czerwca 1920, s. 519.
  6. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 7, 638.
  7. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 154.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 16 września 1922, s. 721.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 71, 597, 676.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 29 maja 1924, s. 307.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 39, 539, 598.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 110 z 23 października 1925, s. 591.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 12 kwietnia 1926, s. 113.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 29 listopada 1927, s. 346.
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 325, 337.
  16. ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 69.
  17. ↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 16.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 2 stycznia 1928, s. 2.
  19. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 126.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931, s. 330.
  21. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 139, 431.
  22. ↑ Böhm 1994 ↓, s. 212.
  23. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 126, 430.
  24. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  25. ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
  26. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 2 [dostęp 2024-08-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  27. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].
  28. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922, s. 9.
  30. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-22].
  31. ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 361.
  33. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-22].
  34. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-22].
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1930, s. 324.
  36. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-22].
  37. ↑ M.P. z 1938 r. nr 94, poz. 144.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 30.
  39. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 403.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tadeusz_Grabowski_(pułkownik)&oldid=74648129”