Teologia naturalna
 |
Ten artykuł należy dopracować |
Teologia naturalna – dziedzina teologii dowodząca istnienia Boga na podstawie obserwacji świata przyrody.
Nurt katolicki[edytuj | edytuj kod]
Oparty na racjonalnej metafizyce arystotelejsko-akwinackiej, w której zakładano, że przy pomocy rozumu można wywnioskować fakt istnienia Boga. Istnieje od XIV w., obecnie występuje pod nazwą neoscholastycyzmu.
Nurt protestancki[edytuj | edytuj kod]
Istnieje od początku XVII w., największy rozwój przypada na początek XIX w. Oparty na założeniu, że przyroda jest bożym Objawieniem paralelnym do Biblii i można „indukcyjnie” analizując fakty i dochodząc do praw rządzących w przyrodzie dostrzec u ich początku rękę kochającego i wszechmogącego Boga[1].
Krytyka[edytuj | edytuj kod]
Zdaniem Johna H. Newmana katolickiego krytyka tego nurtu teologii, teologia naturalna w zestawieniu z naukami przyrodniczymi jest strona słabszą, gdyż stara się przejąć od nich warsztat badawczy: indukcyjny sposób wnioskowania. Tym samym nauki przyrodnicze stają się w przypadku teologii naturalnej wzorcem dla uprawiania teologii w ogóle[2]. Spośród teologów protestanckich teologię naturalną krytykowali m.in. Friedrich Schleiermacher, Albrecht Ritschl i najbardziej zdecydowanie Karl Barth[3]. Wolfhart Pannenberg uważa, że odrzucenie teologii naturalnej przez Bartha było zbyt radykalne, zauważając jednocześnie, że powrót do jej dawnej formy jest niemożliwy[4]. Pozytywnie do teologii naturalnej ustosunkowali się reprezentanci teologii procesu[5].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wiktor Werner, Między krytyką a fetyszyzacją. Różne reakcje na pojawienie się ewolucjonistycznej koncepcji natury. „Roczniki Antropologii Wiedzy”, Rocznik I (2004) 2005, s. 45-56
- ↑ John Henry Newman, The Idea of a University, London, Longmans, Green, And Co, 1907, s. 450
- ↑ Manfred Uglorz: Od samoświadomości do świadectwa wiary. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna, 1995, s. 65. ISBN 83-901296-6-3.
- ↑ Wolfhart Pannenberg: Człowiek, wolność, Bóg. Kraków: Znak, 1995, s. 46–49, seria: Biblioteka Filozofii Religii. ISBN 83-7006-207-5.
- ↑ Włodzimierz Zuzga. Teologia procesu. „Jednota”. 5–6, 1989. [dostęp 2010-12-18].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Andrew Chignell, Derk Pereboom, Natural Theology and Natural Religion, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 6 lipca 2015, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-01-17] (ang.).
- James Brent, Natural Theology, Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002 [dostęp 2018-06-27] (ang.).
Natural theology (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-12].
