Trolejbusy w Pilźnie

Trolejbusy w Pilźnie
	trolejbus
	; Pilzneński trolejbus Škoda 27Tr Solaris
Państwo	Czechy
Lokalizacja	Pilzno
Operator	Plzeňské městské dopravní podniky
Liczba linii	10
Lata funkcjonowania	od 1941
	Infrastruktura
	; Sieć tramwajowa i trolejbusowa w 2017 r.
Długość sieci	86,9 km
	Tabor
Liczba pojazdów	99
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Trolejbusy w Pilźnie – sieć trolejbusowa działająca w Pilźnie, stolicy kraju pilzneńskiego w Czechach. Napięcie zasilania jest równe 600 V, trolejbusy stacjonują w jednej zajezdni. Według stanu z 31 grudnia 2017 r. na stanie PMDP znajdowało się 99 trolejbusów liniowych, które wykonały w 2017 r. 4,5 miliona wozokilometrów i przewiozły 31,9 miliona pasażerów^[1]. W 2017 r. funkcjonowało 10 linii o długości 86,9 km.

Lata 30. – lata 50. XX wieku

Sieć trolejbusowa w Pilźnie powstawała w czasie II wojny światowej. Pierwsze plany budowy sieci pojawiły się już w 1937 r., natomiast prace budowlane rozpoczęto w 1939 r. Pierwszą trasę, między Městskimi lázniami a Doubravką, otwarto 9 kwietnia 1941 r. Już 1 maja tego samego roku otwarto nowy odcinek do przystanku Ústřední hřbitov (Cmentarz Główny). Rozbudowę sieci kontynuowano po zakończeniu II wojny światowej; na nową trasę z Božkova do Skvrňan trolejbusy wyjechały 28 października 1948, a rok później uruchomiono także trasę z Doudleviec do Bolevca (linia nr 13). W 1950 r. oddano do użytku nową trasę na północy miasta. Obsługiwała ją linia nr 14 z Košutki do Kopeckého sady (w godzinach szczytu do Doudleviec). W 1953 r. otwarto trasę do Černic, obsługiwaną wydłużoną linią nr 13. Ostatnią zbudowaną w tych latach trasą był odcinek ze Skvrňan do Novej Hospody, otwarty 2 stycznia 1955 r. Rozwój trolejbusów zmniejszył rolę komunikacji tramwajowej w przewozach pasażerskich na terenie Pilzna.

Lata 50. – lata 90. XX wieku

W 1958 r. w związku z budową linii tramwajowej do Světovaru, trakcję trolejbusową przeniesiono z ulicy Koterovskiej na ulicę Lobezską, po tej zmianie nastąpiła długa przerwa w budowie nowych linii trolejbusowych. W 1975 roku oddano do eksploatacji przedłużenie sieci do Lobez, a rok później do dzisiejszego przystanku Zábělská. Sieć trolejbusowa krótko później zmniejszyła jednak swoją długość; budowa nowych osiedli i linii tramwajowych na północy Pilzna doprowadziła do zamknięcia trasy do Košutki w 1976 r., a do Bolevca trolejbusy przestały kursować w 1977 r. 30 stycznia 1988 r. uruchomiono nową trakcję trolejbusową, biegnącą z Borów przez Jižní předměstí i Mrakodrap do Doubravki, Na Dlouhých.

Tę trasę obsługiwała linia nr 16. Od tamtego czasu nie wprowadzano już większych zmian w układzie sieci, z wyjątkiem likwidacji mało obciążonej trasy z Mikulášského na Jiráskovo náměstí i budowy łącznika z U teplárny do Doudleviec w 1998 r.

XXI wiek

We wrześniu 2002 r. otwarto nową jednokierunkową pętlę biegnącą wokół Centralnego dworca autobusowego, zastępując starszą pętlę Husovo náměstí.

W związku z remontem Americkej třídy 21 kwietnia 2008 r. wprowadzono znaczące zmiany w kursowaniu trolejbusów. Niektóre linie skrócono, inne skierowano na zmienione trasy, a linię nr 14 zawieszono. Równocześnie uruchomiono linie nr 15 i 17. Taka organizacja ruchu obowiązywała do 21 grudnia 2008 r., a dzień później przywrócono pierwotne trasy trolejbusów.

W ramach 2. etapu optymalizacji sieci miejskiego transportu publicznego, który rozpoczął się 28 sierpnia 2010 r., doszło do otwarcia nowej trasy ze skrzyżowania Němejcova – Borská do Novej Hospody, gdzie trasa łączy się z istniejącą siecią trolejbusową. Z Folmavskiej ulicy poprowadzono odgałęzienie ulicą U Nové hospody do pętli Borská Pole, Teslova. Całkowity koszt rozbudowy sieci o 4,5 km wyniósł 162 milionów koron, przy czym 120 milionów pochodziło z dofinansowania z Unii Europejskiej. Trasę obsługują trolejbusy linii nr 15, a w godzinach szczytu także nowe linie nr 17 i 18. Otwarto również nową linię trolejbusową nr 10.

W 2010 r. zbudowano także odcinek na ulicy U Trati między skrzyżowaniem z Doudlevecką/Prokopovą i skrzyżowaniem z Klatovską. Ta trasa nie jest wykorzystywana w ruchu liniowym; planowane jest jej przedużenie aleją Klatovską do ulicy Borskej, gdzie powinna połączyć się z istniejącą siecią^[2].

Z powodu budowy trzeciego korytarza kolejowego w 2012 r. zamknięto ulicę Prokopovą. Aby trolejbusy nie musiały zjeżdżać do zajezdni Cukrovarská objazdem przez Bory, oddano do użytku nowy, w przybliżeniu długi na 0,75 km odcinek sieci na ulicy U Trati od skrzyżowania z ulicami Doudlevecką/Prokopovą, przez most Milénia do skrzyżowania z ulicą Mikulášską. Nowo wybudowany odcinek został oddany do użytku 29 marca 2012 r. Po ponownym otwarciu ulicy Prokopovej 30 czerwca 2012 r. linie trolejbusowe powróciły na swoje trasy, a nowy odcinek sieci stał się trasą techniczną, służącą trolejbusom w czasie objazdów i remontów oraz do wyjazdu i zjazdu do zajezdni. Planowane jest także poprowadzenie przedłużenia trakcji trolejbusowej ulicami Železničną i Lobezską^[2]^[3].

W grudniu 2013 r. zmieniono nazwy wielu przystanków. Zmieniono zasady pisowni nazw (np. U plynárny → U Plynárny) oraz usunięto nazwy osiedli (np. Bory, Heyrovského → Sídliště Bory, lub Doubravka, Zábělská → Doubravka)

29 sierpnia 2014 r. uroczyście oddano do użytku nowo wybudowaną zajezdnię Karlov, która służy jako zajezdnia autobusowo–trolejbusowa. Starą zajezdnię na ulicy Cukrovarskiej przekazano miastu^[4]^[5]^[6].

Tabor

Współczesny

Trolejbusy Škoda 14TrR (14TrM) nr 449 i 21TrACI nr 479 na pętli Skvrňany, Škoda VII. brána

Na potrzeby uruchomienia sieci trolejbusowej dostarczono sześć trzyosiowych trolejbusów Škoda 3Tr. Do 1948 roku Pilzno otrzymało 34 egzemplarze w trzech różnych seriach. Trolejbusy oznaczone jako 3Tr1 i 3Tr2 były dwudrzwiowe, 3Tr3 trzydrzwiowe. Wraz z trzecią serią zakupiono także jeden trolejbus Škoda 6Tr2, który po zakończeniu eksploatacji przekazano do Muzeum techniki w Brnie. W latach 50. XX wieku dostarczono trolejbusy typów Škoda 7Tr i Škoda 8Tr. W 1953 r. tabor trolejbusowy rozszerzono o trolejbusy typu Škoda 2Tr sprowadzone z Pragi. Od roku 1960 do Pilzna dostarczano trolejbusy Škoda 9Tr (ogółem w Pilźnie eksploatowano około 150 tach trolejbusów). W połowie lat 60. XX wieku Pilzno otrzymało także kilka egzemplarzy trolejbusu typu Škoda T 11. Eksploatację trolejbusów 14Tr rozpoczęto w 1980 r., a od 1987 roku do ruchu wprowadzano także przegubowy wariant 15Tr. Dostawy niskopodłogowych trolejbusów Škoda 21TrACI trwały od 2001 r. W latach 10. XX wieku zakupiono niskopodłogowe trolejbusy Škoda 24Tr Irisbus a Škoda 25Tr Irisbus, a po roku 2010 także typu Škoda 26Tr Solaris i Škoda 27Tr Solaris.

W kwietniu 2019 r. w Pilźnie w ruchu liniowym kursowały następujące typy trolejbusów^[7]:

Typ	Modyfikacje i podtypy	Liczba (stan z 14.7.2019)^[8]
Škoda 24Tr Irisbus	Škoda 24Tr Irisbus	23
Škoda 25Tr Irisbus	Škoda 25Tr Irisbus	5
Škoda 26Tr Solaris	Škoda 26Tr Solaris	42
Škoda 27Tr Solaris	Škoda 27Tr Solaris	23

Zabytkowy

Przedsiębiorstwo Plzeňské městské dopravní podniky posiada cztery sprawne zabytkowe trolejbusy. Są to: trolejbus Škoda 9TrHT26 nr 323 z roku 1979^[9], trzeci prototyp przegubowego trolejbusu Škoda 15Tr02 nr 414 z roku 1987^[10], Škoda 14Tr08/6 nr 429 (wyprodukowana w 1989 r.)^[11] i niskopodłogowa Škoda 21TrACI nr 496 z roku 2004, jeden z ostatnich trolejbusów wyprodukowanych w zakładzie Škody Ostrov^[12].

Na wystawie Techmanii znajduje się trolejbus Škoda 3Tr3 nr 119 z roku 1947, który jest własnością Škody^[13].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Výroční zpráva 2017. Pmdp.cz. [dostęp 2019-03-02].
↑ ^a ^b Zdeněk Kresa, Libor Hinčica. Trolejbusová trať v ulici U Trati v Plzni uvedena do provozu. „Czechyslovenský dopravák”, s. 30–33, 2012.
↑ Nová trolejbusová trať bez trolejbusů. Plzensketrolejbusy.cz. [dostęp 2012-09-30].
↑ Petra Petříková, Petr Ježek: VIDEO: V Plzni slavnostně otevřeli novou vozovnu Dopravních podniků. Idnes.cz, 2014-08-29. [dostęp 2014-12-25].
↑ Petr Ježek: Trolejbusy se přestěhovaly do nového, vozovna je po 115 letech prázdná. Idnes.cz, 2014-08-22. [dostęp 2014-12-25].
↑ Martin Pecuch: Nejmodernější depo pro městskou hromadnou dopravu bylo dnes otevřeno v Plzni na Karlově. Plzen.eu, 2014-08-29. [dostęp 2014-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-25)].
↑ seznam-autobusu.cz evidence PMDP – trolejbusy.
↑ PMDP – trolejbusy. seznam-autobusu.cz. [dostęp 2019-07-14].
↑ Vůz PMDP #323 (Škoda 9TrHT26). Seznam-autobusu.cz. [dostęp 2015-04-06].
↑ Vůz PMDP #414 (Škoda 15Tr02). Seznam-autobusu.cz. [dostęp 2015-04-06].
↑ Vůz PMDP #429 (Škoda 14Tr08/6). Seznam-autobusu.cz. [dostęp 2019-04-11].
↑ Vůz PMDP #496 (Škoda 21TrACI). Seznam-autobusu.cz. [dostęp 2019-04-11].
↑ Vůz PMDP #119 (Škoda 3Tr3). Seznam-autobusu.cz. [dostęp 2015-04-06].

Linki zewnętrzne

[VZ-1] Výroční zpráva 2017. Pmdp.cz. [dostęp 2019-03-02].

[CsD212-2] Zdeněk Kresa, Libor Hinčica. Trolejbusová trať v ulici U Trati v Plzni uvedena do provozu. „Czechyslovenský dopravák”, s. 30–33, 2012.

[3] Nová trolejbusová trať bez trolejbusů. Plzensketrolejbusy.cz. [dostęp 2012-09-30].

[4] Petra Petříková, Petr Ježek: VIDEO: V Plzni slavnostně otevřeli novou vozovnu Dopravních podniků. Idnes.cz, 2014-08-29. [dostęp 2014-12-25].

[5] Petr Ježek: Trolejbusy se přestěhovaly do nového, vozovna je po 115 letech prázdná. Idnes.cz, 2014-08-22. [dostęp 2014-12-25].

[6] Martin Pecuch: Nejmodernější depo pro městskou hromadnou dopravu bylo dnes otevřeno v Plzni na Karlově. Plzen.eu, 2014-08-29. [dostęp 2014-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-25)].

[7] seznam-autobusu.cz evidence PMDP – trolejbusy.

[8] PMDP – trolejbusy. seznam-autobusu.cz. [dostęp 2019-07-14].

[9] Vůz PMDP #323 (Škoda 9TrHT26). Seznam-autobusu.cz. [dostęp 2015-04-06].

[10] Vůz PMDP #414 (Škoda 15Tr02). Seznam-autobusu.cz. [dostęp 2015-04-06].

[11] Vůz PMDP #429 (Škoda 14Tr08/6). Seznam-autobusu.cz. [dostęp 2019-04-11].

[12] Vůz PMDP #496 (Škoda 21TrACI). Seznam-autobusu.cz. [dostęp 2019-04-11].

[13] Vůz PMDP #119 (Škoda 3Tr3). Seznam-autobusu.cz. [dostęp 2015-04-06].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]