Uhowo
53°00′15″N 22°54′27″E/53,004167 22,907500
| wieś | |
 Ulica Kościelna (DW 682) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
118-137 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
85 |
| Kod pocztowy |
18-100[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BIA |
| SIMC |
0990698[5] |
Położenie na mapie gminy Łapy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu białostockiego  | |
| 53°00′15″N 22°54′27″E/53,004167 22,907500[1]
| |
| Strona internetowa | |
Uhowo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Łapy[5][6]. Leży na północno-wschodnim brzegu Narwi.
Wieś duchowna, własność probostwa suraskiego, położona była w 1575 roku w powiecie suraskim w ziemi bielskiej województwa podlaskiego[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Nazwa świadczy o pochodzeniu ruskim. Ruskie określenie łąki to ług. Uhowo, a wcześniej Hugowo, w języku rosyjskim znaczyłoby Ługowo (Лугово) .
Historia
[edytuj | edytuj kod]
1445 r. – Pierwsze udokumentowane wzmianki o Uhowie – król Aleksander Jagiellończyk czyniąc nadania ziemskie, podarował „folwark zwany Uhowo, składający się z dwóch wsiów, Bojary i Uhowo”.
1569 r. – W środę, w wigilię Bożego Ciała, miał miejsce zajazd na ziemię uhowską. Wówczas Uhowo należało do proboszcza suraskiego Piotra z Poznania. Był on lekarzem Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta, humanistą, kanonikiem krakowskim i wileńskim, profesorem Akademii Krakowskiej i UJ. Napadu tego dokonał starosta Jan Zborowski, chodziło o łupy.
1569 r. – Zjazd szlachecki w Uhowie. Pierwsze wzmianki o kościele.
1657 r. – W pobliżu Uhowa odbyła się walka Szwedów z oddziałami partyzanckimi.
1753 r. – Kościół katolicki został przebudowany ze starszej cerkwi pod wezwaniem "Wejścia Jezusa do Jerozolimy". Dowodem tego miały być dzwony byłej cerkwi i płyty nagrobne ze słowiańsko-ruskimi napisami i krzyżami wokół świątyni.
1772 r. – W maju 1772 roku odbyła się rozprawa sądu kościelnego w Janowie, w sprawie podniesienia świątyni w Uhowie. Na mocy wyroku podniesiono status kościoła uhowskiego do filialnego, dano prawo udzielania wszystkich sakramentów. W aktach zaczęto zapisywać "Ecclesiae uhoviensis filialens surazensis". Parafia w Uhowie założona pod koniec XVIII wieku składała się z 9 wsi. Pod protektoratem był cały zaścianek szlachecki Borowskie oraz Bojary i Łapy.
1797 r. – Uhowo straciło status parafii.
1904 r. – "Pop cerkwi (Przemienienia Pańskiego)[8] w Surażu posiada obraz, na którym widnieje cerkiew w Uhowie". Być może kościół wybudowany w 1753 roku nie był przebudowany z cerkwi. Wspomniana ikona "służyła za deskę do przygotowywania opłatków". Co do dzwonów ze słowiańsko-ruskimi napisami, w Uhowie istniała inna świątynia obrządku greckiego i stamtąd mogą pochodzić dzwony.
15 sierpnia 1921 r. – Konsekrowano kościół wybudowany w latach 1914-1919 według projektu Romualda Lenczewskiego. Zbudowany jest z czerwonej cegły w stylu neogotyckim. Kościół posiada jedną wieżę z dwoma dzwonami: św. Michała i św. Wincentego. Wnętrze dzieli się na prezbiterium, kruchtę, nawę główną i zakrystię.
1993 r. – W Uhowie ponownie powstała parafia.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]
- zespół kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Wojciecha, nr rej.: 837 z 30.08.1997
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142582
- ↑ Wieś Uhowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-24], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1312 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 6. cz. 2, Warszawa 1909, s. 124.
- ↑ Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Surażu. [dostęp 2012-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-30)].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025.
| Wsie |
|
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
