Przejdź do zawartości

Władysław Eugeniusz Heller

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Eugeniusz Heller
Ilustracja
zdjęcie z 1933
pułkownik dyplomowany pilot pułkownik dyplomowany pilot
Data i miejsce urodzenia

27 czerwca 1895
Stanisławów

Data i miejsce śmierci

18 października 1943
Ballycastle

Przebieg służby
Lata służby

1914–1943

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Lotnictwo Wojska Polskiego
Armée de l’air
RAF

Jednostki

4 pułk lotniczy
1 pułk lotniczy
1 Grupa Lotnicza
Brygada Bombowa

Stanowiska

dowódca pułku
dowódca grupy
dowódca brygady

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
* kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Lotniczy (dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Niepodległości Komandor Orderu Zasługi Wojskowej (Bułgaria) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Wojskowy Karola
Multimedia w Wikimedia Commons

Władysław Eugeniusz Heller (ur. 27 czerwca 1895 w Stanisławowie, zm. 18 października 1943 w Ballycastle) – pułkownik dyplomowany obserwator Wojska Polskiego oraz Polskich Sił Powietrznych we Francji i Wielkiej Brytanii.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Władysław Eugeniusz Heller ukończył siedmioklasową c. k. Wyższą Szkołę Realną w Stanisławowie i w 1912 uzyskał maturę, a na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Lwowskiej zaliczył cztery semestry[1]. W latach 1912–1914 działał w Drużynach Strzeleckich we Lwowie. Podczas I wojny światowej od 1 sierpnia 1914 do 26 października 1918 służył w armii austriackiej. Walczył na frontach: rosyjskim, rumuńskim i włoskim na stanowisku komendanta plutonu i baterii w Pułku Armat Polowych Nr 2 (od 1916 – Pułk Haubic Polowych Nr 5, od 1918 – Pułk Artylerii Polowej Nr 105)[1][2][3][4].

Od 30 października 1918 służył w Wojsku Polskim. Będąc na stanowisku dowódcy baterii brał udział w obronie Przemyśla oraz jako oficer wywiadowczy 1 pułku artylerii polowej w obronie Lwowa. Od 1 maja do 7 czerwca 1919 był słuchaczem II Kursu adiutantów w Warszawie, a od 16 czerwca do 30 listopada 1919 słuchaczem I Kursu Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie. Pełnił obowiązki szefa wydziału w V oddziale Naczelnego Dowództwa od grudnia 1919 do sierpnia 1920 w czasie wojny polsko-bolszewickiej, a następnie w dowództwie 7 Brygady Rezerwowej był oficerem ds. operacyjnych. 9 września 1920 został zatwierdzony w stopniu kapitana artylerii z dniem 1 kwietnia 1920, w „grupie byłej armii austro-węgierskiej”. 1 czerwca 1921, w stopniu kapitana przydzielonego do Sztabu Generalnego, pełnił służbę w Dowództwie 2 Armii, pozostając na ewidencji 2 pułku artylerii polowej[5]. Kierownik referatu Organizacyjno-Mobilizacyjnego w IV Departamencie Ministerstwa Spraw Wojskowych w latach 1921–1922. W latach 1922–1923 był słuchaczem II Kursu Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Od 1 marca[6] do 19 października 1924 ukończył Szkołę Pilotów w Bydgoszczy[1].

19 października 1924 został przeniesiony z 1 do 4 pułku lotniczego w Toruniu na stanowisko dowódcy I Dywizjonu Wywiadowczego[7]. Z dniem 19 października 1925 został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie na stanowisko asystenta[8]. Od 20 stycznia 1930 zastępca dowódcy 6 pułku lotniczego we Lwowie[9]. 28 stycznia 1931 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 4 pułku lotniczego w Toruniu[10]. 21 kwietnia 1934 roku został II zastępcą szefa Departamentu Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[11], a w listopadzie 1935 objął dowództwo 1 pułku lotniczego w Warszawie. Od sierpnia 1938 do sierpnia 1939 dowódca 1 Grupy Lotniczej w Warszawie[12][13].

W czasie kampanii wrześniowej dowodził Brygadą Bombową[12]. Po kampanii przedostał się przez Rumunię do Francji, gdzie w polskich formacjach we Francji otrzymał przydział do sztabu lotnictwa. Po przedostaniu się do Anglii wstąpił do RAF i otrzymał numer służbowy P-0989[14]. Ukończył w 3 SGA (Raf Squires Gate Anson) kurs strzelców pokładowych. Zginął podczas lotu ćwiczebnego w dniu 18 października 1943[12]. Pochowany w Ballycastle, Drumandley w Irlandii Północnej[12].

Pułkownik Heller był żonaty z Jadwigą, która zmarła 31 maja 1933 w Otwocku, w wieku 25 lat „po długich i ciężkich cierpieniach”[15]. W roku 1934 dokładnie w imieniny Krystyny 24 lipca Władysław Heller wziął ślub z Krystyną Libiszowską ur. 10 grudnia 1912 roku w rodzinie zubożałej szlachty Libiszów herbu Wieniawa. Pani Krystyna, mająca duże zacięcie pisarskie, wydała pamiętniki pt. „Moje złote lata. 1913-1939.” w ramach konkursu miesięcznika „Twój Styl”, w których m.in. dokładnie przybliża sylwetkę męża i środowisko polskiego lotnictwa w przededniu II w. św.[16]

Awanse

[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Strzałkowski 1990 ↓, s. 771.
  2. ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 692.
  3. ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 963.
  4. ↑ a b c d Ranglisten 1918 ↓, s. 1191.
  5. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 280.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 12 lutego 1924 roku, s. 62.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 111 z 19 października 1924 roku, s. 619.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 110 z 23 października 1925 roku, s. 591.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 387.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 17.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 165.
  12. ↑ a b c d Strzałkowski 1990 ↓, s. 772.
  13. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 546.
  14. ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 221.
  15. ↑ Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 153, s. 2, 1933-06-03. Warszawa. .
  16. ↑ K. Libiszowska-Dobrska, Moje złote lata. 1913-1939, Wydawnictwo Twój Styl, Warszawa 1997
  17. ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 683.
  18. ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 869.
  19. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 1081.
  20. ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 337.
  21. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 205.
  22. ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  23. ↑ Lista Krzystka ↓.
  24. ↑ M.P. z 1929 r. nr 123, poz. 302 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
  25. ↑ M.P. z 1931 r. nr 251, poz. 335 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 listopada 1937 roku, s. 38.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1916. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1916. (niem.).
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1917. (niem.).
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
  • Waldemar Strzałkowski: Życiorysy dowódców jednostek polskich w wojnie obronnej 1939 r. W: Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990. ISBN 83-211-1096-7.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
  • Władysław Eugeniusz Heller. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. [dostęp 2020-04-22].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Władysław_Eugeniusz_Heller&oldid=74364060”