Włodzimierz Godłowski
Data i miejsce urodzenia |
7 listopada 1900 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
lekarz |
Narodowość |
polska |
Tytuł naukowy |
docent doktor |
Edukacja | |
Uczelnia | |
Wydział | |
Stanowisko |
kierownik Katedry Chorób Nerwowych i Umysłowych na Wydziale Lekarskim |
Pracodawca | |
Rodzice |
Aleksander |
Małżeństwo |
Zofia |
Dzieci |
porucznik rezerwy lekarz | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1918–1940 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
pociąg pancerny „Smok” |
Stanowiska |
lekarz batalionu |
Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-ukraińska |
Późniejsza praca |
lekarz, wykładowca, naukowiec |
Odznaczenia | |
Włodzimierz Józef Godłowski (ur. 7 listopada 1900 w Stryju, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – polski lekarz neurolog i psychiatra z tytułem doktora, docent, profesor nadzwyczajny. Porucznik rezerwy lekarz Wojska Polskiego, uczestnik trzech wojen (1918–1920, 1939), ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się jako syn Aleksandra (ur. 1868, zm. 24 grudnia 1940, lekarz powiatowy w Lesku 1906–1919[1]) i Heleny z domu z Bierzeckiej (1878–1953). W rodzinnym Stryju ukończył szkołę podstawową. 6 czerwca 1918 z odznaczeniem zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Gimnazjum w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Stanisław Michalski i Jakub Zaleski – również ofiary zbrodni katyńskiej)[2][3].
Jako ochotnik wstąpił do Wojska Polskiego 3 listopada 1918, następnie podczas wojny polsko-ukraińskiej był w załodze pociągu pancernego „Smok”, uczestniczył w walkach o Lwów 1918–1919, za co został odznaczony Odznaką Honorową „Orlęta”. Pod koniec 1919 został przeniesiony do rezerwy. Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej ponownie ochotniczo zgłosił się do Wojska Polskiego w 1920, został przydzielony do 43 pułku Strzelców Kresowych i brał udział w walkach w Małopolsce Wschodniej, w ofensywie lubelskiej i na Wołyniu. Po zakończeniu działań wojennych został przeniesiony do rezerwy 6 grudnia 1920. Za udział w wojnie został odznaczony Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921[4].
Ukończył rozpoczęte w 1918 studia medyczne na Wydziale Wszechnauk Lekarskich Uniwersytetu Jagiellońskiego, w 1925 uzyskał tytuł doktora (podczas studiów pracował jako elew w Klinice Chorób Wewnętrznych). Został zatrudniony na Wydziale Chorób Wewnętrznych Szpitala św. Łazarza w Krakowie. Od 1926 do 1927 pracował jako asystent w szpitalu dla umysłowo chorych w Rybniku i był tam równocześnie praktykantem w pracowni anatomicznej. Pod koniec lat 20. skupił się nad anatomiczno-fizjologicznymi badaniami mózgu. W 1930 został stypendystą w klinice neurologicznej w Wiedniu w tamtejszym Zakładzie Neurologicznym, następnie w Zakładzie Farmakologicznym.
Po powrocie z Austrii nadal pracował w klinice neurologiczno-psychiatrycznej, a ponadto rozwijał pracę badawczą nad anatomią i fizjologią pnia mózgu w Klinice Neurologicznej. W lipcu 1936 uzyskał habilitację i został docentem neurologii i psychiatrii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od listopada 1927 pracował w Klinice Neurologiczno-Psychiatrycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1938 został kierownikiem Katedry Chorób Nerwowych i Umysłowych na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie i dyrektorem Instytutu dla Badań Mózgu (został następcą prof. Maksymiliana Rose[5].). Zanim rozpoczął tę pracę, został mianowany profesorem nadzwyczajnym chorób nerwowych i umysłowych WL USB z dniem 10 września 1938[6]. Od sierpnia 1938 do kwietnia 1939 odbył stypendium w Instytucie Badania Mózgu w Berlinie, kierowanym przez Oskara Vogta. Następnie miał kontynuować badania nad mózgiem Józefa Piłsudskiego. Po powrocie osiadł w Wilnie i wiosną 1939 został dyrektorem tamtejszej Kliniki Psychiatrycznej. Był autorem wielu prac naukowych.
W okresie międzywojennym równolegle z pracą zawodową był awansowany do stopni wojskowych. Został mianowany do stopnia podporucznika rezerwy w Korpusie Oficerów Sanitarnych Lekarzy ze starszeństwem z 1 lipca 1925 (lok. 202). Później otrzymał awans do stopnia porucznika rezerwy w 1938. W 1938 odbywał ćwiczenia wojskowe w Centrum Wyszkolenia Sanitarnego.
W związku z zagrożeniem konfliktem zbrojnym w 1939 po raz trzeci zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego. 27 sierpnia 1939 został zmobilizowany i w funkcji lekarza przydzielony do batalionu KOP „Łużki”[7] Korpusu Ochrony Pogranicza, wchodzącego w skład 3 pułku piechoty KOP. Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę 23 września 1939 został aresztowany przez Sowietów na terenach wschodnich II Rzeczypospolitej w okolicach Kowla. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku, skąd w lutym jego żona otrzymała kartkę nadesłaną przez niego. W czasie pobytu w obozie wygłosił dla współosadzonych odczyt o badaniach mózgu. Osobę Włodzimierza Godłowskiego wspomniał w prowadzonym przez siebie dzienniku obozowym Stefan Pieńkowski, także neurolog[8]. Na wiosnę 1940 został wywieziony i zamordowany w Katyniu (według przypuszczeń rodziny 9 kwietnia 1940) przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. W 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane pod numerem 502 w toku ekshumacji prowadzonych przez Niemców (przy zwłokach znaleziono m.in. wizytówki i dokumenty KOP)[9][10], gdzie został pochowany w mogile bratniej drugiej na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu.
Jego braćmi byli Jerzy (ur. 1907, prokurator w Lidzie, w 1941 aresztowany przez NKWD, zaginiony), Kazimierz (ur. 1911, w 1939 aresztowany przez NKWD, zaginiony), Ewa (1904–1972, romanistka, żona kpt. Zygmunta Stawarskiego 1896–1945).
Miał żonę Zofię (1906–2002). Ich syn, Kazimierz, był polskim archeologiem i prehistorykiem, współzałożyciel Instytutu Katyńskiego, a wnukowie Jan i Włodzimierz działaczami opozycji demokratycznej w PRL.
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia porucznika[11]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[12].
W 2010 w ramach akcji „Katyń... pamiętamy" / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, w Krakowie przy ulicy Al. Armii Krajowej 7/71 został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Włodzimierza Godłowskiego[13]
Włodzimierzowi Godłowskiemu został poświęcony jeden z odcinków filmowego cyklu dokumentalnego pt. Epitafia katyńskie (2010)[14].
Został także upamiętniony symbolicznie na grobowcu swoich rodziców na cmentarzu w Lesku.
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Jądro smakowe kota (1933)
- Zespoły neurologiczne przy złośliwych guzach jamy nosowo-gardłowej (1933)
- Podkorowe ośrodki spojrzenia i skojarzonych ruchów oczu (1936)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- Stefan Pieńkowski, Aleksander Ślączka, Marcin Zieliński – inni neurolodzy zamordowani w ramach zbrodni katyńskiej
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Lista członków Lwowskiej Izby Lekarskiej uprawnionych do głosowania do Rady Izb w dniu 17 grudnia 1939 r., Dziennik Urzędowy Izb Lekarskich, 1939, s. 15 .
- ↑ XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921 wraz z dodatkiem za lata: 1917, 1918, 1919 i 1920. Sanok: Fundusz Naukowy, 1921, s. 22.
- ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2014-03-13].
- ↑ Godlowski, Dr. Wlodzimierz Jozef - TracesOfWar.com [online], www.tracesofwar.com [dostęp 2022-05-28] .
- ↑ Zbrodnia katyńska w świetle dokumentów. Londyn: Gryf, 1982, s. 32.
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 11, s. 455, 5 listopada 1938.
- ↑ Inne źródło wskazało Batalion KOP „Budsław”.
- ↑ Janusz Zawodny: Pamiętniki znalezione w Katyniu. Paryż: Editions Spotkania, 1989, s. 71. ISBN 2-86914-044-4.
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-03-13].
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 58. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].
- ↑ 70. rocznica zbrodni katyńskiej. krakow.szlachta.org.pl. [dostęp 2014-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 marca 2014)].
- ↑ Epitafia katyńskie. Włodzimierz Godłowski. Odcinek 12. player.pl. [dostęp 2014-03-13].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Eufemiusz Herman: Neurolodzy polscy. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1958, s. 233-239.
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 250. [dostęp 2017-02-18].
- Andrzej Brygidyn: Sanocka Lista Katyńska. Jeńcy Kozielska, Ostaszkowa, Starobielska oraz innych obozów i więzień Polski kresowej pomordowani w Rosji Sowieckiej. Sanok: 2000, s. 38-39.
- Agnieszka Maj: Całe życie czekała na męża, który zginął w Katyniu. dziennikpolski24.pl, 14 kwietnia 2010. [dostęp 2014-03-13].
- Włodzimierz Godłowski. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-04-23].
- Maria Magdalena Blombergowa. Uczeni polscy rozstrzelani w Katyniu, Charkowie i Twerze. „Analecta”, s. 25, R. 9 Z. 2 (18) / 2000.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Publikacje Włodzimierza Godłowskiego w bibliotece Polona
- Absolwenci Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku
- Absolwenci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Członkowie izb lekarskich II Rzeczypospolitej
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (kampania wrześniowa)
- Ludzie urodzeni w Stryju
- Lekarze związani z Sanokiem
- Ochotnicy w wojnie polsko-bolszewickiej
- Odznaczeni odznaką pamiątkową „Orlęta”
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Oficerowie lekarze Korpusu Ochrony Pogranicza
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Polscy lekarze w kampanii wrześniowej
- Porucznicy lekarze II Rzeczypospolitej
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu
- Polscy neurolodzy
- Polscy psychiatrzy
- Uczestnicy bitwy o Lwów 1918–1919 (strona polska)
- Wykładowcy Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Wykładowcy Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
- Urodzeni w 1900
- Zmarli w 1940
- Oficerowie batalionu KOP „Łużki”