Gazprom

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gazprom
ПАО «Газпром»
Logo
Ilustracja
Siedziba koncernu, budynek Łachta Centr w Petersburgu. Również najwyższy budynek w Europie.
Państwo

 Rosja

Siedziba

Petersburg

Data założenia

1989

Forma prawna

spółka akcyjna

Prezes

Aleksiej Miller

Zatrudnienie

473 800[1] (2019)

Giełda

London Stock Exchange, Moscow Exchange

ISIN

US3682872078

Symbol akcji

GAZP

brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Gazprom (ros. ПАО «Газпром») – rosyjski koncern państwowy, największy światowy wydobywca gazu ziemnego.

Działalność[edytuj | edytuj kod]

Przedsiębiorstwo kontroluje 16 procent udokumentowanych rezerw gazu na świecie. Zatrudnia 473 800 osób (2019). Jest kluczowym dostawcą dla energetyki i odbiorców detalicznych całej Europy Środkowej i Wschodniej oraz krajów byłego ZSRR. Korzystając ze wsparcia władz rosyjskich Gazprom dąży do wzrostu swojej pozycji ekonomicznej w państwach unijnych, między innymi poprzez angażowanie we wspólne projekty europejskich koncernów gazowych[2].

Znaczny wpływ na ten koncern państwowy mają najwyżsi urzędnicy państwowi w Moskwie. Gazprom wszedł w skład konsorcjum Nord Stream budującego Gazociąg Północny. Z koncernem ENI powołał spółkę South Stream.

Badania z 2019 r. wskazywały, że Gazprom, z emisją 43,23 mld ton ekwiwalentu CO2 od 1965 r., był trzecią firmą pod względem wielkości emisji na świecie w tym okresie[3].

Kapitalizacja koncernu[edytuj | edytuj kod]

W czerwcu 2008, dzięki rekordowo wysokim cenom nośników energii, wartość rynkowa rosyjskiego koncernu wynosiła 342 mld USD. Gazprom był więc trzecim pod względem wartości rynkowej koncernem na świecie, po ExxonMobil i PetroChina[4]. Aleksandr Miedwiediew, wiceprezes koncernu, zapowiadał osiągnięcie kapitalizacji w wysokości 1 biliona USD w 2014 r., jednak w wyniku spadku notowań na moskiewskiej giełdzie po ucieczce inwestorów zachodnich w następstwie wojny rosyjsko-gruzińskiej w sierpniu 2008, a także na skutek spadku cen ropy i gazu w obliczu światowego kryzysu gospodarczego kapitalizacja koncernu spadła jednak na koniec 2008 r. do 85 mld USD i utrzymała się na tym poziomie w pierwszym kwartale 2009, co dawało mu 35. miejsce na liście największych pod względem kapitalizacji firm świata[5]. W 2014 wiarygodność kredytowa Gazpromu oceniana była tylko na jeden poziom powyżej poziomu spekulacyjnego[6], a wydobycie gazu w 2014 roku było rekordowo niskie[7].

Kryzys gazowy na Ukrainie[edytuj | edytuj kod]

1 stycznia 2006 r. Gazprom wstrzymał dostawy gazu dla Ukrainy.

1 stycznia 2009 r. w związku z niepodpisaniem umowy przez Ukrainę dostawy gazu zostały ponownie wstrzymane. Z dniem 6 stycznia 2009 Gazprom odciął od dostaw surowca Chorwację, Grecję, Turcję, Bułgarię i Macedonię. Do Austrii, Węgier i Rumunii popłynęły znacznie ograniczone ilości gazu. Brak zakontraktowanych dostaw był związany z kryzysem na linii Gazprom – Naftohaz z początku 2009 r. Rosyjska spółka oskarżała Ukraińców o nielegalne odbieranie gazu i zakręcenie ¾ rurociągów, ci zaś wskazywali na nielegalne zmniejszenie z 300 do około 92 mln m³ dostaw gazu na zachód[8].

 Zobacz też: Rosyjsko-ukraiński konflikt gazowy.

Konsekwencje kryzysu w 2009 dla Polski[edytuj | edytuj kod]

Polska udzieliła wsparcia Ukrainie podczas konfliktu gazowego. Po zakończeniu konfliktu i wznowieniu dostaw wykluczono z pośrednictwa obrotu gazem spółkę RosUkrEnergo, która przestała dostarczać gaz do Polski i na Węgry. W Polsce, m.in. ze względu na brak alternatywnej drogi dostaw gazu, wystąpiło obniżenie importu. Ukraińskie firmy Naftohaz, Lvivtranshaz ani Ukrtranshaz nie zareagowały na polskie problemy. Ambasador Ukrainy Ołeksandr Mocyk tłumaczył, że jego kraj nie jest stroną w stosunkach pomiędzy dostawcami i odbiorcami gazu[9]. Gazprom w zamian za zwiększenie dostaw zaproponował zmiany w umowach zawieranych przez rządy Polski i Rosji od 1993 r. o Gazociągu Jamalskim i dostawach do Polski[10][11]. W kwietniu premier Donald Tusk stwierdził, że rozmowy w sprawie kontraktu krótkoterminowego są na ukończeniu[12]. Jednak wicepremier Pawlak nie wykluczył przedłużenia negocjacji do czerwca 2009[13]. 1 czerwca podpisano trzymiesięczną umowę na dostawę 1,024 mld metrów sześciennych gazu[14].

Sankcje[edytuj | edytuj kod]

Z powodu aneksji Krymu przez Rosję Stany Zjednoczone wprowadziły sankcje dotyczące ograniczeniu finansowania dłużnego przeciwko Gazprombank[15].

W 2015 rząd Kanady nałożył sankcje na Gazprom w związku z poważnymi naruszeniami porządku międzynarodowego przez Rosję[16].

W lutym 2022 z powodu inwazji Rosji na Ukrainę Stany Zjednoczone wprowadziły sankcje przeciw Gazpromowi oraz rozszerzyły zakazy dotyczące finansowania długu Gazpromu, Gazprombanku oraz Gazprom Nieft[17]. Następnie, w marcu 2022 roku, Unia Europejska zabroniła inwestycji w rosyjskim sektorze energetycznym w tym w Gazprom Nieft[18].

Sponsoring[edytuj | edytuj kod]

Gazprom istotnie angażuje się we wspieranie klubów, rozgrywek i imprez sportowych – zarówno w Rosji, jak i poza granicami kraju.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Кадровая политика [online] [dostęp 2021-05-31] (ros.).
  2. ↑ Agata Łoskot-Strachota, Ekspansja Gazpromu w UE – kooperacja czy dominacja, 15.10.2009, Ośrodek Studiów Wschodnich.
  3. ↑ Revealed: the 20 firms behind a third of all carbon emissions, „The Guardian”, www.theguardian.com [dostęp 2019-11-23] (ang.).
  4. ↑ Informacja agencji Itar-Tass zamieszczona w artykule pl. Gazprom w czołówce w „Rzeczpospolitej” z 24 czerwca 2008, s. B5.
  5. ↑ Gazprom pays price for its aggressive takeovers, „International Herald Tribune”, 30.12.2008. iht.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-10)].
  6. ↑ EBE – biznes, praca, finanse [online], ebe.org.pl [dostęp 2020-07-08] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-05] (pol.).
  7. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2015-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-23)].
  8. ↑ Rosja odcięła gaz Ukrainie – dostęp 2015-07-01.
  9. ↑ Rzeczpospolita, dodatek Ekonomia&rynek, 16.02.2009, Gazowe projekty to nie wszystko, str.B13.
  10. ↑ Gazprom stawia ultimatum Polsce. gospodarka.gazeta.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-08)].
  11. ↑ Pawlak: znajdziemy innego dostawcę gazu.
  12. ↑ Tusk: Rozmowy PGNiG – Gazprom „właściwie dopięte”, gazownictwo.wnp.pl [dostęp 2009-04-09].
  13. ↑ Michał Duszczyk: PGN:W zimie zabraknie nam gazu?. biznes.interia.pl/news, 20 kwietnia 2009.
  14. ↑ PGN: Rosyjski gaz znów płynie do Polski, ale wciąż jest go za mało, biznes.interia.pl, [dostęp 2009-06-03].
  15. ↑ Announcement of Expanded Treasury Sanctions within the Russian Financial Services, Energy and Defense or Related Materiel Sectors [online], web.archive.org, 4 marca 2022 [dostęp 2022-09-23] [zarchiwizowane z adresu 2022-03-04].
  16. ↑ Gazprom pierwszy raz objęty sankcjami. Przełomowa decyzja Kanady.
  17. ↑ U.S Department of the Treasury, U.S. Treasury Announces Unprecedented & Expansive Sanctions Against Russia, Imposing Swift and Severe Economic Costs [online] [dostęp 2022-09-23].
  18. ↑ Reuters, EU bans investment in Russian energy in new sanctions barrage [online], CNN [dostęp 2022-09-23].
  19. ↑ Partnerschaft zwischen S04 und GAZPROM wird vorzeitig beendet. schalke04.de, 2022-02-28. [dostęp 2022-02-28]. (niem.).
  20. ↑ Schalke hält an Partnerschaft mit Sponsor Gazprom fest. sportschau.de, 2022-02-22. [dostęp 2022-02-28]. (niem.).
  21. ↑ Medvedev už nie je na čele SKA Petrohrad – HOKEJ.sk :: Rusko – KHL. hokej.sk. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-07)].
  22. ↑ Gazprom becomes FIDE’s General Partner for the period 2021-2023 [online], www.fide.com [dostęp 2022-09-23] (ang.).
  23. ↑ Aleksander Olech, Dyplomacja sportowa [online], grudzień 2022, s. 58 (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Przedsiębiorstwa wchodzące w skład indeksu RTS

Rosja

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gazprom&oldid=72990793”