46 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej

46 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1967
Rozformowanie	1989
Tradycje
Rodowód	46 dywizjon aartylerii przeciwlotniczej
Kontynuacja	46 Ośrodek Materiałowo-Techniczny
Dowódcy
Pierwszy	mjr dypl. Stanisław Szarek
Ostatni	ppłk dypl. Romuald Jóźwiak
Organizacja
Numer	JW 2321
Dyslokacja	Olsztyn
Rodzaj wojsk	Artyleria przeciwlotnicza
Podległość	15 DZ

46 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej (46 paplot.) – oddział przeciwlotniczy ludowego Wojska Polskiego.

Pułk wchodził w skład 15 Dywizji Zmechanizowanej. Stacjonował w garnizonie Olsztyn.

Historia oddziału

Na podstawie rozkazu ministra obrony narodowej nr 006/Org. z 26 stycznia 1950 przeformowano 15 Dywizję Piechoty na etat terytorialnej dywizji piechoty. W składzie dywizji utworzono 5 baterię przeciwlotniczą. Na miejsce stacjonowania baterii wyznaczono Olsztyn. Baterię sformowano według etatu nr 2/111 baterii przeciwlotniczej terytorialnej DP z 20 stycznia 1950.

Na podstawie rozkazu ministra ON nr 0043/Org. z 17 maja 1951 na bazie 5 baterii przeciwlotniczej sformowano 46 dywizjon artylerii przeciwlotniczej (Jednostka Wojskowa Nr 2321). Dywizjon otrzymał etat nr 2/133 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej DP typu „mała konna” z 23 marca 1951.

Na podstawie rozkazu ministra ON nr 0079/Org. z 20 listopada 1952 15 DP przeniesiono na etat dywizji piechoty typu „B”. W związku z powyższym 46 dywizjon artylerii przeciwlotniczej otrzymał etat nr 2/160 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej DP typu „B” z 20 listopada 1952.

Na podstawie rozkazu ministra ON nr 0046/Org. z 22 września 1954 nakazano w terminie do 1 maja 1955 przeformować 15 DP na dywizję zmechanizowaną typu „B”. Dywizjon otrzymał nowy etat dywizjonu artylerii przeciwlotniczej DZ typu „B” z 8 listopada 1954.

Na podstawie rozkazu ministra ON nr 0076/Org. z 19 września 1955 dywizjon otrzymał nowy etat dywizjonu artylerii przeciwlotniczej DZ typu „B” z 19 września 1955.

Na podstawie rozkazu ministra ON nr 0025/Org. z 25 kwietnia 1957 dywizjon otrzymał nowy etat dywizjonu artylerii przeciwlotniczej DZ z 2 kwietnia 1957.

Na podstawie rozkazu ministra ON nr 0010/Org. z 2 października 1958 dywizjon otrzymał etat nr 5/239 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej z 4 października 1958.

Na podstawie zarządzenia szefa SG WP nr 077/Org. z 19 września 1960 przeformowano dywizjon na nowy etat nr 5/257 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej DZ z 19 września 1960.

Na podstawie zarządzenia szefa SG WP nr 076/Org. z 28 sierpnia 1961 15 DZ została przeformowana na etat szkolnej dywizji zmechanizowanej. Dywizjon otrzymał nowy etat.

W 1967 dywizjon został przeformowany na 46 pułk artylerii przeciwlotniczej według etatu pułku artylerii przeciwlotniczej szkolnej DZ. Numer i miejsce stacjonowania pozostały bez zmian.

W drugiej połowie lat 70. XX w. pułk został przezbrojony w zestawy radiolokacyjno-przelicznikowe ZRP-1 „WAZA”.

W 1980 pułk otrzymał nowy etat - pułku artylerii przeciwlotniczej „skadrowanej” DZ.

W 1989 15 DZ została przeformowana na Bazę Materiałowo–Techniczną, a wraz z nią 46 pułk artylerii przeciwlotniczej na 46 Ośrodek Materiałowo–Techniczny.

Na podstawie rozkazu dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego nr 05/Org. z 28 stycznia 1994 46 OMT wyłączono ze składu 15 DZ i podporządkowano bezpośrednio szefowi Wojsk OPL WOW. W skład 15 DZ włączono 15 pułk przeciwlotniczy.

Zmiana podporządkowania spowodowała zmianę zadań mobilizacyjnych. Ośrodek stał się bazą mobilizacyjną 46 armijnego pułku artylerii przeciwlotniczej.

W 2000 Ośrodek został rozformowany.

Skład organizacyjny

Dowództwo i sztab

• bateria dowodzenia
  • pluton rozpoznawczy
  • pluton łączności
  • pluton RSWP
• 4 baterie przeciwlotnicze
  • 2 plutony ogniowe
• plutony: remontowy, zaopatrzenia, medyczny

S-60 – armata pułku

Na uzbrojeniu pułku znajdowały się:

• 24 armaty przeciwlotnicze S-60 kalibru 57 mm
• radiolokacyjna stacja wstępnego poszukiwania RSWP „Jawor”
• radiolokacyjna stacja artyleryjska RSA-SON-9A
• 4 wozy dowodzenia WD Rekin-1
• 1 wóz dowodzenia WD Rekin-2

Dowódcy baterii, dywizjonu i pułku

• kpt. Julian Galijski (1951–1954)
• kpt. Kazimierz Karczmarski (1954–1956)
• kpt. Józef Lembicz (1956–1957)
• mjr Ryszard Markiewicz (1957–1961)
• mjr dypl. Edward Gruszka (1961–1963)
• mjr dypl. Stanisław Szarek (1963–1973)
• mjr dypl. Ryszard Ogonowski (1973–1976)
• ppłk dypl. Stefan Gajewski (1976–1977)
• mjr dypl. Andrzej Ostrokólski (1977–1979)
• ppłk dypl. Julian Bardzik (1979–1982)
• mjr dypl. Adam Wojciechowski (1982–1986)
• ppłk dypl. Andrzej Gierymski (1986–1995)
• ppłk dypl. Romuald Jóźwiak (1995–2000)

Bibliografia

• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.