(951) Gaspra

(951) Gaspra

Gaspra sfotografowana przez sondę Galileo
Odkrywca	Grigorij Nieujmin
Data odkrycia	30 lipca 1916
Numer kolejny	951
Oznaczenie tymczasowe	1916 S45
Charakterystyka orbity (J2000)
Przynależność obiektu	Pas główny rodzina Flora
Półoś wielka	2,2099 au
Mimośród	0,1733
Peryhelium	1,8255 au
Aphelium	2,8340 au
Okres obiegu wokół Słońca	3 lata 102 dni 5 godzin
Średnia prędkość	19,88 km/s
Inklinacja	4,10°
Charakterystyka fizyczna
Średnica	18,2×10,5×8,9 km
Masa	2-3×1016 kg
Średnia gęstość	~2,7 g/cm3
Okres obrotu	(7 h 5 min 30 s) h
Albedo	0,22
Jasność absolutna	11,46m
Typ spektralny	Typ S
Średnia temperatura powierzchni	śred. ~181 K max. (+8 °C) 281 K
Satelity naturalne	brak

(951) Gaspra – jedna z mniejszych planetoid z pasa głównego. Należy do rodziny Flora.

Odkrycie

Została odkryta 30 lipca 1916 roku w Obserwatorium Simejiz na górze Koszka na Krymie przez rosyjskiego astronoma Grigorija Nieujmina. Nazwa pochodzi od ukraińskiego nadmorskiego uzdrowiska Haspra.

Orbita

Orbita Gaspry jest nachylona do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 4,1°. Na jeden obieg wokół Słońca potrzebuje 3 lat i 102 dni, krążąc w średniej odległości 2,21 au. Średnia prędkość orbitalna wynosi około 19,88 km/s.

Właściwości fizyczne

Gaspra ma bardzo nieregularny kształt o rozmiarach 18,2 × 10,5 × 8,9 km. Jej albedo wynosi 0,22, a jasność absolutna 11,46^m. Średnia temperatura na powierzchni sięga około 181 K (maks. 8 °C). Zaliczana jest do typu S. Rotuje w okresie 7 godzin i 5 minut (0,293 dnia), oś obrotu nachylona jest do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 72°.

Na powierzchni zalega cienka warstwa regolitu. Stwierdzono występowanie krzemianów, powszechnie występują oliwin i piroksen w proporcjach od 1:4 do 1:7. Jest na niej wiele małych kraterów, nie zauważono jednak bardzo dużych. Przypuszcza się, że powierzchnia Gaspry jest stosunkowo młoda (20–300 mln lat).

Badania bezpośrednie

29 października 1991 roku sonda kosmiczna Galileo przeleciała w odległości ok. 1600 km od Gaspry, wykonując 57 kolorowych zdjęć obejmujących około 80% powierzchni.

Lista tworów geologicznych na powietrzni Gaspry

Regiony na powierzchni Gaspry zostały nazwane na cześć astronomów związanych z tą planetoidą.

Region	Nazwa na cześć
Dunne Regio	James Dunne
Neujmin Regio	Grigorij Nieujmin
Yeates Regio	Clayne Yeates

Kratery uderzeniowe na powierzchni Gaspry noszą nazwy pochodzące od słynnych miejscowości uzdrowiskowych. Jeden z nich nazwano Krynicą od uzdrowiska w Polsce.

Krater	Nazwa pochodzi od
Aix	Aix-en-Provence, Francja
Alupka	Ałupka, Ukraina
Baden-Baden	Baden-Baden, Niemcy
Badgastein	Bad Gastein, Austria
Bagnoles	Bagnoles, Francja
Bath	Bath, Wielka Brytania
Beppu	Beppu, Japonia
Brookton	Brookton, Nowy Jork, Stany Zjednoczone
Calistoga	Calistoga, Kalifornia, Stany Zjednoczone
Carlsbard	Karlowe Wary, Czechy
Charax	Charaks, Ukraina
Helwan	Heluan, Egipt
Ixtapan	Ixtapan, Meksyk
Katsiveli	Katsiveli, Ukraina
Krynica	Krynica-Zdrój, Polska
Lisdoonvarna	Lisdoonvarna, Irlandia
Loutraki	Lutraki, Grecja
Mandal	Mandal, Norwegia
Manikaran	Manikaran, Indie
Mariánské Lázně	Mariánské Lázně, Czechy
Miskhor	Miskhor, Ukraina
Moree	Moree, Australia
Ramlösa	Ramlösa, Szwecja
Rio Hondo	Rio Hondo, Argentyna
Rotorua	Rotorua, Nowa Zelandia
Saratoga	Saratoga, Nowy Jork, Stany Zjednoczone
Spa	Spa, Belgia
Tang-Shan	Tangshan, Chiny
Yalova	Yalova, Turcja
Yalta	Jałta, Ukraina
Zohar	Zohar, Izrael

Zobacz też

• Lista planetoid 1–1000
• lista ponumerowanych planetoid

Bibliografia

• (951) Gaspra w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)
• (951) Gaspra w bazie Minor Planet Center (ang.)

Linki zewnętrzne

• Diagram orbity (951) Gaspra w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)
• Gaspra. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS, NASA. [dostęp 2016-03-22]. (ang.).