Andrzej Przewoźnik

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez LaaknorBot (dyskusja | edycje) o 16:22, 11 kwi 2010. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Andrzej Przewoźnik w rozmowie ze Zbigniewem Ścibor-Rylskim, Warszawa, 7 kwietnia 2006 r.

Andrzej Jan Przewoźnik (ur. 13 maja 1963, zm. 10 kwietnia 2010 pod Smoleńskiem[1]) – historyk polski, działacz państwowy.

Życiorys

W 1988 ukończył studia historyczne na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

Od 1 września 1992 do 10 kwietnia 2010 pełnił funkcję sekretarza generalnego Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Pełniąc tę funkcję odniósł liczne sukcesy, m.in. w sprawie cmentarza i pomnika ofiar zbrodni w Jedwabnem czy wieloletniej skutecznej batalii o odbudowę i ponowne uroczyste otwarcie Cmentarza Obrońców Lwowa. Był Wiceprzewodniczącym i Sekretarzem Komisji ds. Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Katyńskiej przy Prezesie Rady Ministrów (1994-1998).

W 2002 r. ukończył studia podyplomowe z obronności państwa na Wydziale Strategiczno-Obronnym Akademii Obrony Narodowej w Warszawie. Redaktor naczelny czasopisma historycznego "Niepodległość".

Członek Rady Muzealnej Państwowego Muzeum KL Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu-Brzezince, Muzeum Niepodległości w Warszawie, Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu, wiceprzewodniczący Rady Muzeum Wojska Polskiego, członek Rady Programowej Muzeum Powstania Warszawskiego. W dniu 30 kwietnia 2009 r. został powołany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na członka pierwszej kadencji (2009-2013) Rady Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku oraz wybrany na jej sekretarza.

Był jednym z najpoważniejszych kandydatów na następcę Leona Kieresa na stanowisku prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.

5 lipca 2005 "Rzeczpospolita" podała informację, że w krakowskim oddziale IPN znaleziono dokument obciążający Przewoźnika jako agenta SB. Autora dokumentu, kaprala SB Pawła Kosibę oraz występującą w tekście kapitan SB Elżbietę Markowską "Rzeczpospolita" ukryła pod inicjałami. Nazwisko Przewoźnika opublikowała w całości, razem z fotografią. Według opisywanego dokumentu Przewoźnik miał donosić na współpracowników z PAX-u. W reakcji na tę wiadomość szef kolegium IPN Sławomir Radoń stwierdził, że Przewoźnik nie może już być kandydatem na szefa IPN, bo "ustawa o Instytucie dyskwalifikuje kandydata, wobec którego w archiwach IPN jest choćby najmniejsza informacja o jego możliwych związkach z tajnymi służbami PRL". Z tą opinią nie zgodzili się inni członkowie kolegium ani p.o. prezesa IPN Leon Kieres. Jeden z najpoważniejszych potencjalnych kontrkandydatów na stanowisko szefa Instytutu Antoni Dudek ogłosił, że nie będzie kandydował.

Wkrótce okazało się, że dokument jest wątpliwej autentyczności, a na światło dzienne wydobył go bliski współpracownik Jana Rokity Zbigniew Fijak. 29 listopada 2005 Sąd Lustracyjny orzekł, że Andrzej Przewoźnik nie był agentem SB. "Nie ma żadnych materiałów, nawet ustnych, żeby Andrzej Przewoźnik zobowiązał się do współpracy. Wręcz przeciwnie, wykazał, że takiej współpracy nie chce podjąć" – powiedziała sędzia. Tymczasem wyszło na jaw, że zgodę na udostępnienie Fijakowi akt krakowski IPN wydał 21 czerwca 2005 – miesiąc po deklaracji Andrzeja Przewoźnika o starcie w konkursie na prezesa IPN. Tymczasem Janusz Kurtyka, dyrektor Oddziału IPN w Krakowie, wybrany przez Sejm na prezesa IPN 9 grudnia, mówił w wywiadach, iż zgodę na wydanie akt Fijakowi krakowski IPN wydał w grudniu 2004 – na długo przed startem Przewoźnika w konkursie.

Premier RP Kazimierz Marcinkiewicz oświadczył 14 grudnia 2005, jeszcze przed głosowaniem nad nominacją Kurtyki w Senacie RP, że jeśli potwierdzą się doniesienia prasowe o domniemanym jego udziale w przecieku akt Instytutu Pamięci Narodowej obciążających Andrzeja Przewoźnika, powinien być przeprowadzony nowy konkurs na prezesa IPN.

Zginął 10 kwietnia 2010 w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem.

Odznaczenia

W 2001 został uhonorowany Dyplomem "Benemerenti" oraz Medalem "Milito Pro Christo" nadanym przez Biskupa Polowego WP gen. dyw. Sławoja Leszka Głódzia.

  1. ↑ Komunikat Nr 152/VI kad.. sejm.gov.pl, 2010-04-10. [dostęp 2010-04-10].

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Andrzej_Przewoźnik&oldid=21125245”