Antoni Paczesny

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Antoni Paczesny
podpułkownik lekarz podpułkownik lekarz
Data urodzenia

25 maja 1886

Data i miejsce śmierci

między 7 a 9 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

V batalion Legionów Polskich
1 pułk piechoty LP
5 pułk piechoty LP
szpital polowy nr 401
1 Szpital Okręgowy
31 Pułk Strzelców Kaniowskich
Wojskowy Szpital Rejonowy Kalisz w Szczypiornie
29 Pułk Strzelców Kaniowskich
79 pułk piechoty
401 szpital wojenny

Stanowiska

komendant szpitala

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
bitwa pod Laskami
bitwa pod Marcinkowicami
I powstanie śląskie
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Późniejsza praca

lekarz

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Antoni Paczesny (ur. 25 maja 1886 w Wilamowie, woj. poznańskie, zm. między 7 a 9 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – podpułkownik lekarz Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski, ofiara zbrodni katyńskiej[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Ignacego i Barbary z Cybólskich[3]. Od 1897[4] uczęszczał do gimnazjum w Kaliszu[5]. Wziął udział w strajku szkolnym w 1905 i został relegowany ze szkoły[6]. Naukę kontynuował w Warszawie w założonym przez Wojciecha Górskiego Gimnazjum Prywatnym Męskim pod wezwaniem św. Wojciecha, maturę uzyskał w 1907[7][8]. Po ukończeniu gimnazjum wstąpił na Wydział Lekarski Uniwersytetu Jagiellońskiego[3]. Dyplom doktora wszech nauk lekarskich uzyskał w 7 lipca 1919[4]. Od 1912 członek Związku Strzeleckiego. Po wybuchu wojny wstąpił do Legionów. 28 czerwca 1914 znalazł się wśród organizatorów punktu medycznego Strzelca, zorganizowanego przez dr. S. Roupperta, a zlokalizowanego w Bibliotece Medyków przy ul.Kopernika 36 w Krakowie. 8 czerwca 1914 wyruszył na front w składzie pododdziału medycznego w ramach grupy dowodzonej przez Mieczysława Ryś-Trojanowskiego „Ryszarda”. Został dowódcą patrolu sanitarnego 2 kompanii V batalionu Legionów Polskich. Brał udział w kampanii kieleckiej, bitwie pod Laskami i przemarszu z Uliny Małej do Krakowa. Od 15 listopada 1914 roku był lekarzem I batalionu 1 pułku piechoty, a po utworzeniu I Brygady, od 20 grudnia lekarzem I batalionu 5 pułku piechoty. Brał udział w bitwie pod Marcinkowicami[9]. 28 października 1915 awansował na chorążego sanitarnego[10]. Następnie chory, leczył się w Marodenhaus w Krynicy i innych szpitalach – od 12 sierpnia do października 1916. 7 grudnia 1916 przeszedł do kliniki chorób wewnętrznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pozostawał tam do 1 kwietnia 1917. 24 marca 1917 uzyskał nominację na podporucznika[10]. Po awansie został przydzielony rozkazem Komendy Legionów Polskich do Szpitala Rezerwowego LP w Dęblinie. W kwietniu 1917 był przedstawiony do odznaczenia austriackim Krzyżem Wojskowym Karola. Z pułkiem „Zuchowatych” dowodzonego przez płk. Berbeckiego odbył całą kampanię wojenną[11]. Tak charakteryzuje Paczesnego Juliusz Kaden-Bandrowski: „nie należy do ludzi, którzyby posiadali jakąś wybitną cechę charakterystyczną. Pracuje równo, spokojnie, starannie i cicho”[9]. W następstwie kryzysu przysięgowego został zwolniony z Legionów bez prawa noszenia munduru i internowany w Beniaminowie[11]. Zwolniony z obozu 25 marca 1918, podjął pracę na oddziale wewnętrznym szpitala Czerwonego Krzyża w Warszawie. 11 lutego 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego jako student medycyny i zatwierdzony w stopniu podporucznika podlekarza[12]. 1 kwietnia 1920 został zatwierdzony w stopniu kapitana lekarza z grupy byłych Legionów Polskich, był w tym czasie ordynatorem szpitala polowego nr 401[13][3]. W czasie I powstania śląskiego ordynator oddziału zakaźnego Wojskowego Szpitala Zapasowego w Dziedzicach[4]. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej był ordynatorem szpitala polowego nr 401 9 Dywizji Piechoty. Następnie został lekarzem oddziału wewnętrznego 1 Szpitala Okręgowego w Warszawie. Ukończył Szkołę Aplikacyjną dla Oficerów Sanitarnych (1921)[3]. Po ukończeniu szkoły został lekarzem naczelnym 31 pułku Strzelców Kaniowskich[4]. 11 czerwca 1922 został wybrany w skład Zarządu Towarzystwa Przeciwgruźliczego w Kaliszu[14]. W 1922 był w stopniu kapitana lekarza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 170 lokatą a jego oddziałem macierzystym była kompania zapasowa sanitarna nr 5[15]. Należał do Towarzystwa Wiedzy Wojskowej. 16 czerwca 1922 w trakcie posiedzenia Sekcji Sanitarnej TWW wygłosił wykład „W sprawie leczenia ostrych postaci gośćca wielostawowego”[16]. W 1293 jako oficer nadetatowy VIII batalionu sanitarnego w stopniu majora lekarza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 151 lokatą był ordynatorem oddziału wewnętrznego Wojskowego Szpitala Rejonowego Kalisz w Szczypiornie[17]. Po jego likwidacji (1924) został odkomenderowany do 29 pułku Strzelców Kaniowskich w Kaliszu, objął funkcję lekarza naczelnego[18]. Łączył tę funkcję z pracą naczelnego lekarza garnizonu i komendanta garnizonowej izby chorych[11]. W 1925 jako oficer 79 pułku piechoty otrzymał zezwolenie od władz wojskowych na zawarcie związku małżeńskiego z Jadwigą Laskowską[19]. W 1928 uczestniczył w IV Międzynarodowym Kongresie Medycyny i Farmacji Wojskowej w Warszawie[20]. Zasiadał w Kaliskim Komitecie Obchodu 25 lecia Walki o Szkołę Polską (1930)[21][22]. Należał do Koła Piątaków[23]. 1 stycznia 1936 awansował do stopnia podpułkownika lekarza. Zasiadał w Powiatowym Obywatelskim Komitecie Zimowej Pomocy Bezrobotnym i Najbiedniejszym w Kaliszu, był członkiem Wydziału Wykonawczego i Sekcji Pomocy Dzieciom i Młodzieży[24]. Należał do Związku Legionistów Polskich, w 1938 był prezesem Zarządu Oddziału w Kaliszu[25]. 31 marca 1939 został wybrany do Zarządu Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego[4]. W marcu 1939 był starszym lekarzem 29 pułku piechoty[26]. W sierpniu 1939 organizował szpital polowy w Łodzi[1].

Grupa oficerów 1 pułku piechoty internowana w Benjaminowie

W 1939 był komendantem 401 szpitala wojennego. 6 września dowodzony przez Paczesnego szpital został ewakuowany na wschód. Po agresji ZSRR z 17 września 1939 dostał się do niewoli radzieckiej. Według stanu z 28 października 1939 był jeńcem kozielszczańskiego obozu przejściowego. Jest wymieniony na liście generałów i starszych oficerów w korespondencji naczelnika kozielszczańskiego obozu z Zarządem NKWD ZSRR do spraw Jeńców Wojennych (UPW), jako komendant szpitala garnizonowego. 4 listopada 1939 został przeniesiony do obozu jenieckiego w Kozielsku. Ostatnia wiadomość od Paczesnego dotarła do rodziny w grudniu 1939. Między 7 a 9 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 015/2 poz 83, nr akt 1189[27] z 5.04.1940[1]. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. Został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 wpis w księdze czynności pod datą 28.05.1943. Figuruje liście AM-257-3484 (nazwisko zapisano jako Paszesny) i Komisji Technicznej PCK GARF-127-03484. Przy szczątkach w mundurze podpułkownika znaleziono legitymację oficerską MSWojsk., wizytówki, 2 karty pocztowe[28][29]. Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 177 i Nowym Kurierze Warszawskim nr 170.

Krewni do 1989 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Żonaty z Jadwigą z Laskowskich[19][30], miał córkę Janinę i syna Tadeusza[3].

Jako lekarz chorób wewnętrznych prowadził prywatną praktykę lekarską w Kaliszu na Starym Rynku 35[31].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Minister obrony narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień pułkownika. Awans zostały ogłoszone 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez prezydenta RP na uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)

Ordery i Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 577.
  2. ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 184.
  3. ↑ a b c d e Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 459.
  4. ↑ a b c d e f g KTL w miedzywojniu [online], www.ktl.gulip.pl [dostęp 2019-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-08].
  5. ↑ Idzikowski Ambroży, Szkoła kaliska : (Szkoła Wyższa Realna - Gimnazyum) 1850-1900, Kalisz 1900, s. 138.
  6. ↑ „Gazeta Kaliska” (R.31, nr 203), Kalisz, 8 września 1923, s. 2.
  7. ↑ „Dziennik Powszechny” (R. 25, nr 177), Warszawa, 4 lipca 1907, s. 4.
  8. ↑ „Nowa Gazeta” (R.2, nr 103), Warszawa, 5 lipca 1907, s. 2.
  9. ↑ a b Juliusz Kaden-Bandrowski, Piłsudczycy, Oświęcim 1915, s. 28.
  10. ↑ a b Lista starszeństwa oficerów Legjonów Polskich; w dniu oddania Legjonów Polskich Wojsku Polskiemu, Warszawa 1917, s. 56.
  11. ↑ a b c Antoni Paczesny, podporucznik lekarz Legionów Polskich | Katalog MNK [online], katalog.muzeum.krakow.pl [dostęp 2019-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-07].
  12. ↑ „Dziennik Rozkazów Wojskowych” (R.2, nr 21), Warszawa, 25 lutego 1919, s. 500.
  13. ↑ „Dziennik Personalny” (R.1, nr 38), Warszawa, 6 października 1920, s. 960.
  14. ↑ „Gazeta Kaliska” (R.31, nr 147), Kalisz, 4 lipca 1923, s. 3.
  15. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych, Warszawa: MSWojsk., 1922, s. 315.
  16. ↑ „Polska Zbrojna” (R.2, nr 158), Warszawa, 14 czerwca 1922, s. 3.
  17. ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1923, s. 1163, 1189, 1200.
  18. ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1924, s. 1056, 1081.
  19. ↑ a b „Polska Zbrojna” (R.5, nr 130), Warszawa, 12 maja 1925, s. 6.
  20. ↑ IV Kongres Międzynarodowy Medycyny i Farmacji Wojskowej w Warszawie 30-go maja - 4-go czerwca 1927 pod protektoratem prezydenta Rzeczypospolitej, t. T.1, Warszawa 1928, s. 37.
  21. ↑ „Robotnik” (R.36, nr 126), Warszawa, 6 maja 1930, s. 5.
  22. ↑ „Polska Zbrojna” (R.10, nr 122), Warszawa, 6 maja 1930, s. 7.
  23. ↑ „Komunikat Zarządu Głównego Koła Piątaków” (R.4, nr 2), Warszawa, lipiec 1935, s. 14.
  24. ↑ Sprawozdanie z przebiegu akcji pomocy bezrobotnym, prowadzonej na terenie wojew. łódzkiego za czas od 1 IV 1935 do 31 V 1937 rok, Łódź 1937, s. 70, 72.
  25. ↑ Związek Legionistów Polskich : 1936-1938 r. : sprawozdanie Komendy Naczelnej Związku Legionistów Polskich, t. T. XIV, Warszawa 1938, s. 79.
  26. ↑ Rybka R., Stepan K., Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 368, 582.
  27. ↑ J. Tucholski, op cit, s. 626.
  28. ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 215.
  29. ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
  30. ↑ W Katyń, Księga Cmentarna nazwisko panieńskie małżonki Paczesnego podane jest jako Leszkowska
  31. ↑ „Gazeta Kaliska” (R.33, nr 212), Kalisz, 13 września 1925, s. 1.
  32. ↑ „Polska Zbrojna” (R.11, nr 14), Warszawa, 14 stycznia 1932, s. 5.
  33. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych korpusu sanitarnego, Warszawa: Lekarz Wojskowy, 1927, s. 6.
  34. ↑ Na podstawie http://www.muzeumkatynskie.pl/pl/9267/11387/fotografia_pplk_antoni_paczesny_w_mundurze_mk_476_ik.html
  35. ↑ Na podstawie http://www.muzeumkatynskie.pl/pl/54025/11387/fotografia_stanislaw_owsianny_w_mundurze_oficerskim_z_odznaczeniami_mk_1338_ik.html

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych
  • Druga lista oficerów rezerwowych WP. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-01-26.
  • Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
  • Juliusz Kaden Bandrowski, Piłsudczycy, Oświęcim 1915
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych korpusu sanitarnego, Lekarz Wojskowy,Warszawa 1927
  • Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1923
  • Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1924
  • Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928
  • Rocznik Oficerski 1932, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1932
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
  • Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Antoni_Paczesny&oldid=71195494”