Bujanka plamoskrzydła
| Bombylius discolor | |
| Mikan, 1796 | |
 Imago | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
bujanka plamoskrzydła |
Bujanka plamoskrzydła[1] (Bombylius discolor) – gatunek muchówki z rodziny bujankowatych i podrodziny Bombyliinae. Zamieszkuje Europę, Afrykę Północną i Azję Zachodnią. Postacie dorosłe żerują na nektarze, zaś larwy są parazytoidami pszczół.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1796 roku przez Johanna Christiana Mikana. Lokalizacja typowa znajduje się w Czechach[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Muchówka ta osiąga od 10 do 16 mm długości ciała o zwartej budowie. W całości porośnięta jest puszystym i długim owłosieniem[3] o dominującej barwie pomarańczowej lub złocistej[3][1].
Głowa jest dość mała, znacznie węższa od tułowia, w widoku bocznym mniej więcej trójkątna[4]. Wyposażona jest w długi, smukły, sterczący ku przodowi ryjek i dość krótkie głaszczki[4][3]. Potylica porośnięta jest jasnymi włoskami, natomiast pozbawiona jest jasnych szczecinek zaocznych. Oczy złożone u samic są szeroko rozstawione, u samców zaś stykają się ze sobą na odcinku krótszym od długości wzgórka przyoczkowego[3]. Czułki są wąsko rozstawione i mniej więcej tak długie jak głowa[4], a ich trzeci człon jest u obu płci wąski i niespłaszczony[3].
Tułów jest krótki i szeroki[4], z owłosieniem brunatnym w kępce na przedzie i w pasach od guzków barkowych do nasad skrzydeł, gdzie indziej zaś owłosiony jaśniej. Kolor przezmianek jest jasnobrunatny[3]. Skrzydła są przejrzyste z licznymi, drobnymi, izolowanymi, ciemnymi plamkami[3][1]. Stosunkowo smukłe[4] odnóża mają uda czarne z żółtymi wierzchołkami, golenie i pierwsze człony stóp żółte, a dalsze człony stóp brunatnoczarne[3].
Odwłok jest krótki i szeroki, szerszy od tułowia[4], niejednorodnie owłosiony. Trzy jego początkowe tergity mają owłosienie złociste, zaś trzy tergity ostatnie owłosienie ciemnobrunatne[3][1].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad ciepłolubny[3]. Zasiedla skraje lasów, leśne dukty, polany, ugory, murawy oraz ogrody. Osobniki dorosłe aktywne są od końca marca do czerwca[1]. Odwiedzają kwiaty celem żerowania na nektarze. Latają nisko, lotem zygzakowatym. Chętnie przysiadają na nasłonecznionej powierzchni gleby[3]. Larwy są parazytoidami pszczół[4].
Gatunek palearktyczny[4]. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Słowenii, Chorwacji, Serbii, Grecji oraz europejskiej części Rosji. W Afryce Północnej zamieszkuje Algierię i Libię. Z Azji wykazany z Turcji, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu[2] i Iranu[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Bombylius discolor – Bujanka plamoskrzydła. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2021-08-29].
- ↑ a b N.L. Evenhuis, D.J. Greathead: World catalog of bee flies (Diptera: Bombyliidae). Revised September 2015. Bishop Museum, 2015. s. 1-206. [dostęp 2019-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b c d e f g h i j k Przemysław Trojan: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVIII Muchówki – Diptera, zeszyt 24 Bujanki – Bombyliidae. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1967.
- ↑ a b c d e f g h Frank M. Hull, Bee flies of the world: the genera of the family Bombyliidae, Washington: Smithsonian Institution Press, 1973, DOI: 10.5962/bhl.title.48406, ISBN 0-87474-131-9.
- ↑ Saeedeh Hakimian, Ali Asghar Talebi, Babak Gharali. A study of the tribe Bombyliini (Diptera: Bombyliidae: Bombyliinae) of Iran with description of female genitalia. „Zoology and Ecology”. 22 (3-4), s. 212-225, 2012. DOI: 10.1080/21658005.2012.749587.