Józef Trenarowski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Trenarowski
Data i miejsce urodzenia

9 marca 1907
Kobylnica

Data i miejsce śmierci

23 grudnia 1965
Warszawa

Narodowość

Polak

Dziedzina sztuki

Rzeźba

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej
Figury lwów znajdujące się kiedyś przy wejściu do Kina Moskwa. ustawione przed budynkiem biurowca Europlex w Warszawie
Jeden z lwów przed gmachem kina Moskwa przed jego zburzeniem

Józef Trenarowski (ur. 9 marca 1907 w Kobylnicy, zm. 23 grudnia 1965 w Warszawie) – polski artysta rzeźbiarz.

Życie i twórczość[edytuj | edytuj kod]

Syn Józefa. W latach młodzieńczych mieszkał w Kobylnicy i Swarzędzu, gdzie ukończył szkołę powszechną. W latach 20. należał do lokalnego harcerstwa, gdzie później był drużynowym 1 Drużyny Harcerskiej im. Tadeusza Kościuszki od 1 stycznia 1928 do 1 stycznia 1931.

Pierwsze umiejętności artystyczne zdobywał w Szkole Sztuk Zdobniczych w Poznaniu następnie studiował w latach 1931–1938 na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni prof. Tadeusza Breyera. Dyplom uzyskał w 1938.

Był obrońcą Warszawy w brygadach ochotniczych w 1939, a w czasie powstania warszawskiego służył w Zgrupowaniu Pułku Baszta. Jako że pierwsze lata pracy twórczej przypadły na okres II wojny światowej łączył pracę artystyczną z zaangażowaniem w konspiracje. Specjalizował się wtedy w tematyce sakralnej. Stworzył rzeźby w ołtarzu głównym kościoła św. Kazimierza w Pruszkowie, w Jankowicach i Wilczycach.

Po wojnie zaprojektował ołtarz, ambonę i stalle kościoła na Kamionku w Warszawie. Rekonstruował rzeźby w katedrze św. Jana w Warszawie oraz w pałacu w Natolinie. Jego dziełem są także lwy przed kinem „Moskwa” w Warszawie[1], które po konserwacji przeprowadzonej w 1998 trafiły przed gmach wybudowanej w miejscu kina galerii handlowej[2] i są jedynym zachowanym śladem po dawnym kinie[3].

Był także współautorem warszawskiego pomnika Braterstwa Broni. Z relacji przedstawionej na początku lat 90. przez Stefana Momota wynika, że zaangażowanie w prace nad pomnikiem Józefa Trenarowskiego miało na celu skomplikowanie całego przedsięwzięcia z uwagi na związki rzeźbiarza z kręgami kościelnymi[4].

Józef Trenarowski był w latach 1945–1946 członkiem Zarządu Okręgu warszawskiego i wiceprezesem Zarządu Głównego Związku Polskich Artystów Plastyków. W latach 1946–1947, 1951, 1955 był prezesem Sekcji Rzeźby Okręgu Warszawskiego i Głównej Komisji Artystycznej Związku Polskich Artystów Plastyków. Swoje prace prezentował w kraju i zagranicą, był laureatem wielu konkursów.

Tworzył w kamieniu, brązie, ceramice, metalizowanym gipsie i glinie, głównie rzeźby o charakterze symbolicznym i wieloznacznym.

Brał udział w tworzeniu powojennej dekoracji ulicy Katowickiej, gdzie wykonał rzeźbę przedstawiającą borsuka[5]. Swoją pracownię miał m.in. na Saskiej Kępie. Nakręcono w niej jedną ze scen filmu Jana Batorego pt. Jezioro osobliwości[6]. Pracownia ta znajdowała się przy ul. Alfreda Nobla, gdzie w domach szeregowych zamieszkiwali także inni rzeźbiarze: Adam Roman, Józef Gosławski, Kazimierz Bieńkowski, Eugeniusz Żarkowski, Tadeusz Świerczek i Adam Procki[7].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 30-1-12)[8].

Wystawy[edytuj | edytuj kod]

Indywidualne[edytuj | edytuj kod]

Rok Miasto Wystawa Placówka
1967 Warszawa Józef Trenarowski. Wystawa rzeźb Centralne Biuro Wystaw Artystycznych

Zbiorowe[edytuj | edytuj kod]

Krajowe[edytuj | edytuj kod]

Rok Miasto Wystawa
1947 Warszawa Pierwszy Salon ZPAP Okręgu Warszawskiego
1947 Warszawa Druga Doroczna Wystawa ZPAP
1948 Warszawa Doroczna Wystawa Grupy Artystów Plastyków "Warszawa"
1950 Warszawa Ogólnopolska Wystawa Plastycy w Walce o Pokój
1951 Warszawa Wystawa Malarstwa, Rzeźby, Grafiki, Architektury Wnętrz, Sztuki Dekoracyjnej ZPAP
1952/1953 Warszawa III Ogólnopolska Wystawa Plastyki
1953 Warszawa 10 lat Ludowego Wojska Polskiego w Plastyce
1954 Warszawa IV Ogólnopolska Wystawa Plastyki
1955 Warszawa VI Wystawa Okręgu Warszawskiego ZPAP
1958/1959 Warszawa Wystawa Rzeźby Warszawskiej 1945-1958
1959 Warszawa II Ogólnopolska Wystawa Plastyki Marynistycznej
1960 Warszawa Wystawa Rzeźba Polska 1945-1960
1960 Warszawa III Ogólnopolska Wystawa Plastyki Marynistycznej
1961 Szczecin Wystawa Rzeźby
1961 Kraków II Wystawa Współczesnej Sztuki Religijnej w Polsce
1961/1962 Warszawa Wystawa Rzeźby w XV-lecie PRL
1962 Poznań Salon Jesienny
1962/1963 Radom XVIII Ogólnopolska Wystawa Plastyki
1963 Warszawa Ogólnopolska Wystawa XX-lecie LWP w Twórczości Plastycznej
1963/1964 Warszawa Wystawa Rzeźb i Tkanin Okręgu Warszawskiego ZPAP
1964 Opole Wystawa Polskiej Rzeźby Plenerowej
1964 Warszawa Warszawa w Sztuce
1965 Warszawa Wystawa Rzeźby i Grafiki Okręgu Warszawskiego ZPAP
1965 Warszawa Wystawa XX-lecie PRL w Twórczości Plastycznej
1965 Sopot Porównania (XVIII Festiwal Sztuk Plastycznych)
1965 Warszawa Wystawa prac Malarskich i Rzeźbiarskich nagrodzonych Wielką Nagrodą na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Współczesnej w Monte Carlo w 1964 r.
2011 Warszawa Rzeźbiarze Saskiej Kępy wczoraj i dziś

Zagraniczne[edytuj | edytuj kod]

Rok Państwo Miasto Wystawa
1936 Finlandia  Helsinki Międzynarodowa Wystawa Wyższych Szkół Artystycznych
1937 Francja  Paryż Dział Polski na Międzynarodowej Wystawie "Sztuka i Technika"
1959 Włochy  Katania, Palermo Wystawa Prac Plastyków Warszawskich
1961 Francja  Paryż Międzynarodowa Wystawa Rzeźby Współczesnej
1962 Czechosłowacja  Praga III Międzynarodowa Wystawa Ceramiki
1963 Holandia  Haga Międzynarodowa Wystawa Rzeźby
1964 Monako  Monte Carlo Międzynarodowa Wystawa Sztuki Współczesnej

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie Kalendarz Ilustrowany 1959”, s. 63, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”. 
  2. ↑ Realizacje kamienne. restoration-gabriela.com. [dostęp 2014-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 maja 2014)].
  3. ↑ Tomasz Urzykowski: 25 lat temu zamknięto kino Moskwa. Było największe w powojennej Warszawie. warszawa.wyborcza.pl, 2021-04-30. [dostęp 2021-05-02].
  4. ↑ Ewa Kalnoj Ziajkowska: "Cały naród buduje swoją stolicę". Przykłady współpracy urbanistów, architektów i rzeźbiarzy w latach 1945-1955. W: Katarzyna Chrudzimska-Uhera, Bartłomiej Gutowski: Rzeźba w architekturze. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2008, s. 59-60. ISBN 978-83-7072-515-0.
  5. ↑ Rzeźbiarze Saskiej Kępy wczoraj i dziś. Warszawa: Klub Kultury Saska Kępa, 2011, s. 36-37.
  6. ↑ Halina Ostrowska: Miałam dwadzieścia sześć meldunków. W: Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa w listach, opisach, wspomnieniach.... Warszawa: Kowalska/Stiasny, 2004, s. 89-92.
  7. ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa – historia dzielnicy, jej mieszkańcy, środowisko artystyczne, sklepy i kawiarnie.... W: Hanna Faryna Paszkiewicz: Saska Kępa. Murator, 2001, s. 19. ISBN 83-915407-0-7.
  8. ↑ Cmentarz Stare Powązki: Józef Trenarowski, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-24].
  9. ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  10. ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Barbara Mitschein, Halina Zacharewicz: Józef Trenarowski. Warszawa: ZPAP, CBWA, 1967.
  • Krzysztof Gozdowski. Józef Trenarowski. „Tygodnik Swarzędzki”. Sierpień, s. 3, 1996. 

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Józef_Trenarowski&oldid=71731938”