Język kurmandżi

Kurmancî, Kurdî

Obszar	Turcja, Syria, Irak, Iran, Liban, Armenia, Azerbejdżan, Gruzja, Turkmenistan
Liczba mówiących	ok. 14,6 mln
Pismo/alfabet	alfabet łaciński, zmodyfikowane arabskie, cyrylica, ormiańskie
Klasyfikacja genetyczna
Języki indoeuropejskie Języki indoirańskie Języki irańskie Języki zachodnioirańskie Języki północno-zachodnie Język kurdyjski Język kurmandżi
Status oficjalny
Ethnologue	3 środek szerszej komunikacji↗
Kody języka
ISO 639-2	brak
ISO 639-3	kmr
IETF	kmr
Glottolog	nort2641
Ethnologue	kmr
WALS	kji
SIL	kmr
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata Wikipedia w języku kurdyjskim
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język kurmandżi, kurdi, północnokurdyjski – język z grupy irańskiej.

Liczbę osób posługujących się językiem kurmandżi ocenia się na ok. 14,6 mln, z czego 8 miliony zamieszkują wschodnie regiony Turcji. Pozostali użytkownicy kurmandżi to mieszkańcy Syrii, Iranu, Iraku, Libanu, Armenii, Gruzji, Azerbejdżanu i Turkmenistanu.

W klasyfikacji Ethnologue tworzy tzw. makrojęzyk kurdyjski, wraz z sorani (środkowokurdyjskim) i południowokurdyjskim. Bywa podkładany pod pojęcie języka kurdyjskiego. Niemniej między północno- a środkowokurdyjskim istnieją silne różnice w zakresie morfologii, które utrudniają wzajemne zrozumienie.

Ethnologue wyróżnia następujące dialekty kurmandżi: boti (botani), marashi, ashiti, bayezidi, hekari, shemdinani, shikakî, silivî, mihemedî.

W 1932 r. powstał system pisma na bazie alfabetu łacińskiego. Alfabetem łacińskim posługuje się ludność w Turcji i Syrii. Do zapisywania języka kurmandżi wykorzystywane bywa też pismo arabskie (Iran, Irak, Syria, Liban), cyrylica (Rosja, Armenia) lub pismo ormiańskie (Armenia).

System pisma

Odmiana kurmandżi jest zapisywana przede wszystkim alfabetem łacińskim w wersji tureckiej (nieco zmodyfikowanej):

Litera	Wymowa	Opis
a	[a]	jak polskie „a”
b	[b]	jak polskie „b”
c	[dʒ]	jak polskie „dż”
ç	[tʃ]	jak polskie „cz”
d	[d]	jak polskie „d”
e	[ɛ]	krótkie otwarte „e”
ê	[e]	długie zamknięte „e”
f	[f]	jak polskie „f”
g	[g]	jak polskie „g”
h	[h]	przydechowe „h”
i	[ə]	krótkie zredukowane „e”
î	[i]	długie „i”
j	[ʒ]	jak polskie „ż”
k	[k]	jak polskie „k”
l	[l]	jak polskie „l”
m	[m]	jak polskie „m”
n	[n]	jak polskie „n”
o	[ɔ]	jak polskie „o”
p	[p]	jak polskie „p”
q	[q]	gardłowe „k”
r	[r]	jak polskie „r”
s	[s]	jak polskie „s”
ş	[ʃ]	jak polskie „sz”
t	[t]	jak polskie „t”
u	[ʊ]	niezaokrąglone „u”
û	[u]	długie „u”
w	[w]	jak polskie „ł”
x	[χ]	jak polskie „ch”
y	[j]	jak polskie „j”
z	[z]	jak polskie „z”

Bibliografia

• GeoffreyG. Haig GeoffreyG., The Iranian languages of northern Iraq, [w:] GeoffreyG. Haig, GeoffreyG. Khan (red.), The Languages and Linguistics of Western Asia: An Areal Perspective, Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2019 (The World of Linguistics 6), s. 267–304, DOI: 10.1515/9783110421682-009, ISBN 978-3-11-042168-2, ISBN 978-3-11-042608-3  (ang.).

Linki zewnętrzne

• Kurdish, Northern, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2011-12-04]  (ang.).
• W.M.W.M. Thackston W.M.W.M., —Kurmanji Kurdish— A Reference Grammar with Selected Readings [zarchiwizowane 2007-01-20]  (ang.).brak strony (książka)
• Radio Sweden Kurdish. Sverigesradio. [dostęp 2023-09-28].