Lasy deszczowe

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Las deszczowy, las wiecznie zielony – formacja roślinna zdominowana przez wiecznie zielone lasy występujące na obszarach o rocznej sumie opadów przekraczającej 2000 mm, wysokiej temperaturze o niskich amplitudach dziennych i rocznych oraz wysokiej wilgotności powietrza.

W zależności od ujęcia systematycznego lasy deszczowe bądź traktuje się jako jeden biom, bądź dzieli się je na formacje roślinne niższego rzędu, głównie na lasy deszczowe strefy równikowej i strefy umiarkowanej[1] lub na wilgotne lasy równikowe (w tym namorzyny i górskie lasy mgliste), wilgotne lasy podzwrotnikowe (w tym lasy wawrzynolistne) i wilgotne lasy strefy umiarkowanej[2].

Lasy deszczowe strefy równikowej[edytuj | edytuj kod]

Zasięg lasów deszczowych strefy równikowej
Wilgotny las równikowy
 Osobny artykuł: Wilgotny las równikowy.

Ten typ lasów deszczowych, charakteryzujący się ogromną różnorodnością form życiowych, występuje na najbardziej wilgotnych obszarach klimatu tropikalnego, przede wszystkim w Amazonii, na Obszarze Gwinejsko-Kongijskim, w Azji Południowo-Wschodniej, w Ameryce Środkowej oraz w północno-wschodniej Australii i na wyspach Oceanii[3]. Obszar ten charakteryzuje całoroczna wysoka temperatura (średnie wartości miesięczne 25–28 °C) o niskiej amplitudzie dziennej, powodująca niewystępowanie pór roku, codzienne popołudniowe opady deszczu (suma roczna 2000–4000 mm) oraz wysoka wilgotność powietrza.

W wilgotnych lasach równikowych dominują fanerofity. Drzewa osiągają wysokość 60 metrów i cechują się brakiem pierścieni przyrostów rocznych w pniu, skórzastym ulistnieniem, ułatwiającym spływanie wody oraz ciągłym kwitnieniem. Charakterystycznym elementem tropikalnych lasów deszczowych są liany, epifity i hemiepifity. Runo leśne, choć obfite, jest ubogie florystycznie, składa się przede wszystkim z cieniolubnych chamefitów z rodzin begoniowatych, obrazkowatych, ostrojowatych, marzanowatych oraz widliczkowce i paprocie. W formacji tej spotyka się też charakterystyczne rośliny pasożytnicze, z rodziny gałecznicowatych i bukietnicowatych[2].

W wyższych szerokościach geograficznych wilgotne lasy równikowe przechodzą w uboższą florystycznie formację wiecznie zielonych lasów strefy subtropikalnej i umiarkowanej oraz lasy subtropikalne częściowo wiecznie zielone[3], a wraz ze zmniejszeniem wilgotności w suche lasy tropikalne i sawanny[1].

Górskie wilgotne lasy równikowe
Zasięg lasów mglistych

Lasy mgliste powstają w strefie równikowej na wysokościach, na których zachodzi kondensacja pary wodnej, powodująca tworzenie się chmur i mgieł, i sięgają górnej granicy lasu, do wysokości około 3500 m n.p.m. Charakteryzuje się występowaniem niskich i pokrzywionych drzew oraz mnogością epifitów: mchów, wątrobowców, porostów, paproci i widłaków[3].

Lasy deszczowe strefy umiarkowanej[edytuj | edytuj kod]

Zasięg lasów deszczowych strefy umiarkowanej
Las deszczowy strefy umiarkowanej

Ta formacja roślinna rozwija się w klimacie oceanicznym, ciepłym i wilgotnym, z okresowym ochłodzeniem. Zajmują niewielkie, rozproszone przestrzenie w oddalonych od siebie regionach, przede wszystkim we wschodniej Azji (południowa Japonia, Korea i południowo-wschodnie Chiny), w południowo-wschodniej Ameryce Północnej (od Luizjany i Florydy do Karoliny Północnej), na amerykańskich wybrzeżach Pacyfiku, w Chile, Nowej Zelandii, Tasmanii, północno-wschodniej Australii, południowej Brazylii[3] oraz atlantyckich wybrzeżach Europy i Wyspach Kanaryjskich (lasy wawrzynolistne)[2]. Wraz z ochłodzeniem się klimatu przechodzą w formację lasów zrzucających liście na zimę[1].

W lasach tych dominują fanerofity. Drzewa osiągają wysokość 30 metrów. Lasy te, w zależności od szerokości geograficznej, są bądź wielogatunkowe, bądź jednogatunkowe. Znaczny jest również udział drzew iglastych. Runo leśne tworzą głównie chamefity, ale w przeciwieństwie do lasów równikowych stanowią je również hemikryptofity i terofity[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Linda R. Berg: Introductory botany: plants, people and the environment. Fort Worth, Texas: Saunders College Pub., 1997, s. 454-462. ISBN 0-03-075453-4.
  2. a b c d Jan Podbielkowski: Roślinność kuli ziemskiej. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1975, s. 35-147.
  3. a b c d Jan Kornaś, Anna Medwecka-Kornaś: Geografia roślin. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986, s. 151-153. ISBN 83-01-06122-7.