Mikołaj Grabowski
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Zawód | |
Współmałżonek | |
Lata aktywności |
od 1969 |
Odznaczenia | |
Mikołaj Aleksander Grabowski (ur. 5 grudnia 1946 w Chrzanowie) – polski reżyser teatralny, dyrektor teatrów, aktor filmowy, teatralny i telewizyjny, reżyser teatralny i pedagog, profesor sztuk teatralnych.
Życiorys
Absolwent studiów aktorskich (1969) i reżyserskich (1977) w krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej.
Po ukończeniu studiów aktorskich występował w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1969–1977), zaś po ukończeniu studiów reżyserskich pracował w Teatrze im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze (1977–1979) i następnie Teatrze im. Stefana Jaracza w Łodzi (1979–1981).
W latach 1981–1982 jako dyrektor naczelny i artystyczny kierował poznańskim Teatrem Polskim. W 1982 przeniósł się do Krakowa na stanowisko dyrektora naczelnego i artystycznego Teatru im. Juliusza Słowackiego, które zajmował do 1985. W następnych latach reżyserował w Teatrze Ludowym w Krakowie-Nowej Hucie, Teatrze im. Stefana Jaracza w Łodzi, Pantheater Kampnagel w Hamburgu oraz Teatrze im. Juliusza Słowackiego. W latach 1999–2002 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Nowego w Łodzi. 1 września 2002 objął funkcję dyrektora artystycznego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, a rok później został także dyrektorem naczelnym tej sceny. Urzędowanie zakończył 31 grudnia 2012. Od 1987 współpracuje z Teatrem STU w Krakowie, będąc od 1997 (wspólnie z Krzysztofem Jasińskim) jego dyrektorem artystycznym.
Wyreżyserował wiele nagradzanych spektakli teatralnych oraz telewizyjnych, m.in. Opis obyczajów Jędrzeja Kitowicza w Teatrze STU (1990), Trans-Atlantyk Witolda Gombrowicza w Teatrze im. Stefana Jaracza, Teatrze im. Juliusza Słowackiego i Teatrze Telewizji, Prorok Ilja Tadeusza Słobodzianka w Teatrze Nowym w Łodzi.
Pracuje również jako pedagog. W 1969 rozpoczął jako asystent pracę w PWST w Krakowie. W latach 1998-2008 był dziekanem Wydziału Reżyserii na tej uczelni. W 1994 otrzymał tytuł profesora sztuk teatralnych[1]. Na macierzystej uczelni doszedł do stanowiska profesora zwyczajnego.
Występuje także w filmach, grał w takich produkcjach jak Kariera Nikosia Dyzmy, Pręgi oraz Karol. Człowiek, który został papieżem.
W wyborach parlamentarnych w 2005 Mikołaj Grabowski bez powodzenia kandydował na senatora z okręgu krakowskiego, reprezentując Partię Demokratyczną – demokraci.pl, do której należał[2].
Filmografia
- 1968: Stawka większa niż życie – żołnierz niemiecki
- 1976: Ocalić miasto
- 1995: Szabla od komendanta – Diabeł
- 1998: Billboard – inspektor policji
- 2002: Kariera Nikosia Dyzmy – Roman Graczyk, szef Głównego Urzędu Ceł
- 2004: Pręgi – doktor Sobański
- 2005: Karol. Człowiek, który został papieżem – generał rosyjski
- 2006: Jan Paweł II – kardynał Joseph Ratzinger
- 2008: Mała wielka miłość – Bogdan Malczyk, ojciec Joanny
- 2008: Trzeci oficer – inspektor Marian Zajdler
- 2009: 39 i pół – profesor Machnicki
- 2011: Uwikłanie – kapitan Mamcarz
Życie prywatne
Starszy brat aktora Andrzeja Grabowskiego. Mąż aktorki Iwony Bielskiej, z którą mieszka w Rudnie[3].
Odznaczenia i nagrody
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2005)[4]
- Złoty Krzyż Zasługi (1998)[5]
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)
- Nagroda im. Konrada Swinarskiego – przyznawana przez redakcję miesięcznika „Teatr” – za sezon 1980/1981 („za samodzielne i oryginalne dokonania artystyczne ostatnich dwóch lat, a zwłaszcza za zrealizowanie w Teatrze im. Stefana Jaracza w Łodzi: Kwartetu Bogusława Schaeffera, Pamiątek Soplicy Henryka Rzewuskiego, Trans-Atlantyku Witolda Gombrowicza”)
- Nagroda Miasta Krakowa (2012)
Przypisy
- ↑ {{{osoba}}}, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) . [dostęp 2015-04-08].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2015-04-08].
- ↑ Wilczyca na tropie nowych wyzwań. dziennikteatralny.pl, 2014-02-25. [dostęp 2016-08-27].
- ↑ M.P. z 2005 r. nr 78, poz. 1099
- ↑ M.P. z 1998 r. nr 20, poz. 291
Bibliografia
- Mikołaj Grabowski w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2015-04-08].
- Szablon:E-teatr. [dostęp 2015-04-08].
Linki zewnętrzne
- Mikołaj Grabowski w bazie IMDb (ang.). [dostęp 2015-04-08].
- Mikołaj Grabowski w bazie Filmweb. [dostęp 2015-04-08].
Szablon:Laureaci Nagrody im. Konrada Swinarskiego Szablon:Laureaci Nagrody Specjalnej Teatru
- Urodzeni w 1946
- Polscy aktorzy filmowi
- Polscy aktorzy telewizyjni
- Polscy aktorzy teatralni
- Polscy dyrektorzy teatrów
- Polscy reżyserzy teatralni
- Politycy Partii Demokratycznej – demokraci.pl
- Absolwenci Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
- Wykładowcy Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (III Rzeczpospolita)
- Laureaci Nagrody Miasta Krakowa
- Ludzie urodzeni w Chrzanowie
- Reżyserzy teatralni związani z Łodzią
- Aktorzy teatralni związani z Łodzią
- Aktorzy filmowi związani z Łodzią